Od 1 stycznia 2007 r. art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof) otrzymał następującą treść: "Przychodem z działalności gospodarczej są również wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie art. 11 ust. 2 -2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125". Natomiast na podstawie nowego art. 21 ust. 1 pkt 125 wolne od podatku dochodowego będą wartości świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczone zgodnie z art. 11 ust. 2 -2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.

Jednocześnie bez zmian pozostały ust. 3 i 3a art. 22 updof, dotyczące m.in. działalności gospodarczej. Stanowią one, że jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu, oraz koszty związane z przychodami z innych źródeł, a nie jest możliwe ustalenie kosztów uzyskania przypadających na poszczególne źródła, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów. Zasadę powyższą stosuje się również w przypadku, gdy część dochodów z tego samego źródła przychodów podlega opodatkowaniu, a część jest wolna od opodatkowania. Oczywiście kosztów związanych z przychodami wolnymi od podatku nie uwzględniamy w rozliczeniu podatkowym.

Zmiana treści art. 14 ust. 2 pkt 8 updof jest ważną zmianą merytoryczną. W jej wyniku świadczenia, które w 2006 r. przychodem z działalności gospodarczej nie były, w roku 2007 r. takim przychodem się stały. Wartość np. użyczenia synowi samochodu przez rodziców jest co prawda przychodem nieuwzględnianym przy wyliczeniu dochodu do opodatkowania, będzie to jednak przychód zwolniony z podatku.

Pozostaje jeszcze pytanie: a co z kosztami? Czy są w ogóle jakiekolwiek koszty związane z tym konkretnym przychodem zwolnionym od podatku?

Co do zasady -otrzymanie od rodziców do używania np. samochodu nie wiąże się z koniecznością poniesienia kosztów. Kiedy jednak już podatnik samochodu (i garażu) używa, to oczywiście ponosi koszty związane z posiadaniem i wykorzystywaniem tych rzeczy w działalności. Czy koszty te należy powiązać z przychodami zwolnionymi od podatku i nie doliczać do pozostałych kosztów uzyskania przychodów podlegających opodatkowaniu?

Od 1 stycznia 2007 r. w updof pojawia się nowa definicja kosztów. Zgodnie z art. 22 ust.1: "Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, w wyjątkiem kosztów wymienionych wart. 23".

Gdyby teraz przyjąć, że wartość otrzymanych od rodziców świadczeń jest swoistym pod źródłem przychodów w źródle, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, to wydatki na naprawę garażu i samochodu chyba dałoby się zaliczyć do poniesionych w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła (podźródła) przychodów wynikającego z art. 14 ust. 2 pkt 8 updof (wydatki na benzynę będą raczej kosztem ogólnym powiązanym z przychodami z działalności gospodarczej). Idąc dalej tym tropem rozumowania, ze względu na dużą pojemność znaczeniową słów "zachowanie" i "zabezpieczenie" należałoby uznać, że wszelkie koszty ponoszone w związku z otrzymaniem świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń są związane z przychodami wolnymi od opodatkowania.

Może się więc okazać, że nie warto - ze względów podatkowych - brać od rodziców za darmo, a lepiej będzie zawrzeć z nimi umowę najmu lub dzierżawy. Oby się tylko nie obrazili.

Mam nadzieję, że przedstawiony przeze mnie tok rozumowania jest nadmiernie - z punktu widzenia podatników - pesymistyczny. Dobrze by było, gdyby Ministerstwo Finansów wyjaśniło, poco nastąpiła zmiana art. 14 ust. 2 pkt 8 updof.

Andrzej Biedacha doradca podatkowy Kancelaria TAX s.c., Lublin