Rz: Przedsiębiorca, który likwiduje działalność, ma sporo podatkowych obowiązków. Jeden z nich to rozliczenie VAT od tego, co mu zostało w firmie. Czy dotyczy to także wykorzystywanych w działalności nieruchomości?
Grzegorz Gębka: Likwidacja działalności gospodarczej to w świetle przepisów o VAT odrębna opodatkowana czynność. Przepisy nakazują odprowadzić podatek od towarów, jakie zostały w firmie (w stosunku do których przysługiwało prawo do odliczenia). Należy je wykazać w sporządzanym na dzień zaprzestania wykonywania działalności spisie z natury (tzw. remanent końcowy lub likwidacyjny). Podstawą opodatkowania jest wartość towarów, które zostały ujęte w tym spisie. Dotyczy to także firmowych nieruchomości, przy których nabyciu można było odliczyć naliczony VAT.
Nieruchomości mogą być jednak zwolnione z podatku. Czy przy likwidacji działalności nie można zastosować tego zwolnienia?
Faktycznie, dostawa nieruchomości może być zwolniona z podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT. Pojawia się jednak pytanie, czy to zwolnienie wolno zastosować tylko przy klasycznej dostawie (np. sprzedaży), czy także przy takiej czynności jak likwidacja działalności gospodarczej. Przepisy tego nie rozstrzygają. Moim zdaniem zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT obejmuje także nieruchomości pozostające w majątku przedsiębiorcy na dzień zaprzestania wykonywania przez niego czynności opodatkowanych. Tak więc w razie likwidacji działalności właściciel firmy nie musi uiszczać VAT od nieruchomości.
Przyjęcie odmiennego poglądu prowadziłoby do sytuacji, w której przedsiębiorca sprzedający budynek dzień przed zakończeniem działalności miałby prawo do zwolnienia. Natomiast ten, który tego nie zrobił, nie mógłby z tej możliwości skorzystać.
Trzeba jednak pamiętać, że zwolnienia nie można zastosować, jeśli:
- dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim;
- pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą upłynął okres krótszy niż dwa lata.
Co na to fiskus?
Generalnie skarbówka uważa, że opodatkowaniu podlegają wszystkie towary, które na dzień likwidacji znajdowały się w posiadaniu przedsiębiorcy. Jest to zgodne z zasadą neutralności VAT (jeśli przedsiębiorca odliczył podatek od nabycia towarów, które zostały przeznaczone na konsumpcję, powinien być obciążony daniną).
Niedawno jednak Izba Skarbowa w Poznaniu potwierdziła, że przy zakończeniu działalności przedsiębiorca ma prawo do zwolnienia z podatku posiadanego lokalu (interpretacja z 30 czerwca 2015 r., ILPP5/4512-1-66/15-2/KG).
Trzeba jednak wspomnieć, że zwolnienie nieruchomości przy likwidacji może skutkować koniecznością korekty VAT odliczonego przy jej zakupie.
—rozmawiał Przemysław Wojtasik