Piwem w rozumieniu [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=76EEE8EB77A7707DF851F76BE3F867A4?id=296270]ustawy o akcyzie[/link] są wszelkie wyroby objęte pozycją CN 2203 00 oraz wszelkie wyroby zawierające mieszaninę piwa z napojami bezalkoholowymi objęte pozycją CN 2206 00, jeżeli rzeczywista objętościowa moc alkoholu w tych wyrobach przekracza 0,5 proc. objętości. Stawka akcyzy na piwo wynosi 7,79 zł od jednego hektolitra za każdy stopień plato gotowego wyrobu. Plato to inaczej procent ekstraktu brzeczki podstawowej piwa.

[srodtytul]Co się zmieniło[/srodtytul]

Wejście w życie nowej ustawy akcyzowej w marcu 2009 r. nie spowodowało rewolucji w opodatkowaniu piwa akcyzą. Na pewno jednak był zauważalny wzrost jego cen. Spowodowane to było zmianą stawki akcyzy z 6,86 zł na 7,79 zł.

Korzystną zmianą dla branży piwowarskiej było wprowadzenie mechanizmu odzyskiwania akcyzy od piwa, które zostało wyprowadzone na rynek i od którego została zapłacona akcyza, ale które zostało następnie zwrócone do producenta w wyniku reklamacji, np. jakościowej.

Od marca 2009 r. w razie reklamacji wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą uznanej przez prowadzącego skład podatkowy podmiot ten może obniżyć kwotę akcyzy, do której zapłacenia jest zobowiązany, o kwotę akcyzy zapłaconej od reklamowanych wyrobów. Może to zrobić w razie wykorzystania reklamowanych wyrobów akcyzowych do produkcji lub zniszczenia ich w składzie podatkowym.

[srodtytul]Właściciel złoży zabezpieczenie[/srodtytul]

Dla branży piwowarskiej istotne było także uporządkowanie zasad poboru akcyzy w sytuacjach, gdy producent piwa nie jest z punktu widzenia prawa cywilnego właścicielem wyprodukowanego przez siebie wyrobu. Produkcja piwa jest bowiem bardzo często oparta na strukturach typu „toll manufacturing”, kiedy wytwórca świadczy tylko usługę produkcyjną, a właścicielem zarówno surowców, jak i wyrobu gotowego jest inny podmiot.

Od 1 marca 2009 r. w tego rodzaju strukturach właściciel piwa wyprowadzanego z browaru, czyli ze składu podatkowego, może sam płacić akcyzę od tego piwa, uzyskując tzw. zezwolenie wyprowadzenia. Można także w takich wypadkach ustalić, że akcyzę będzie płacił prowadzący skład podatkowy, czyli producent piwa.

Dla tego rodzaju struktur istotne będą zmiany wynikające z projektu nowelizacji ustawy o akcyzie, planowanej na wrzesień 2010 r.

Prawodawca postanowił, że w sytuacji gdy to właściciel wyrobów wyprowadzanych z cudzego składu podatkowego będzie płacić akcyzę, będzie obarczony obowiązkiem składania specjalnego zabezpieczenia akcyzowego, które ma służyć zagwarantowaniu zapłaty akcyzy do budżetu państwa w okresie między wydaniem wyrobu ze składu a terminem zapłaty akcyzy, czyli w ciągu 25 dni od wydania wyrobu ze składu podatkowego.

[srodtytul]Wniosek o zwrot przed dostawą[/srodtytul]

W branży piwnej częste jest występowanie o zwrot akcyzy, kiedy piwo, od którego akcyza została zapłacona w Polsce, jest następnie dostarczane do innych krajów Unii Europejskiej. W takich sytuacjach już od 2004 r. przepisy akcyzowe umożliwiają uzyskanie zwrotu akcyzy zapłaconej w Polsce. Są to jednak przepisy niedoskonałe i w rezultacie interpretowane przez organy podatkowe na niekorzyść podatników. Problemem jest termin, w którym należy złożyć wniosek o zwrot akcyzy.

