Bank oferuje klientom karty płatnicze debetowe i kredytowe. Umożliwia im też przeprowadzanie transakcji przy ich użyciu w bankomatach i terminalach płatniczych. W celu prawidłowego rozliczania transakcji przeprowadzonych za pośrednictwem kart, bank korzysta m.in. z usług dwóch wyspecjalizowanych podmiotów (B i C) umożliwiających przeprowadzenie rozliczeń finansowych. Z tytułu nabycia tych usług rozpoznaje import usług i rozlicza VAT na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Kontrahenci są międzynarodowymi organizacjami zarządzającymi systemem płatniczym, zrzeszającymi liczne instytucje finansowe, w tym banki wydające karty sygnowane. Po ich szczegółowym opisaniu bank zapytał, czy usługi kupowane od tych kontrahentów korzystają ze zwolnienia z VAT.
Fiskus zgodził się, że część czynności korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT. Zaliczył do nich te, które jego zdaniem mają bezpośredni wpływ na fizyczne przekazanie środków pieniężnych (przetwarzanie transakcji polegające na jej przeprocesowaniu pomiędzy uczestnikami rozliczeń, przeprowadzanie autoryzacji, przeprowadzanie codziennych rozliczeń pomiędzy uczestnikami systemu, np. wypłat z bankomatów, płatności za towary i usługi przy użyciu kart). Pozostałe usługi, czyli sporządzanie raportów rozliczeniowych, przesyłanie plików z danymi o operacjach finansowych i transmisję plików, fiskus uznał za czynności czysto techniczne i odmówił im prawa do zwolnienia.
Bank zaskarżył interpretację i wygrał. W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu fiskus błędnie uznał, że część usług nabywanych od kontrahentów, m.in. sporządzanie raportów i przesyłanie plików, w ogóle nie może korzystać ze zwolnienia. Nie zgodził się też, że w sprawie nie występuje usługa złożona. W ocenie WSA wszystkie usługi opisane we wniosku są usługą kompleksową związaną z transakcjami płatniczymi, które podlegają zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Sąd przypomniał, że przepis ten zwalnia od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.
Po gruntownej analizie orzecznictwa krajowego i unijnego sąd podkreślił, że usługi wskazywane przez bank są integralnym elementem transakcji płatniczych. Zarówno autoryzacja i przetwarzanie transakcji, jak i transmisja plików, przesył plików z danymi o operacjach i sporządzanie raportów są elementami transakcji płatniczych. Celem banku jest bowiem prawidłowe rozliczenie transakcji realizowanych przy użyciu kart płatniczych.
Zdaniem sądu transmisja plików, przesył plików z danymi o operacjach czy sporządzanie raportów, uznane przez fiskusa za czynności techniczne, są charakterystyczne, typowe i niezbędne do świadczenia usług zwolnionych – transakcji płatniczych. A zatem podlegają zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 w zw. z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 11 lutego 2015 r. (I SA/Wr 2498/14).
—oprac. Aleksandra Tarka
Krzysztof Modzelewski, doradca podatkowy, senior partner w kancelarii Modzelewski & Partners sp. z o.o. Audit Tax Accounting
Słuszna jest konkluzja wyroku, że usługi B i C są zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, ale w związku z art. 43 ust. 13 tej ustawy, a nie tylko na podstawie samego art. 43 ust. 1 pkt 40. Spełniają bowiem kryteria określone w art. 43 ust. 13, ponieważ są częścią składową usługi zwolnionej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40, która stanowi odrębną całość, właściwą oraz niezbędną do świadczenia usługi zwolnionej.
Wyrok jest korzystny dla podatnika. Opiera się jednak na innych przesłankach niż wskazane przez bank. Nietrafne było stanowisko podatnika, że usługi nabywane przez niego od B i C powinny być uznane – razem z jego usługami na rzecz finalnych nabywców – za świadczenie kompleksowe, korzystające w całości ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40. Tymczasem czynności podwykonawców, składające się na świadczenie kompleksowe, mogą być opodatkowane jednolicie, tak jak główne świadczenie, ale co do zasady tylko przez wykonawcę świadczenia kompleksowego, a nie przez podwykonawców.
Niestety, sąd uległ sugestii podatnika, że chodzi o świadczenie kompleksowe, do którego wystarczy zastosowanie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. We wstępie uzasadnienia wyroku stwierdził on, że nieprawidłowe jest stanowisko organu podatkowego, iż w sprawie nie występuje usługa złożona i nie ma zastosowania wskazany przepis. Należy podkreślić, że organ podatkowy wprawdzie stwierdził, że zastosowanie ma art. 43 ust. 13 (w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 40), a nie sam art. 43 ust. 1 pkt 40. Stwierdzenie to ograniczył jednak tylko do usług B i C, które spełniają kryteria określone w prawie unijnym, dla podatników mniej korzystne niż ustalone w przepisach krajowych. Sąd natomiast słusznie odwołał się do przepisów krajowych, bo podatnik ma prawo je stosować, jeśli są one dla niego korzystniejsze niż normy unijne.
