Od 1 stycznia 2015 r. ustawa o PIT zawiera przepisy określające wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia z tytułu wykorzystania przez pracowników samochodów służbowych do celów prywatnych. Zgodnie z art. 12 ust. 2a ustawy o PIT wartość takiego świadczenia ustalono na:

- 250 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika do 1600 cm3 oraz

- 400 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1600 cm3.

Istnieje jednak możliwość proporcjonalnego określenia wysokości tego przychodu, w przypadku wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych jedynie przez część miesiąca (art. 12 ust. 2b ustawy o PIT).

W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera kwestia kwalifikacji jazd na trasie praca–dom jako prywatne albo służbowe. Jeżeli bowiem w danym dniu wystąpią tylko takie jazdy, co – zgodnie z doświadczeniem – zdarza się nierzadko, w zależności od tej właśnie kwalifikacji przychód należy rozpoznać lub nie za ten dzień.

Zasadniczo przejazdy samochodami służbowymi na trasie praca–dom powinny być traktowane jako użytkowanie samochodu służbowego do celów prywatnych. Pracodawca nie jest bowiem zobowiązany do zapewnienia pracownikowi dojazdu do miejsca pracy. Jednak w pewnych okolicznościach przejazdy na trasie praca–dom mogą zostać potraktowane jako jazdy służbowe.

Jednym z argumentów przemawiających za uznaniem jazd praca–dom za służbowe jest obowiązek garażowania auta służbowego w pobliżu miejsca zamieszkania pracownika (tak np. Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 8 października 2014 r., IPPB4/ 415-584/14-4/AM). Rozwiązanie takie pozwala na przyjęcie, że dojazd pracownika z miejsca zamieszkania, będącego jednocześnie miejscem garażowania samochodu, stanowi realizację obowiązków pracowniczych związanych z faktem powierzenia pracownikowi mienia należącego do pracodawcy.

Ponadto często wskazuje się na fizyczny brak możliwości garażowania samochodu na terenie firmy. Przykładowo ze względu na to, że pracodawca nie posiada parkingu lub nie jest w stanie zapewnić mieniu firmowemu odpowiedniej ochrony.

Brak możliwości zapewnienia miejsc parkingowych wystąpi, gdy pracodawca nie ma w ogóle miejsc parkingowych w pobliżu swojej siedziby, ale także gdy liczba tych miejsc jest niższa niż liczba posiadanych samochodów (tak Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacjach z 19 maja 2010 r., IPPB2/415-168/10-2/AS i z 14 sierpnia 2012 r., IPPB2/ 415-556/12-2/AS).

Ciągła gotowość do wykonywania zadań

Ustalenie miejsca garażowania samochodu służbowego w miejscu zamieszkania pracownika może być także związane z charakterem pracy, który wiąże się koniecznością zapewnienia ciągłej gotowości do wykonywania zadań służbowych lub wymaga częstego podróżowania (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 22 grudnia 2014 r., IBPBII/1/ 415-773/14/BD).

Przydzielenie samochodów do użytku pracownika wraz z obowiązkiem garażowania jest zatem podyktowane przede wszystkim interesem pracodawcy, który chce zabezpieczyć w ten sposób prawidłowe wykonywanie pracy.

Ochrona powierzonego mienia

Kolejnym argumentem może być okoliczność, że samochody służbowe stanowią mienie powierzone pracownikom, którzy ponoszą za nie odpowiedzialność według zaostrzonych zasad (interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 4 września 2014 r., ITPB2/415-606/14/IL). Zgodnie bowiem z art. 124 § 1 kodeksu pracy pracownik, któremu powierzono mienie, odpowiada w pełnej wysokości za powstałą w nim szkodę. Zobowiązanie pracownika do garażowania samochodu w miejscu zamieszkania może być postrzegane jako środek umożliwiający zapewnienie przez pracownika odpowiedniego poziomu ochrony powierzonemu mieniu.

Ponadto można też argumentować, że realizacja obowiązków służbowych przez pracownika nie może generować dla tego pracownika dodatkowego przychodu ze stosunku pracy.

Fiskus przychylny podatnikom

Wydawane w tym zakresie indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego są od dłuższego czasu co do zasady korzystne dla podatników.

Dodatkowo należy podkreślić, że garażowanie samochodu w miejscu zamieszkania musi mieć odpowiednią podstawę prawną. Takie postanowienia mogą być zamieszczone w umowie o pracę, osobnej umowie o korzystanie z samochodu służbowego lub w regulaminie normującym użytkowanie samochodów służbowych w firmie.

WNIOSEK

Ustalając wartość nieodpłatnego świadczenia przypisywanego pracownikowi z tytułu użytkowania samochodów służbowych do celów prywatnych, warto rozważyć, czy część przejazdów na linii praca–dom nie mogłaby być wyłączona z kalkulacji nieodpłatnego świadczenia. W tym celu należałoby jednak ustalić, że samochód służbowy będzie garażowany w miejscu zamieszkania pracownika.

Autor jest doradcą podatkowym, menedżerem w ABC Tax, doktorantem WPiA UAM