Po pierwsze, wynika to z faktu, że wspomniana zmiana przepisów wprowadziła nowe zasady regulujące miejsce opodatkowania usług transgranicznych (świadczonych między podmiotami z różnych krajów).
Po drugie, przewidziano przepisy międzyczasowe, zgodnie z którymi jeśli usługa została wykonana w 2009 r., ale nie został jeszcze rozpoznany obowiązek podatkowy, to powinno to być dokonane zgodnie ze starymi zasadami, tzn. obowiązującymi w 2009 r. Nawet jeśli oznaczałoby to wykazanie tej transakcji w 2010 r.
Konsekwencje wdrożenia nowych zasad ustalania miejsca świadczenia oraz reguł międzyczasowych proponuję przeanalizować na przykładzie usług transportu wewnątrz-wspólnotowego towarów (czyli gdy towar przemieszczany jest pomiędzy krajami UE).
[ramka][b]Przykład[/b]
Polska spółka zleciła niemieckiemu przewoźnikowi transport części niezbędnych do montażu pralek z Niemiec do polskiej fabryki.
Transport wykonano 15 grudnia 2009 r. Zarówno na zleceniu, jak i na fakturze za transport został umieszczony numer VAT polskiej spółki z prefiksem PL.
Do końca stycznia 2010 r. spółka nie dokonała płatności za usługę.[/ramka]
Fakt wykonania usług w grudniu 2009 r. nakazuje oceniać miejsce i moment opodatkowania analizowanych usług z perspektywy przepisów obowiązujących w 2009 r. (tj. starych). Ze względu zatem na podanie numeru VAT PL nabywcy, miejsce świadczenia usługi przypada w Polsce.
W rezultacie, na podstawie art. 5 ustawy z 23 października 2009 r. (nowelizującej [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawę o VAT[/link]) spółka powinna rozpoznać import usług w swojej deklaracji VAT oraz obowiązek podatkowy w styczniu 2010 r., tj. po upływie 30 dni od wykonania usług, ze względu na brak wcześniejszej zapłaty (zgodnie z art. 28 ust. 3, art. 19, ust. 13 pkt. 2a w zw. z ust. 19).
[ramka][b]Przykład[/b]
W styczniu 2010 r. spółka zleciła czeskiemu przewoźnikowi transport jej wyrobów gotowych na Węgry.
Zgodnie z nowymi regułami miejsca opodatkowania usług usługa została wyświadczona pomiędzy podatnikami (transakcja B2B), zatem będzie do niej miała zastosowanie reguła ogólna – czyli usługa będzie opodatkowana w kraju usługobiorcy (art. 28b).
Co do momentu wykazania importu tej usługi w rozliczeniach VAT spółki powinno to nastąpić w momencie wykonania usługi (czyli w styczniu 2010 r.) zgodnie z art. 19 ust. 19a znowelizowanej ustawy o VAT.[/ramka]
A zatem przy usługach transportu towarów wykonywanych pomiędzy krajami Unii Europejskiej w przypadku ich wykonania:
[b]- do końca 2009 r. stosujemy stare zasady, dla których decydujące znaczenie miała trasa transportu[/b] lub podanie przez nabywcę usługi numeru VAT z prefiksem dla rozliczenia transakcji; nawet jeśli oznaczałoby to wykazanie transakcji w 2010 r.;
[b]- od stycznia 2010 r. jedynym kryterium jest status stron transakcji [/b](czy są podatnikami, czy też nie).
Jeśli nabywcą jest podatnik (podmiot prowadzący działalność gospodarczą), to usługa jest opodatkowana w jego kraju (lub kraju jego stałego miejsca prowadzenia działalności, dla którego usługa jest świadczona).
Jeśli nabywcą jest niepodatnik – przewoźnik powinien naliczyć VAT kraju swojej siedziby.
[i]Autorka jest partnerem w KPT Doradcy Podatkowi[/i]
