Warto zatem zapoznać się ze stanowiskiem władz skarbowych, tak aby przeprowadzić ją prawidłowo i jednocześnie uniknąć ewentualnych sporów z fiskusem.
Nie krócej niż 12 i nie dłużej niż 23 miesiące
Z art. 8 ustawy o CIT wynika, że zmiana roku podatkowego będzie możliwa po spełnieniu następujących warunków:
• przyjęcie innego niż kalendarzowy roku podatkowego potwierdza umowa spółki (statut) oraz
• naczelnik urzędu skarbowego został zawiadomiony o zmianie w stosownym (30-dniowym) terminie.
Przepisy ustawy o CIT wskazują, że w razie zmiany roku podatkowego za pierwszy po zmianie rok podatkowy uważa się okres od pierwszego miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do końca roku podatkowego nowo przyjętego.
Taki „przejściowy” rok podatkowy nie może być krótszy niż 12 i dłuższy niż 23 kolejne miesiące kalendarzowe. Podobnie jak w przypadku ustalenia roku podatkowego innego niż kalendarzowy, również w razie jego zmiany, podatnik zobowiązany jest do powiadomienia naczelnika urzędu skarbowego najpóźniej w terminie 30 dni (tu: licząc od zakończenia ostatniego roku podatkowego).
Powiadomienie jest konieczne, nawet jeżeli nowym rokiem podatkowym ma być rok kalendarzowy.
Konieczne zawiadomienie...
Przepisy ustawy o CIT nie określają, jaką formę powinno mieć takie zawiadomienie. Jak już wspomniałem, zdaniem organów podatkowych, dopuszczalna jest każda forma bezpośrednia lub dorozumiana, czyli każde działanie podatnika wyrażające w sposób wystarczający ustalenia dotyczące ukształtowania roku podatkowego. Wydaje się zatem, że samo złożenie w urzędzie skarbowym umowy spółki wskazującej, że rokiem podatkowym nie jest rok kalendarzowy, powinno być uznane za wystarczające.
Jednak w celu uzyskania pewności co do jego prawidłowości i skuteczności najlepszym rozwiązaniem będzie pisemne zawiadomienie organu podatkowego określające, że rokiem podatkowym jest okres kolejnych 12 miesięcy kalendarzowych.
Jak bowiem wskazują niektóre organy podatkowe, aby zawiadomienie spełniało swoją rolę, powinno zostać określone jako „zawiadomienie”, z podaniem adresata komunikatu, przedmiotu zawiadomienia, nazwy podmiotu, który dokonuje zawiadomienia oraz powinno zostać podpisane przez osoby uprawnione do jego reprezentowania.
Z uwagi na to, że 30-dniowy termin na zawiadomienie jest terminem prawa materialnego, podatnik, który mu uchybił, nie będzie mógł skorzystać z instytucji przywrócenia terminu, która ma zastosowanie wyłącznie do terminów procesowych. Bez znaczenia są w tym przypadku powody niezłożenia zawiadomienia.
Wątpliwości budzi często to, kiedy rok podatkowy można uznać za skutecznie zmieniony, tzn. od jakiego momentu jego zmiana będzie obowiązywała.
...i wpis do KRS
Można się spotkać ze stanowiskiem, że skoro przepisy ustawy o CIT nie zawierają w tej mierze żadnych wskazówek, to do celów podatkowych zmiana roku podatkowego nie musi być zarejestrowana w sądzie rejestrowym – wystarczy, że właściwy organ spółki (np. zgromadzenie wspólników) podejmie uchwałę o zmianie roku podatkowego, co w dostateczny sposób wyraża wolę podatnika dotyczącą takiej zmiany.
Zwolennicy przeciwnego poglądu wskazują z kolei, że zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), zmiana roku podatkowego jest zmianą umowy spółki, która będzie skuteczna dopiero z momentem jej rejestracji przez sąd rejestrowy.
W mojej opinii za prawidłowe należy uznać stanowisko drugie, zgodnie z którym do zmiany roku podatkowego konieczna jest rejestracja takiej zmiany przez sąd rejestrowy, nie wystarczy zaś podjęcie stosownej uchwały przez walne zgromadzenie ani samo złożenie wniosku o jej zarejestrowanie. Zgodnie z przepisami k.s.h. dotyczącymi spółki z o.o. (analogiczne postanowienia dotyczą spółki akcyjnej) zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru (art. 255 §1 k.s.h.).
