Deklarację tę trzeba przesłać osobom, które kupiły lokal do celów prywatnych. Dla nich otrzymana kara pieniężna jest bowiem przychodem z innych źródeł, który został zdefiniowany w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.
Obowiązek ten nie dotyczy natomiast kar wypłaconym przedsiębiorcom (bez względu na formę prawną). Dla nich kara będzie przychodem z działalności gospodarczej.
W podatku dochodowym od osób fizycznych wynika to z art. 14 ust. 2 pkt 4 ustawy o PIT. Wypłaconych kwot, które dla otrzymującego są przychodem z działalności gospodarczej, w informacji PIT-8C nie należy wykazywać. Formularz ten wypełniają bowiem:
- płatnicy stypendiów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o PIT,
- biura maklerskie,
- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które wypłacają należności lub świadczenia zaliczane do przychodów z innych źródeł.
Warto zauważyć, że te ostatnie kwoty trzeba ujawnić w informacji PIT-8C tylko wtedy, gdy nie są zwolnione z opodatkowania na mocy art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c ustawy o PIT. Nie trzeba też wykazywać dochodów, od których na podstawie ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Obowiązuje też ogólna zasada, że w PIT-8C wykazuje się przychody, od których płatnik nie miał obowiązku poboru zaliczki.
Pojawia się więc pytanie, czy osoba fizyczna, która otrzymuje od dewelopera karę za spóźnione przekazanie lokalu, musi odprowadzić od niej podatek dochodowy, czy też jest to przychód zwolniony (wtedy PIT-8C nie trzeba wystawiać).
Niestety, interpretacje organów potwierdzają, że taki przychód jest obciążony podatkiem dochodowym. Jest to tzw. przychód z pozostałych źródeł. Potwierdza to m.in. odpowiedź Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 listopada 2010 r. (ILPB2/415-927/10-2/JK). Powołała się ona na art. 20
ust. 1 ustawy o PIT. Podkreśliła, że przepis ten zawiera przykładowe wyliczenie przychodów z innych źródeł. Fakt, że ustawodawca nie wymienił w nim kar umownych, nie przesądza więc, że nie są one opodatkowane.
To zaś oznacza, że spółka wypłaciwszy karę umowną z tytułu spóźnionego przekazania lokalu (interpretacja dotyczyła takiej samej sytuacji, jak pytanie czytelnika), musi do końca lutego wystawić PIT-8C oraz przesłać go podatnikowi oraz właściwemu ze względu na jego miejsce zamieszkania urzędowi skarbowemu.
Na konieczność odprowadzenia podatku od kary umownej wskazały także Izba Skarbowa w Bydgoszczy w odpowiedzi z 4 sierpnia 2010 r. (ITPB2/415-461/10/MU) oraz Izba Skarbowa w Katowicach w odpowiedzi z 21 kwietnia 2008 r. (IBPB2/415-153/08/ASz).