Zgodnie ze zbiorowym układem pracy nasza spółka z o.o. zapewnia pracownikom grupowe ubezpieczenie na życie z funduszem kapitałowym na podstawie umowy z towarzystwem ubezpieczeniowym. Oprócz tego mamy zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. W spółce występuje tylko sprzedaż opodatkowana VAT 23 proc. oraz odwrotne obciążenie w przypadku sprzedaży złomu. Występują także przychody operacyjne. Nie występuje sprzedaż zwolniona z VAT. Czy te ubezpieczenia na życie wpłyną na konieczność liczenia preproporcji, zgodnie z nowym art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, który obowiązuje od 1 stycznia 2016 r.? Czy trzeba liczyć tę proporcję, gdy spółka nie prowadzi innej działalności? – pyta czytelnik.

Od 1 stycznia 2016 r. obowiązują przepisy określające zasady odliczeń częściowych w przypadkach, gdy podatnicy kupują towary i usługi wykorzystywane zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (zob. art. 86 ust. 2a–2h ustawy o VAT). Przy odliczeniach takich uwzględnia się nowy rodzaj proporcji, nazwanej często preproporcją (jak również prewspółczynnikiem czy prestrukturą). Stosowanie prewspółczynnika jest konieczne, jeżeli łącznie spełnione są cztery warunki >patrz tabela.

Jak widać, jednym z warunków stosowania tych przepisów jest dokonywanie przez podatników zakupów towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza. Podatnicy, u których takie zakupy nie występują (w szczególności podatnicy, u których nie występuje działalność inna niż działalność gospodarcza), nie muszą stosować przepisów o preproporcji.

Wskazówki w uzasadnieniu projektu

Pojęcie celów wykonywanej działalności gospodarczej oraz celów innych niż działalność gospodarcza nie zostało zdefiniowane w przepisach. Przy ustaleniu znaczenia tych pojęć pomocne jest uzasadnienie projektu ustawy wprowadzającej przepisy o preproporcji. Z uzasadnienia tego wynika, że „cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej przepisami art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. Mieścić będą się tutaj również działania czy sytuacje występujące w ramach działalności gospodarczej, jednakże niegenerujące opodatkowania podatkiem VAT, przykładowo otrzymanie odszkodowań umownych czy odsetek za nieterminowe dokonywanie płatności od kontrahentów, sprzedaż wierzytelności »trudnych« itp.". Z kolei – jak można przeczytać w dalszej części uzasadnienia – przez cele inne niż działalność gospodarcza „rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową), a także cele prywatne, z definicji niemające nic wspólnego z działalnością gospodarczą podatnika. (...) Przez cele prywatne należy rozumieć cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych oraz członków stowarzyszenia".

...i w interpretacjach organów

Nie jest przy tym tak, że występowanie u podatnika czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT automatycznie oznacza prowadzenie przez niego działalności innej niż działalność gospodarcza. Jak czytamy w interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z 13 listopada 2015 r. (IPTPP3/4512-311/15-6/UNR), „cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. Mieszczą się tutaj również działania czy sytuacje występujące w ramach działalności gospodarczej, jednakże niegenerujące opodatkowania podatkiem VAT".

Jak zakwalifikować administrowanie zakładowym funduszem

Z treści pytania nie wynika, aby w przedstawionej sytuacji spółka robiła zakupy do celów innych niż działalność gospodarcza. W szczególności zakupami takimi nie są zakupy towarów i usług finansowanych ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFSŚ). Potwierdziła to Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 26 listopada 2015 r. (IPPP1/4512-1028/15-2/EK), w której czytamy, że „tworzenie i administrowanie funduszem jest wypełnieniem obowiązków, jakie nakłada na wnioskodawcę, jako pracodawcę wykonującego podstawową działalność gospodarczą, ustawa o ZFŚŚ i w związku z tym działalność ta prowadzona jest w związku z działalnością gospodarczą wnioskodawcy".

Warunki nie są spełnione

Również pozostałe wskazane w treści pytania okoliczności (w szczególności zapewnienie pracownikom grupowego ubezpieczenia na życie, występowanie przychodów operacyjnych oraz odwrotnego obciążenia) nie powodują, że spółka prowadzi działalność inną niż gospodarcza, a w konsekwencji realizuje zakupy dotyczące takiej działalności. Prowadzi to do wniosku, że wskazane na wstępie przepisy o preproporcji spółki nie dotyczą, tj. spółka nie ma obowiązku obliczania preproporcji dla 2016 r., jak również stosowania preproporcji przy obliczaniu kwot podatku naliczonego od zakupów.

Autor jest doradcą podatkowym