Jaką stawkę VAT należy stosować do usług projektowych wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych? Czy właściwa jest stawka 8 proc.? – pyta czytelnik.
Na podstawie art. 41 ust. 2 w zw. z poz. 181 załącznika nr 3 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy o VAT usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania (bez względu na symbol PKWiU) są opodatkowane obniżoną stawką 8 proc.
Według jednolitych reguł
Z pewnością w świetle tych przepisów w przypadku świadczenia usług projektowych wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych stawka 8 proc. ma zastosowanie. Wątpliwości budzi jednak to, czy stawka ta ma zastosowanie do całości świadczenia czy tylko do części przypadającej na przeniesienie autorskich praw majątkowych do wykonanego projektu.
W przeszłości część organów podatkowych uważała, że w takich przypadkach stawka 8 proc. ma zastosowanie tylko w zakresie przeniesienia praw majątkowych do wykonanego projektu, natomiast w części przypadającej na wykonanie tego projektu usługa jest opodatkowana VAT według stawki podstawowej w wysokości 23 proc. (zob. przykładowo interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 29 września 2011 r., IPPP2/443-821/11-3/JO). Według mnie nie było to jednak stanowisko prawidłowe, gdyż w przypadku świadczenia usług projektowych dzielenie ich na wykonanie projektu i przeniesienie autorskich praw majątkowych do wykonanego projektu jest podziałem sztucznym (tak jak, przykładowo dzielenie usługi napisania artykułu na jego napisanie oraz przeniesienie autorskich praw majątkowych do tego artykułu). W związku z tym usługi wykonywania projektów wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych do tych projektów powinny być co do zasady w całości opodatkowane VAT według stawki 8 proc.
Fiskus zmienił stanowisko
Obecnie takie stanowisko najczęściej wyrażają organy podatkowe, czego przykładem mogą być interpretacje Izby Skarbowej w Katowicach z 26 kwietnia 2013 r. (IBPP3/443-110/13/AZ) i Izby Skarbowej w Warszawie z 30 stycznia 2014 r. (IPPP1/443-1309/13-2/MP). Jak czytamy w pierwszej z nich: „skoro przedmiotowe projekty wystroju wnętrz wnioskodawca wykonuje jako twórca i artysta w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a przedmiotem sprzedaży są projekty wystroju wnętrz wraz z przeniesieniem praw autorskich, za które wnioskodawca będzie otrzymywać honorarium, to z uwagi na nierozerwalność powyższych czynności, tj. sprzedaży projektu oraz praw autorskich, czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki 8 proc. na podstawie art. 41 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z poz. 181 załącznika nr 3 do ustawy".
Są dwa wyjątki
Od zasady opodatkowania usług wykonywania projektów wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych w całości (jeżeli przyjąć dominujące wśród organów podatkowych stanowisko) według stawki 8 proc. istnieją jednak dwa wyjątki.
1. Pierwszy z nich dotyczy przypadków, gdy ustalone przez strony wynagrodzenie podzielone jest na dwie części, tj. na część za wykonanie projektu oraz część za przekazanie praw autorskich do stworzonego projektu. W takich przypadkach stawka 8 proc. ma zastosowanie tylko w części przypadającej na wynagrodzenie za przekazanie praw autorskich do stworzonego projektu. Jak czytamy w interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 lutego 2014 r. (ILPP2/443-1100/13-2/AD), „usługa za stworzenie projektu i przekazanie do niego praw autorskich, za które wnioskodawca otrzymuje honorarium, podlega opodatkowaniu stawką podatku od towarów i usług w wysokości 8 proc. Z kolei w sytuacji gdy wnioskodawca świadczy usługę wykonania projektu, za którą otrzymuje wynagrodzenie, natomiast honorarium otrzymuje wyłącznie za przekazanie praw autorskich do stworzonego projektu, to sama usługa wykonania projektu opodatkowana jest stawką podstawową podatku, tj. 23 proc. (...), natomiast przekazanie praw autorskich do stworzonego projektu (wynagradzane w formie honorarium) podlega opodatkowaniu stawką podatku od towarów i usług w wysokości 8 proc.".
2. Drugi z wyjątków dotyczy usług wykonywania projektów wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych świadczonych przez podmioty niebędące osobami fizycznymi (np. przez spółki). Podmioty takie nie są twórcami w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a w konsekwencji usługi wykonywania projektów wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych świadczone przez takie podmioty nie korzystają z opodatkowania VAT według obniżonej stawki 8 proc., lecz są opodatkowane VAT według stawki 23 proc. (podobnie, przykładowo, minister finansów w zmieniającym interpretację piśmie z 12 listopada 2013 r.,PT8/033/230/712/SBA/13/RD116705).
Podobnie jest wtedy, gdy osoba fizyczna świadcząca usługę wykonania projektu wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych nie jest twórcą ani współtwórcą tego projektu (co może mieć miejsce w przypadku projektów wykonywanych przez pracowników osób fizycznych). Również w takich przypadkach usługi wykonywania projektów wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych nie korzystają z opodatkowania VAT według obniżonej stawki 8 proc., lecz są opodatkowane według stawki 23 proc.
Autor jest doradcą podatkowym
