- Regulamin pracy obowiązujący w spółce oraz umowy o pracę przewidują, że wynagrodzenia mają być wypłacane do końca danego miesiąca kalendarzowego. Pensje zostały przelane 31 lipca (w niedzielę), bo 29 lipca (w piątek) nie udało się tego zrobić. Pracownicy otrzymali przelewy dopiero 1 sierpnia lub później. Czy wynagrodzenia te można było zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów spółki w lipcu?

– pyta czytelnik.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych

(CIT) oraz

ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych

(PIT) przewidują szczególny moment potrącania wynagrodzeń ze stosunku pracy w kosztach uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 4g tej pierwszej  należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 i 6 ustawy o PIT, stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który są należne, pod warunkiem że zostały wypłacone lub postawione do dyspozycji w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony. W razie uchybienia temu terminowi do należności tych stosuje się art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT.

Ten przepis przewiduje, że za koszty uzyskania przychodów nie uważa się niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z tytułów określonych m.in. w art. 12 ust. 1 i 6 ustawy o PIT, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 4g ustawy o CIT. Analogiczne regulacje zawiera ustawa o PIT (w art. 22 ust. 6ba oraz art. 23 ust. 1 pkt 55).

Innymi słowy wynagrodzenia pracowników są kosztem uzyskania przychodów miesiąca, za który są należne, jeśli są terminowo wypłacane. Dotyczy to zarówno miesięcznych wynagrodzeń, jak i różnego rodzaju premii lub bonusów, niezależnie od okresu, którego dotyczą (właściwym miesiącem jest ten, w którym premia lub bonus stały się pracownikowi należne).

Kasowe rozliczenie...

Jeżeli natomiast wynagrodzenie nie zostało terminowo wypłacone, to zastosowanie ma art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy o CIT (art. 23 ust. 1 pkt 55 ustawy o PIT).

Chociaż przepis ten nie wskazuje wprost, że wynagrodzenia pracowników wypłacane po terminie są kosztem uzyskania przychodów dokładnie w dniu zapłaty (lecz jedynie zakazuje zaliczania do kosztów podatkowych wynagrodzeń jeszcze niewypłaconych), to w praktyce przyjęło się go interpretować jako nakaz kasowego rozliczania kosztów wynagrodzeń (chyba że zastosowanie ma reguła wyrażona w art. 15 ust. 4g ustawy o CIT/art. 22 ust. 6ba ustawy o PIT).

...nawet gdy pensja to koszt bezpośredni

Cytowane przepisy są traktowane przez organy podatkowe jako szczególne wobec podstawowych regulacji dotyczących momentu potrącalności kosztów w czasie.

W rezultacie, nawet jeśli wynagrodzenia pracowników daje się przyporządkować do konkretnych przychodów lub gdy stanowią one koszt wytworzenia wyrobu,  nie należy stosować do tych wynagrodzeń zasad ogólnych (np. odraczać rozpoznania kosztu do chwili osiągnięcia związanego z nim przychodu), lecz potrącać je na zasadach wynikających z art. 15 ust. 4g updop/art. 22 ust. 6ba updof albo art. 16 ust. 1 pkt 57 updop/art. 23 ust. 1 pkt 55 updof.

Potwierdzają to np. interpretacje Izby Skarbowej w Katowicach z 28 kwietnia 2011 (IBPBI/2/423-153/11/AK) i Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 czerwca 2010 (ILPB3/423-245/10-2/DS).

Wątpliwość czytelnika powstała z tego powodu, że spółka, będąc zobowiązana do wypłacenia wynagrodzeń do końca miesiąca, podjęła stosowne kroki dopiero ostatniego dnia miesiąca (zakładamy, że do 31 lipca przelewy zostały zadysponowane i nastąpiło obciążenie konta bankowego spółki), a pracownicy pieniądze otrzymali już w kolejnym miesiącu.

W analizowanej sytuacji spółka nie spełniła zatem warunku z art. 15 ust. 4g ustawy o CIT, tzn. nie wypłaciła ani nie postawiła pracownikowi do dyspozycji wynagrodzenia w ustalonym terminie.

Spełnienie świadczenia i faktyczna możność dysponowania wynagrodzeniem przez pracownika nastąpiły dopiero w sierpniu. Wynagrodzenia powinny być uznane za koszt spółki dopiero w sierpniu.

Z rozliczeniem ich w kosztach może się wiązać trudność , bo pracodawca nie ma informacji, kiedy pracownicy otrzymali wynagrodzenia na swoje konta.

Jak uniknąć kłopotów

Praktycznym rozwiązaniem może być z jednej strony zmiana regulaminu wynagradzania i przesunięcie terminu wypłaty wynagrodzeń na dzień nie późniejszy niż 10 kolejnego miesiąca, a z drugiej – zlecanie przelewów wynagrodzeń z odpowiednim wyprzedzeniem.

W większości przypadków powinno to pozwolić na rozwianie wątpliwości co do daty potrącalności wynagrodzeń.

Kiedy wypłata następuje w terminie

Wynikającym z przepisów podatkowych warunkiem zaliczenia wynagrodzeń do kosztów miesiąca, za który są należne, jest ich wypłacenie lub postawienie do dyspozycji „w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony”.

Z kodeksu pracy wynika, że wynagrodzenie za pracę wypłaca się niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych dziesięciu dni następnego miesiąca. Jednak gdy z regulaminu pracy lub innych przepisów prawa pracy wynika termin wcześniejszy,  pracodawca powinien wypłacać wynagrodzenie w terminie tak określonym.

Ponadto należy podkreślić, że świadczenie pieniężne (dług oddawczy) zgodnie z kodeksem cywilnym powinno być spełnione w miejscu zamieszkania/siedzibie wierzyciela.

Gdy pieniądze są przesyłane przelewem bankowym, jako „miejsce zamieszkania/siedzibę” wierzyciela należałoby rozumieć rachunek bankowy pracownika. W tej sytuacji spełnienie świadczenia przez pracodawcę – dłużnika – nastąpi w chwili uznania rachunku bankowego pracownika – wierzyciela – kwotą wskazaną w poleceniu przelewu.

Autor jest doradcą podatkowym w Baker&McKenzie