Podatkową kwalifikacją obowiązkowych świadczeń sprzedawcy zajmowała się Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 26 stycznia 2010 r. (IPPB2/415-671/09-5/MG). Pytanie zadała spółka, która produkuje budowlaną ceramikę klinkierową. W produkcji używa pokłady różnych glin, które łączy się ze sobą, formuje i wypala w piecach.

Otrzymywany produkt, stosownie do parametrów fizykochemicznych dostępnej gliny, może być bardziej lub mniej wrażliwy na warunki atmosferyczne. Zdarza się, że w niektórych partiach towarów zamontowanych w miejscu przeznaczenia pojawiają się różne wady (np. rozwarstwienia lub odpryski). Spółka podkreśliła, że przy takiej produkcji opisanych wad nie da się wyeliminować na poziomie wewnętrznego systemu jakości.

Spółka sprzedaje towary przez współpracujące z nią hurtownie. To za ich pośrednictwem klienci indywidualni zgłaszają reklamacje. Ich podstawą jest ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej.

Niezgodność z umową

Rozpatrując reklamację, spółka zbiera dokumentację, np.: dowody zakupu towarów, opis wad i ich zdjęcia. Jeśli sytuacja tego wymaga, przeprowadza też wizję lokalną. Jeśli reklamacja jest zasadna, wymienia towary na wolne od wad. Wypłaca też rekompensatę poniesionych kosztów montażu i demontażu wadliwych wyrobów. Jest ona ustalona na podstawie stawek rynkowych lub szacunków rzeczoznawcy.

Izba skarbowa potwierdziła, że w takiej sytuacji spółka nie ma obowiązku wystawiać informacji PIT-8C. Otrzymywane przez klientów rekompensaty nie spełniają definicji przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Izba wyjaśniła, że wynika to z art. 8 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Zgodnie z nim jeżeli towar konsumpcyjny jest niezgodny z umową, kupujący może żądać doprowadzenia go do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów.

Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość towaru zgodnego z umową oraz rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie naraziłby kupującego inny sposób zaspokojenia.

Z ust. 2 tego przepisu wynika, że nieodpłatność naprawy i wymiany oznacza, że sprzedawca ma również obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez kupującego, w szczególności kosztów demontażu, dostarczenia, robocizny, materiałów oraz ponownego zamontowania i uruchomienia.

Izba uznała, że skorzystanie przez kupującego z tych uprawnień nie skutkuje powstaniem u niego przychodu w rozumieniu ustawy o PIT. Nie wystąpi bowiem przysporzenie majątkowe. W konsekwencji spółka nie musi wystawiać PIT-8C.

Ta sama spółka zapytała, jak wygląda sytuacja, gdy przepisy nie zobowiązują już jej do wypłaty rekompensaty i wymiany towaru, ale decyduje się na to w ramach tzw. gestu handlowego. W ten sposób chce wpłynąć na tworzenie pozytywnego wizerunku firmy na danym rynku lokalnym.

Gest handlowy

Zdaniem Izby Skarbowej w Warszawie w takiej sytuacji spółka powinna wystawić PIT-8C, a klient wykazać dochód z innych źródeł w zeznaniu rocznym (odpowiedź z 26 stycznia 2010 r., IPPB2/415-671/09-6/MG). Izba powołała się na zasadę powszechności opodatkowania (art. 9 ust. 1 ustawy o PIT) i definicję przychodów z innych źródeł (art. 20 ust. 1 ustawy o PIT).

Podkreśliła, że zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jedynie w razie jej stwierdzenia przed upływem dwóch lat od wydania towaru.

Skoro ten termin upłynął, to:

• wypłacana rekompensata kosztów poniesionych przez kupującego związanych z reklamowanym wyrobem, oraz

• wartość wydawanych wyrobów wolnych od wad, skutkuje powstaniem u klientów spółki przychodu w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku o PIT.

Takie rozumienie przepisów potwierdzają także inne interpretacje, np. Izby Skarbowej w Poznaniu z 15 października 2010 r. (ILPB2/415-864/10-2/JK) i z 3 czerwca 2011 (ILPB1/415-288/ 11-4/AO).

Obie dotyczą rekompensaty wypłacanej przez sprzedawcę wadliwych rur. W wyniku ich zamontowania doszło do poważnych strat. W odpowiedzi z 15 października 2010 r. uznano, że wypłata rekompensaty poniesionych kosztów demontażu wadliwej instalacji i wykonania nowej oraz odtworzenie stanu pierwotnego domu na podstawie kosztorysu sporządzonego przez rzeczoznawcę spółki nie jest przychodem podatkowym dla otrzymującego tę kwotę.

To dlatego, że podstawą wypłaty był art. 8 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej.

W drugiej interpretacji izba uznała, że rekompensata jest opodatkowana, ponieważ upłynął termin rękojmi wynikającej z tej ustawy.