W 2004 r. wprowadzono zasadę, że wniosek o zwrot trzeba złożyć „przed dokonaniem dostawy wewnątrzwspólnotowej”. Organy podatkowe uznawały, że wniosek musi być złożony jeszcze przed wysyłką piwa ze składu podatkowego, co było trudne, a często nawet niemożliwe do wykonania dla przedsiębiorców. Na tym tle dochodziło do licznych sporów podatników z fiskusem, które miały zwykle finał przed sądami administracyjnymi.

W marcu 2009 r. doprecyzowano regulacje dotyczące zwrotów – niestety, na niekorzyść podatników – nakazując, aby wniosek był złożony do urzędu celnego „przed rozpoczęciem dostawy wewnątrzwspólnotowej”. Planowana nowelizacja ustawy o akcyzie powinna zlikwidować problemy podatników z tym związane. Zostanie bowiem zlikwidowany wymóg, aby wniosek o zwrot był składany przed dokonaniem dostawy wewnątrzwspólnotowej.

[srodtytul]Spóźnione dostosowanie do dyrektywy[/srodtytul]

Zmiana ta wejdzie w życie zapewne dopiero we wrześniu 2010 r. Należy jednak zwrócić uwagę, że wynika ona ze zmiany przepisów Unii Europejskiej, tj. z nowej dyrektywy horyzontalnej, dotyczącej zasad obrotu wyrobami akcyzowymi (dyrektywy 2008/118/ UE). Powinna ona zostać wdrożona w państwach członkowskich Unii Europejskiej już od kwietnia 2010 r.

Polski ustawodawca zapewne więc znowu znacznie spóźni się z wprowadzeniem do krajowych przepisów akcyzowych rozwiązania korzystnego dla podatników. Uzasadniona w tej sytuacji jest teza, że podatnicy będą mogli już od kwietnia powoływać się bezpośrednio na regulacje nowej dyrektywy horyzontalnej i żądać zwrotów akcyzy od wyrobów dostarczanych do innych krajów Unii Europejskiej, nawet jeżeli nie zdołają złożyć odpowiedniego wniosku przed wysyłką wyrobów z Polski.

Jeżeli dojdzie do sporów z organami podatkowymi, to moim zdaniem fiskus będzie na przegranej pozycji, a podatnicy skutecznie będą uzyskiwać zwroty akcyzy. Dotyczyć to będzie nie tylko piwa, ale wszystkich wyrobów akcyzowych.

[srodtytul]Koniec z odliczeniem akcyzy od energii...[/srodtytul]

Kolejna kwestia istotna dla piwowarów to możliwość, aby od akcyzy należnej do zapłaty od piwa potrącać akcyzę zapłaconą w cenie nabycia energii elektrycznej zużytej do jego wytworzenia. Nowoczesne browary zużywają bowiem znaczne ilości energii elektrycznej. Przepisy akcyzowe, jakie obowiązują od marca 2009 r., na to pozwalają.

Prowadzący skład podatkowy (browar) może co miesiąc od swojego zobowiązania akcyzowego potrącić 20 zł za każdą MWh energii elektrycznej, którą kupił i zużył do produkcji piwa. Ustawodawca planuje jednak zlikwidować to korzystne dla podatników rozwiązanie.

Zgodnie z projektem nowelizacji ustawy akcyzowej kwota akcyzy należna od danych wyrobów akcyzowych wyprodukowanych w składzie podatkowym będzie mogła być obniżona jedynie o akcyzę zapłaconą od zużytych do ich wyprodukowania „składników” będących wyrobami akcyzowymi.

Wykluczy to możliwość odliczania od akcyzy należnej od piwa akcyzy od energii elektrycznej, która to energia choć może służyć do wyprodukowania piwa, na pewno nie jest jego „składnikiem”.

[srodtytul]...i stałym nadzorem celników[/srodtytul]

W 2010 r. nastąpi też istotna zmiana zasad sprawowania przez celników kontroli w składach podatkowych, gdzie produkuje się piwo.

W wyniku zmian w ustawie o Służbie Celnej zostaną zlikwidowane tzw. stałe nadzory podatkowe, czyli stała obecność celników w browarach. Prawdopodobnie jesienią 2010 r. celnicy będą kontrolować browary już tylko doraźnie i zlikwidują tzw. komórki stałego nadzoru.

[i]Autor jest doradcą podatkowym w kancelarii DLA Piper[/i]