Prowadzę działalność gospodarczą w zakresie handlu płodami rolnymi. Do tej pory wystawiałem ?i otrzymywałem faktury wyłącznie w złotych. Niedawno nawiązałem współpracę z firmą litewską i obecnie mam finalizować dostawę ziemniaków na Litwę (litewski odbiorca przyjedzie po towar do mojej firmy). Dostawa ta ma zostać zafakturowana w euro. Czy wartość przychodu powinienem zaewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów ?w złotych? A może w euro, czyli w tej walucie, w której będzie wystawiona faktura?

– pyta czytelnik.

Przychody fakturowane w walucie obcej (np. w euro) muszą być najpierw przeliczone na złote, gdyż w podatkowej księdze przychodów i rozchodów zapisy dokonywane są w języku polskim i w walucie polskiej. Zgodnie bowiem ?z § 12 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów w sprawie podatkowej księgi przychodów ?i rozchodów zapisy w księdze dokonywane są ?w języku polskim i w walucie polskiej w sposób staranny, czytelny i trwały, na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów. Takimi dowodami księgowymi, które są podstawą zapisów ?w księdze, są m.in. faktury (§ 12 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia).

W wolnych polach lub w załączniku

Dowód księgowy powinien być sporządzony w języku polskim. Treść dowodu musi być pełna i zrozumiała. Dopuszczalne jest przy tym stosowanie skrótów ogólnie przyjętych.

Jeżeli w dowodzie podane jest wartościowe określenie operacji gospodarczej tylko w walucie obcej, to podatnik posiadający ten dowód jest obowiązany przeliczyć walutę obcą na złote, po kursie obowiązującym w dniu przeprowadzenia operacji, zgodnie z zasadami określonymi ?w ustawie o PIT. Wynik przeliczenia należy zamieścić w wolnych polach dowodu lub w załączniku do dowodu sporządzonego w walucie obcej (§ 12 ust. 4 rozporządzenia).

Według kursu średniego NBP

Przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (art. 11a ust. 1 ustawy o PIT).

Za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o PIT, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników sprzedających towary i usługi opodatkowane podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Kiedy powstaje przychód

Za datę powstania przychodu pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się, zgodnie ?z art. 14 ust. 1c ustawy o PIT, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1) ?wystawienia faktury albo

2) ?uregulowania należności.

Przykład

Załóżmy, że pierwsza dostawa na rzecz firmy litewskiej miała miejsce 24 września 2014 r. Wraz ?z wydaniem towaru (ziemniaki) podatnik przekazał litewskiemu odbiorcy fakturę (nr 19/09/2014 ?z 24 września 2014 r.) wystawioną na kwotę 6000 euro. Zarówno polski podatnik, jak i litewski odbiorca są zarejestrowanymi podatnikami VAT UE w dniu dokonania dostawy, a nabyty towar ma zostać przemieszczony w wyniku dostawy z Polski na Litwę. Zgodnie z przepisami o VAT podatnik zastosował ?zero proc. stawkę VAT właściwą dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Przychód podatnika z tej dostawy wyniesie zatem 6000 euro i powstanie on 24 września 2014 r. (dzień wydania towaru ?i wystawienia faktury). Do przeliczenia przychodu na złote podatnik powinien zastosować średni kurs euro ogłoszony przez Narodowy Bank Polski 23 września 2014 r. (tj. ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień uzyskania przychodu), który wynosił 4,1775. Przychód w przeliczeniu na złote wyniesie zatem 25 065 zł (4,1775 x 6000 euro).

Jak czytamy w objaśnieniach do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, „(...) Kolumna 1 jest przeznaczona do wpisania kolejnego numeru zapisów do księgi. Tym samym numerem należy oznaczyć dowód stanowiący podstawę dokonania zapisu. (...)".

Polski podatnik powinien zatem przedmiotową fakturę nr 19/09/2014 oznaczyć numerem kolejnego zapisu do księgi, tj. 34/09/2014 (rozumiem, że podatnik stosuje numerację miesięczną).

Na marginesie należy wskazać, że podatnik powinien jeszcze pamiętać o rozliczeniu różnic kursowych, jeżeli powstały na tej transakcji.

—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy