- ABC sp. z o.o. zamierza powołać prokurentów, którym będą również udzielane pełnomocnictwa do czynności określonego rodzaju. Prokurenci nie będą pracownikami spółki. W związku z udzieleniem prokury spółka nie będzie zawierała z prokurentami umów zlecenie ani umów o dzieło. Prokurenci mają otrzymywać wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji. Prokurenci są polskimi rezydentami podatkowymi. Czy wynagrodzenie z tytułu prokury jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT, czy jest przychodem z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT? W konsekwencji, czy spółka ABC powinna pobrać zaliczkę na podatek od wynagrodzenia wypłaconego prokurentom? – pyta czytelnik.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania zawartą w art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o PIT oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z ustawą o PIT, odrębnymi źródłami przychodów są m.in.:

- działalność wykonywana osobiście (zob. art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT),

- inne źródła (zob. art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT).

Działalność wykonywana osobiście

Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT, uważa się:

- przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych (zob. art. 13 pkt 7 ustawy o PIT),

- przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenie lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej – z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 9 ustawy o PIT (zob. art. 13 pkt 8 lit. a ustawy o PIT).

Inne źródła

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, uważa się natomiast w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ustawy o PIT, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 ustawy o PIT (zob. art. 20 ust. 1 ustawy o PIT).

Trudności z przypisaniem

Otrzymywanego wynagrodzenia prokurenta nie można w przedstawionym stanie faktycznym zakwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Spółka nie będzie zawierała z prokurentami umów zlecenie bądź umów o dzieło. Prokura jest pełnomocnictwem, czyli umocowaniem wyłącznie do wykonywania czynności prawnych w imieniu i na rzecz osoby je dającej. Nie jest to natomiast powołanie do organów spółki, o którym mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o PIT.

Przychodów prokurentów nie można również uznać za pochodzące ze stosunku pracy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.

Otwarty katalog

Przychody uzyskiwane z tytułu pełnienia prokury należy zakwalifikować do przychodów z tzw. innych źródeł (zob. art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT).

Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę w tym przepisie sformułowania „w szczególności". Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Należy zatem uznać, że zakres art. 20 ust. 1 ustawy o PIT obejmuje także kwotę wynagrodzenia wypłaconego za pełnienie funkcji prokurenta.

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które wypłacają należności lub świadczenia, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, co do zasady są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (tj. PIT-8C). Muszą także w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania (zob. art. 42a ust. 1 ustawy o PIT).

Obowiązki spółki

Informacje PIT-8C składa się urzędowi skarbowemu za pomocą środków komunikacji elektronicznej zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej (zob. art. 45ba ust. 1 ustawy o PIT), z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 2 – ust. 4 ustawy o PIT.

Spółka nie będzie zatem zobowiązana do poboru miesięcznych zaliczek na PIT z tytułu wypłaty prokurentowi wynagrodzenia w związku z pełnieniem tej funkcji w spółce. Spółka powinna natomiast sporządzić i przekazać zarówno prokurentowi, jak i urzędowi skarbowemu, informację PIT-8C.

Zaprezentowane w artykule stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 21 kwietnia 2016 r., ITPB4/ 4511-96/16/JG; interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 26 czerwca 2015 r., IPTPB1/ 4511-231/ 15-2/KO; interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 21 kwietnia 2016 r., ITPB4/4511-95/16/MS).

Autor jest doradcą podatkowym

podstawa prawna: art. 10 ust. 1 pkt 2 i 9, art. 13 pkt 7 i 8, art. 20 ust. 1 oraz art. 42a ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych )tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 2032 ze zm.)

podstawa prawna: art. 208 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1577)

podstawa prawna: art. 1091 – art. 1098 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 459 ze zm.)

Pełnomocnictwo udzielone przez przedsiębiorcę

W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością kwestie prokury regulują przepisy art. 208 § 6 i 7 kodeksu spółek handlowych.

Powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu (art. 208 § 6 k.s.h.). Odwołać prokurę może natomiast każdy członek zarządu (art. 208 § 7 k.s.h.).

Prokura jest stosunkiem prawnym uregulowanym w kodeksie cywilnym. Jest to pełnomocnictwo udzielone przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa (art. 1091 § 1 k.c.). Prokura powinna być pod rygorem nieważności udzielona na piśmie. Prokurentem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych (art. 1092 § 1 k.c.). Udzielenie i wygaśnięcie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców (art. 1098 § 1 k.c.).

Prokura jest zatem szczególnym rodzajem pełnomocnictwa, w którym przedsiębiorca upoważnia osobę fizyczną do wykonywania w jego imieniu określonych czynności związanych z prowadzonym przedsiębiorstwem.

Udzielenie prokury jest jednostronną czynnością prawną. Do udzielenia prokury wystarczające jest zatem złożenie oświadczenia woli przez podmiot do tego uprawniony. Powołanie do pełnienia określonych funkcji jest więc stosunkiem prawnym jednostronnym.