W której kolumnie rolnik prowadzący działalność gospodarczą wpisuje odpisy amortyzacyjne, gdy prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów:
- według zasad ogólnych
- w sposób uproszczony przewidziany dla rolników prowadzących działalność gospodarczą? – pyta czytelnik.
Sposób prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów określają przepisy rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (dalej: rozporządzenie).
Na wstępie przypomnijmy, że:
- rolnicy prowadzący gospodarstwo rolne bez zatrudnienia w nim pracowników, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz pracowników rolnych, wy- konujący działalność gos- podarczą, osobiście lub z udziałem członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, prowadzą księgę według wzoru przeznaczonego dla tych rolników. Mają prawo do stosowania ewidencji w tej uproszczonej formie, jeżeli łączny przychód z tej działalności gospodarczej nie przekracza 10 000 zł w roku podatkowym (zob. § 2 ust. 2 rozporządzenia);
- pozostali rolnicy muszą prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów według zasad ogólnych (zob. § 2 ust. 1 rozporządzenia).
Jeśli natomiast chodzi o miejsce zaewidencjonowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, to:
- rolnik prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów według zasad ogólnych w kolumnie 13 (pozostałe wydatki) wpisuje m.in.: amortyzację środków trwałych;
- rolnik prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów przeznaczoną dla rolników w kolumnie 5 (Wydatki [koszty]) wpisuje m.in.: amortyzację środków trwałych.
Przykład
Rolnik, obok prowadzenia gospodarstwa rolnego, prowadzi także działalność gospodarczą w zakresie usług transportowych. Na potrzeby prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej posiada m.in. samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowitej 12 ton o wartości początkowej 240 000 zł amortyzowany metodą liniową przy zastosowaniu 20-proc. rocznej stawki amortyzacyjnej. Miesięczny odpis amortyzacyjny wynosi 4000 zł (240 000 zł x 20 proc. / 12 mies.). W celu wprowadzenia odpisu amortyzacyjnego do podatkowej księgi przychodów i rozchodów został sporządzony dowód księgowy nr 7/08/2015 z 31 sierpnia 2015 r.
W przypadku gdy rolnik prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów według zasad ogólnych, odpis amortyzacyjny za sierpień 2015 r. ewidencjonuje się tak, jak przedstawiono we wzorze 1.
Natomiast gdy rolnik prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów przeznaczoną dla rolników, to odpis amortyzacyjny za sierpień 2015 r. ewidencjonuje się tak jak we wzorze 2.
Odpisy amortyzacyjne można wpisywać do podatkowej księgi przychodów i rozchodów:
- bezpośrednio na podstawie prowadzonej ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – w tym przypadku nie ma konieczności sporządzania dodatkowego dokumentu;
- na podstawie dokumentu księgowego, o którym mowa w § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia.
Taki dokument księgowy powinien zawierać co najmniej:
a) wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,
b) datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, to wystarcza podanie jednej daty,
c) przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,
d) podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych
Dokument księgowy powinien być oznaczony numerem lub w inny sposób, który umożliwia powiązanie tego dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.
Odpisy amortyzacyjne nie powinny być ewidencjonowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów na podstawie dowodu wewnętrznego, o którym mowa w § 14 rozporządzenia. Przepis ten zawiera bowiem zamknięty katalog sytuacji, w których sporządzany jest dowód wewnętrzny, i katalog ten nie obejmuje odpisów amortyzacyjnych.
Autor jest doradcą podatkowym
Środki trwałe muszą być wpisane do ewidencji
Stosownie do art. 22n ust. 2 ustawy o PIT podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów są obowiązani do prowadzenia ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zawierającej co najmniej:
1) liczbę porządkową;
2) datę nabycia;
3) datę przyjęcia do używania;
4) określenie dokumentu stwierdzającego nabycie;
5) określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej;
6) symbol Klasyfikacji Środków Trwałych;
7) wartość początkową;
8) stawkę amortyzacyjną;
9) kwotę odpisu amortyzacyjnego za dany rok podatkowy i narastająco za okres dokonywania tych odpisów, w tym także, gdy składnik majątku był kiedykolwiek wprowadzony do ewidencji (wykazu), a następnie z niej wykreślony i ponownie wprowadzony;
10) zaktualizowaną wartość początkową;
11) zaktualizowaną kwotę odpisów amortyzacyjnych;
12) wartość ulepszenia zwiększającą wartość początkową;
13) datę likwidacji oraz jej przyczynę albo datę zbycia.
Uwaga! W razie braku ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywane odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów (art. 22n ust. 6 ustawy o PIT).
