- Producent udziela gwarancji na sprzedawane przez niego urządzenia (jest gwarantem). Naprawy wykonuje sprzedawca (własnymi siłami lub zleca to podwykonawcy). Sprzedawca również występuje w roli gwaranta dla odbiorcy detalicznego. Czy zwrot kosztów przez producenta jest opodatkowany VAT?

– pyta czytelnik.

Wykonanie przez gwaranta usługi gwarancyjnej, wymiana wadliwej części towaru czy wymiana towaru na pozbawiony wad mają na celu nieodpłatne przywrócenie wymaganej jakości sprzedanego produktu (zgodnie z jego przeznaczeniem i właściwościami określonymi w umowie sprzedaży).

Czynności te są więc kontynuacją umowy sprzedaży, w ramach której doszło do wydania produktu niezgodnego z umową. Świadczy o tym to, że są one wykonane bez pobrania dodatkowej opłaty (ich wartość producent uwzględnia, kalkulując cenę sprzedaży). Świadczenia te nie podlegają zatem VAT.

Sprawa jest prosta i oczywista, gdy świadczenia gwarancyjne wykonane są własnymi siłami przez gwaranta (np. producenta) na rzecz klienta (nabywcy). Komplikuje się jednak, jeśli to sprzedawca (gwarant wobec nabywcy) usunął wadę towaru w ramach gwarancji udzielonej temu nabywcy, a następnie otrzymał od producenta (występującego w roli gwaranta wobec sprzedawcy) zwrot kosztów tego świadczenia. Pojawia się wtedy pytanie, czy producent zwraca sprzedawcy koszty świadczenia gwarancyjnego powiększone o VAT? Aby na nie odpowiedzieć, trzeba rozstrzygnąć, czy jest to usługa w rozumieniu ustawy o VAT.

Dawne stanowisko fiskusa

Do pewnego momentu z interpretacji udzielanych przez organy podatkowe wynikało, że uzyskana rekompensata za poniesione przez sprzedawcę koszty napraw gwarancyjnych nie jest wynagrodzeniem za usługę wyświadczoną na rzecz producenta. Potwierdzeniem są wyjaśnienia udzielone m.in. przez Izbę Skarbową w Warszawie w interpretacji z 23 kwietnia 2009 r. (IPPP2/443-1837/08-4/AS), a także Izbę Skarbową w Poznaniu w odpowiedziach: z 6 marca 2009 r. (ILPP2/443-16/09-2/GZ) oraz z 30 marca 2009 r. (ILPP2/443-131/09-2/MN).

W ostatnim z wymienionych pism czytamy, że „Z opisu stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę wynika, iż kupuje on maszyny od spółek z siedzibą w (…), a następnie sprzedaje je na rynku polskim. Na zakupione maszyny przysługuje mu gwarancja. Zainteresowany jako dystrybutor udziela gwarancji ostatecznym klientom.

W przypadku wystąpienia usterki maszyny spółka naprawia ją przy pomocy własnych pracowników lub kupuje usługi naprawcze od firm zewnętrznych. Zgodnie w warunkami umów, po dokonaniu naprawy spółka zwraca się do producenta z prośbą o akceptację kwot naprawy gwarancyjnej i o zwrot kosztów naprawy.

(...) W związku z powyższym należy stwierdzić, iż wnioskodawca nie świadczy usług na rzecz producenta, bowiem świadczy on usługi gwarancyjne we własnym imieniu (w wyniku podpisanej umowy sprzedaży towarów – producent jest gwarantem dla spółki, a spółka z kolei jest gwarantem dla klientów), a następnie jedynie odzyskuje, w formie rekompensaty, koszty poniesione na naprawę towarów. Zatem rozliczenia pomiędzy producentem i zainteresowanym z tytułu napraw gwarancyjnych nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.

Nowe interpretacje

W ciągu dwóch ostatnich lat stanowisko to uległo jednak zmianie. Za przykład może posłużyć interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 17 czerwca 2011 r. (IBPP3/443-365/11/DG). Nie godziła się ona z podatnikiem, że dokonuje on napraw gwarancyjnych we własnym imieniu, a przeniesienie ich kosztów na czeskiego producenta (gwaranta wobec podatnika) nie jest świadczeniem usług, ale jedynie zwrotem kosztów, który powinien być potwierdzony notą obciążeniową.

Fiskus uznał, że czynność ta podlega opodatkowaniu. Powinna więc zostać udokumentowana fakturą uproszczoną, tj. bez VAT (miejscem świadczenia usługi jest kraj siedziby usługobiorcy, czyli Czechy). Podobne wnioski wynikają z pisma Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 26 października 2011 r. (ITPP2/443-1111/ 11/AW).

Czytamy w nim: „Skoro bowiem spółka przenosi koszty poniesionych napraw gwarancyjnych na producenta pojazdów (gwaranta), bierze udział w świadczeniu usług i tym samym będzie traktowana, jakby sama wyświadczyła te usługi. W tej sytuacji należy uznać, iż spółka świadczy usługi usunięcia wady fizycznej rzeczy w drodze dokonania jej naprawy.

Należy podkreślić, iż spółka nie jest zobowiązana wobec klientów realizujących swe uprawnienia wynikające z gwarancji, jest natomiast zobowiązana wobec gwaranta, gdyż to na jego zlecenie dokonuje – za pośrednictwem I. Holandia i D. Polska – napraw gwarancyjnych pojazdów zgłaszanych w ramach gwarancji. Ponadto od gwaranta spółka otrzymuje wynagrodzenie za przedmiotowe usługi”.

Obecnie fiskus uważa więc, że zwrot kosztów świadczenia gwarancyjnego jest opodatkowany VAT.