W doktrynie prawa handlowego podkreśla się bardzo wyraźnie, że zmianą umowy spółki jest każda zmiana dotychczasowego tekstu umowy spółki obejmująca zarówno jakąkolwiek zmianę treści postanowienia umownego, jak i zmiany redakcyjne (Szajkowski/Tarska, [w:] Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Szwaja, Komentarz KSH, t. II, wyd. 2, Warszawa 2005). W konsekwencji zmiana treści umowy spółki w zakresie roku podatkowego jest skuteczna wobec osób trzecich dopiero z momentem jej rejestracji (wpis do rejestru ma w tym przypadku charakter konstytutywny).
Interpretacje wydawane przez organy podatkowe w ostatnich miesiącach wskazują, że władze podatkowe zaczęły wyraźnie opowiadać się za tym poglądem (np.: interpretacje Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 18 lipca 2011 r., ITP-B3/423-240/11/PS i Izby Skarbowej w Warszawie z 21 lutego 2011 r., IPPB5/423-57/11-4/MB).
Sporny termin rejestracji
Kolejnym kontrowersyjnym zagadnieniem jest to, czy zmiana powinna zostać zarejestrowana w starym roku podatkowym czy może po rozpoczęciu nowego roku podatkowego (jednak nie później niż do 30. dnia „przejściowego” roku podatkowego).
Z treści ustawy o CIT oraz k.s.h. wynika, że zmiana roku podatkowego będzie skuteczna, jeżeli zostanie zarejestrowana przez sąd rejestrowy oraz gdy zostanie zgłoszona naczelnikowi urzędu skarbowego we właściwym terminie.
Przytoczone regulacje w żaden sposób nie odnoszą się do okresu, w którym umowa powinna być zmieniona (w szczególności, że zmiana umowy spółki jest skuteczna z dniem rejestracji), można zatem argumentować, że ostatecznym terminem na dokonanie wszystkich niezbędnych czynności do zmiany roku podatkowego jest 30. dzień następujący po zakończeniu ostatniego roku podatkowego.
Organy podatkowe prezentują w tej kwestii niejednolite stanowisko. Z jednej strony potwierdzają, że zarejestrowanie zmiany roku podatkowego już po rozpoczęciu nowego roku, ale przed upływem 30-dniowego terminu na zgłoszenie zmiany, jest skuteczne (np.: interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 14 kwietnia 2010 r., IPPB3/423-90/10-2/ER), z drugiej zaś strony twierdzą, że zmiana powinna być zarejestrowana przed końcem „starego” roku podatkowego (interpretacja tego samego organu z 21 lutego 2011 r., IPPB5/423-57/11-4/MB), nie podając jednak jakichkolwiek argumentów na poparcie tego stanowiska.
Należy się więc liczyć tym, że organy podatkowe mogą zacząć weryfikować, czy zmiana roku podatkowego została zarejestrowana przed upływem „starego roku” i kwestionować te zmiany, które były zarejestrowane na początku roku przejściowego, jednak przed upływem 30-dniowego terminu.
Łukasz Czekańskidoradca podatkowy w WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr
Zmiana roku podatkowego jest czynnością prostą jedynie pozornie. Zatem w celu uniknięcia w przyszłości sporu z fiskusem co do trwania roku podatkowego (który może mieć poważne konsekwencje finansowe dla podatnika) należy dołożyć należytej staranności, aby zawiadomienie o zmianie było skuteczne.
Zmiana umowy spółki w zakresie roku podatkowego powinna zostać zarejestrowana przez sąd rejestrowy jeszcze w „starym” roku podatkowym, zawiadomienie zaś powinno być złożone na piśmie w terminie 30 dni od zakończenia dotychczasowego roku podatkowego.
Ponieważ, w zależności od sądu, rejestracja zmiany umowy spółki może trwać znacznie dłużej niż 14 dni (zwłaszcza pod koniec roku kalendarzowego czy w trakcie okresu wakacyjnego), nie można tego odkładać na ostatnią chwilę. Ewentualne konsekwencje późniejszej rejestracji zmiany ponosić bowiem będzie wyłącznie podatnik.
Czytaj także w serwisie:
»
»
»
