- Spółka „Deweloper 6" zajmuje się działalnością deweloperską w zakresie budownictwa mieszkaniowego. Spółka realizuje inwestycję mieszkaniową, w której występuje jednocześnie w roli inwestora i głównego wykonawcy. Deweloper 6 zleca część robót do wykonania innym przedsiębiorcom – czynnym podatnikom VAT. Czy „Deweloper 6" postępuje prawidłowo odbierając od podwykonawców faktury VAT z wykazanym na nich podatkiem od towarów i usług? – pyta czytelnik.

Według obowiązujących przepisów podatkowych, od 1 stycznia 2017 r. mechanizm odwrotnego obciążenia VAT stosuje się w przypadku transakcji, których przedmiotem jest świadczenie określonych usług budowlanych (wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy o VAT). Warunkami stosowania odwrotnego obciążenia jest, aby strony transakcji były czynnymi podatnikami VAT, a świadczenia były wykonywanie w relacji: podwykonawca - główny wykonawca, przy czym podwykonawca rozumiany jest jako dalszy wykonawca prac (częściowych lub całościowych) w ramach inwestycji zleconej przez inwestora na rzecz głównego wykonawcy.

Zgodnie z objaśnieniami podatkowymi Ministerstwa Finansów z 3 lipca 2017 r. (http://www.finanse.mf.gov.pl/documents), za usługi świadczone przez podwykonawców nie uznaje się usług budowlanych świadczonych bezpośrednio na rzecz inwestora (nawet gdy inwestor we własnym zakresie wykonuje usługi budowlane). Dalsze podzlecenie usługi przez wykonawcę kolejnym usługodawcom jest już podzleceniem i usługi te powinny być już rozliczone zgodnie z mechanizmem odwróconego obciążenia.

W rezultacie, aby uznać, że w realizacji inwestycji budowlanej uczestniczy podwykonawca, muszą wystąpić dwa rodzaje zleceń, tj. pierwotne zlecenie udzielone wykonawcy oraz zlecenie udzielone przez tego wykonawcę na rzecz kolejnego podmiotu, który pełni funkcję podwykonawcy. W analizowanej sytuacji wystąpi zatem tylko pierwszy rodzaj zlecenia, czyli zlecenie przez inwestora będącego głównym wykonawcą wykonania prac budowlanych wykonawcy. W związku z tym, podmiot świadczący na rzecz inwestora będącego jednocześnie głównym wykonawcą usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT, nie działa jako podwykonawca. Tym samym nie ma w tym przypadku zastosowania mechanizm odwróconego obciążenia, a co za tym idzie faktury wystawiane na rzecz inwestora powinny zawierać VAT (zasady ogólne). Warto też w tym miejscu zaznaczyć, że instytucja głównego wykonawcy i podwykonawcy określona w przepisach prawa budowlanego powinna być osobno rozpatrywana dla potrzeb ujęcia podatkowego.

—Patrycja Jefimiuk jest doradcą podatkowym, menedżerem w dziale doradztwa podatkowego TPA Poland

—Maciej Krokosiński jest dyrektorem w dziale audytu i doradztwa gospodarczego TPA Poland