Zapomniany przychód z zagranicy można rozliczyć korektą

W 2011 roku uzyskałem dochód z zagranicy, którego zapomniałem ująć w rocznym zeznaniu podatkowym (rozliczyłem się wspólnie z żoną na formularzu PIT-37). Na podstawie umowy zlecenia zostałem zaproszony do Brukseli jako ekspert Unii Europejskiej na okres czterech dni, za które otrzymałem honorarium, zwrot kosztów przejazdu, diety dzienne oraz ryczałt za hotel. Na stałe jestem zatrudniony w Polsce jako profesor wyższej uczelni. Jak powinienem teraz postąpić, aby nie narazić się na konsekwencje karno-skarbowe? –

pyta czytelnik.

Zgodnie z przepisami ustawy o PIT rezydentem podatkowym, na którym ciąży nieograniczony obowiązek podatkowy, jest osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium RP.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP uważa się osobę fizyczną, która posiada tutaj centrum interesów osobistych lub gospodarczych lub przebywa dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Podatnik osiągający dochody za granicą, w zależności od podstawy ich osiągania i postanowień właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, może być zobowiązany do rozliczenia się z polskim organem podatkowym.

Liczy się rezydencja

Aby nie doszło do podwójnego opodatkowania podatnika w państwie rezydencji oraz w państwie zarobkowania, umowy zakładają istnienie dwóch metod unikania podwójnego opodatkowania:

- zwolnienia z progresją lub

- proporcjonalnego odliczenia.

Uzyskanie dochodów za granicą zmusza nas do zapoznania się z odpowiednią umową o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartą z państwem, w którym praca rzeczywiście była wykonywana, a więc w rozpatrywanym tu przypadku – z umową zawartą z Królestwem Belgii.

W przedstawionym stanie faktycznym podjęta przez podatnika praca na terytorium innego państwa miała charakter incydentalny, a podatnik jest polskim rezydentem podatkowym posiadającym w Polsce centrum interesów życiowych. Potwierdzeniem rezydencji podatkowej w danym państwie jest certyfikat rezydencji, czyli zaświadczenie o miejscu zamieszkania podatnika dla celów podatkowych, wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca zamieszkania podatnika.

Diety zwolnione, honoraria nie

Należy przyjąć, że przychody osiągnięte przez podatnika, ze względu na krótki okres realizacji zlecenia nie powinny być zaliczone do przychodów z pracy najemnej. Mogą być natomiast zakwalifikowane jako działalność wykonywana osobiście zgodnie z art. 14 ust. 1 umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania z Królestwem Belgii i zgodnie z tym artykułem jego przychody będą podlegać opodatkowaniu tylko w Polsce.

Przyjmujemy także, że podatnik mimo, iż jest profesorem polskiej uczelni, nie przebywał w celu nauczania lub prowadzenia badań naukowych, więc nie obejmuje go dyspozycja art. 20 umowy dotycząca dochodów profesorów. Zastosowanie znajdą zatem przepisy tylko polskiej ustawy o PIT, a podatek powinien zostać obliczony od łącznych dochodów osiągniętych w Polsce i w Belgii.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży do wysokości kwot określonych w rozporządzeniu dotyczącym zagranicznych podróży służbowych (dodatkowe warunki zwolnienia – art. 21 ust. 13 ustawy – powinny zasadniczo być w tej sytuacji spełnione), natomiast wypłacone honorarium należałoby zakwalifikować jako przychód z działalności wykonywanej osobiście na podstawie art.13 pkt 2 ustawy o PIT.

Trzeba przeliczyć obcą walutę

Kwoty ujęte w zeznaniach rocznych muszą być ujęte w walucie polskiej. Jeśli zatem przychody zostały otrzymane w walucie obcej, to należy je przeliczyć na złote.

Zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy o PIT przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Dniem uzyskania przychodu jest dzień wypłaty bądź pozostawienia wynagrodzenia do dyspozycji zleceniobiorcy.

Konieczny załącznik PIT/ZG

Podatnik powinien złożyć druk PIT-36 wraz z załącznikiem PIT/ZG. Może się zdarzyć, że jedno z małżonków rozliczy się na PIT-37, natomiast drugie musi korzystać z PIT-36, ponieważ uzyskało dochody osiągnięte za granicą. W przypadku chęci łącznego rozliczenia, należy skorzystać z druku PIT-36 wraz z załącznikiem PIT/ZG.

W związku z błędnie złożoną deklaracją, a także z błędnie wykazanym przychodem, podatnik powinien złożyć korektę deklaracji poprzez prawidłowe uzupełnienie formularza PIT-36 z zaznaczeniem, że jest to korekta deklaracji.

Korekty dokonuje się składając deklarację podatkową zgodnie ze wzorem obowiązującym w roku, z którego deklarację się koryguje (a więc w tym przypadku z wzorem rozliczeń za 2011 rok) – oznaczoną jako „korekta", ale także wraz z pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.

Można jej dokonać aż do zakończenia okresu przedawnienia, czyli przez pięć lat, licząc od końca roku, w którym składana jest deklaracja pierwotna (błędna). W naszym przypadku – do końca 2016 r.

Autorka jest konsultantką podatkową w ECDDP Sp. z o.o.