Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 1 września 2015 r. (II FSK 1204/13).

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej towarzystwo sportowe podpisało z osobami fizycznymi prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą umowy na usługi trenerskie. Na koniec miesiąca trenerzy poszczególnych sekcji sportowych wystawiają rachunki lub faktury za usługi wykonane w danym miesiącu. W związku z tym towarzystwo zwróciło się do organu podatkowego o potwierdzenie stanowiska, że czynności wykonywane przez trenerów są pozarolniczą działalnością gospodarczą, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.

Organ podatkowy nie zgodził się z tym stwierdzeniem. Wskazał na osobisty charakter czynności wykonywanych przez trenera sportowego w ramach umowy zawartej z klubem. Ta właśnie okoliczność, zdaniem organu, odróżnia przychody z działalności wykonywanej osobiście od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Trener sam musi wykonać przynależne mu czynności. W związku z tym organ podniósł, że dla celów PIT to, iż przepisy wymieniają przychody trenera jako przychody z działalności wykonywanej osobiście, wyklucza zakwalifikowanie przychodów uzyskanych przez niego z tego tytułu do przychodów z działalności gospodarczej, nawet gdyby przychody te były uzyskane w ramach zarejestrowanej przez trenera działalności gospodarczej.

Wojewódzki sąd administracyjny podtrzymał to stanowisko. Dopiero Naczelny Sąd Administracyjny uchylił rozstrzygnięcia organu podatkowego i WSA. W tym zakresie sąd powołał się na uchwałę z 22 czerwca 2015 r. (II FPS 1/15), zgodnie z którą przychody sportowców mogą być zaliczone do źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, jeżeli działalność sportowca spełnia kryteria określone w art. 5a pkt 6 ustawy o PIT i nie spełnia kryteriów z art. 5b ust. 1 tej ustawy. NSA podkreślił także znaczenie faktu, że działalność wykonywana przez trenerów jest działalnością wykonywaną w ramach zarejestrowanej działalności gospodarczej.

—Magda Koczwara, współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Maciej Rosłoński, menedżer w warszawskim biurze Deloitte

Problem podniesiony w wyroku NSA ma szerszy kontekst i nie dotyczy jedynie przychodów trenerów sportowych. Rozstrzygnięcia w podobnych kwestiach zapadały już przykładowo w odniesieniu do działalności sportowców czy osób świadczących usługi pomocy prawnej z urzędu.

Wątpliwość sprowadza się do oceny, czy przychody osób wykonujących działalność w sposób osobisty i samodzielny mogą być uznane za przychody uzyskane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też powinny zostać uznane za przychody ze źródła określonego w art. 13 pkt 2 ustawy o PIT, tj. z działalności wykonywanej osobiście.

Zgodnie z przeważającą linią interpretacyjną organów podatkowych, a także orzecznictwem sądów, takie rozwiązanie uznawano przez długi czas za niedopuszczalne. W ostatnich latach zapadły jednak korzystne dla podatników rozstrzygnięcia w odniesieniu do przychodów pełnomocników z urzędu (w szczególności uchwała NSA z 21 października 2013 r., II FPS 1/13 i interpretacja ogólna MF z 21 listopada 2013 r., DD3/033/181/CRS/13/RD-90955/13), a następnie do przychodów sportowców (uchwała NSA z 22 czerwca 2015 r., II FPS 1/15). Wydana została także interpretacja ogólna MF z 27 maja 2014 r. (DD2/033/30/KBF/14/RD-47426), w myśl której zaliczenie przychodów z działalności wykonywanej osobiście do przychodów z działalności gospodarczej jest dopuszczalne pod warunkiem spełnienia kryteriów określonych w art. 5a pkt 6 (definicja pozytywna) oraz niespełnienia negatywnych przesłanek z art. 5b ust. 1 ustawy o PIT.

Omawiany wyrok NSA, jak również inne wskazane rozstrzygnięcia, należy ocenić pozytywnie. Przepisy ustawy o PIT nie wykluczają wprost wykonywania czynności o charakterze osobistym w ramach działalności gospodarczej. Nieuzasadnione są również argumenty podnoszone w niektórych interpretacjach, jakoby wykonywanie usług wyłącznie osobiście, przy wykorzystaniu własnych specjalistycznych kwalifikacji, bez udziału osób współpracujących, nie mogło mieć miejsca w ramach zarejestrowanej działalności. Gdyby taka sytuacja nie była możliwa, należałoby wskazać to wprost w ustawie – tak jak to zostało wskazane choćby w odniesieniu do przychodów uzyskiwanych na podstawie umów o zarządzanie (art. 13 pkt 9).

Kwalifikacja przychodów jako uzyskiwanych w ramach działalności gospodarczej pozwala trenerom na wybór korzystnej metody opodatkowania, natomiast podmioty zlecające usługi trenerskie zwalnia z wykonywania obowiązków płatnika podatku. Co istotne, wskazuje również na jednolitą kwalifikację przychodów dla poszczególnych grup zawodowych.