W działalność firm, zwłaszcza małych, często angażują się członkowie najbliższej rodziny przedsiębiorcy. Nie zawsze mają jednak świadomość, że choć działalność nie jest oficjalnie zarejestrowana na nich, to gdyby firma miała kłopoty podatkowe, opowiadaliby za jej długi.
Odpowiednie regulacje w tym zakresie zawiera art. 111 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.). Zgodnie z nim członek rodziny podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą za zaległości podatkowe z niej wynikające. Odpowiedzialność obejmuje długi powstałe w okresie, w którym członek rodziny stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu. Warunkiem jej poniesienia jest jednak osiąganie w tym czasie korzyści z prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności.
Za stałe współdziałanie zostaną uznane takie działania, które pozostają w związku przyczynowym i czasowym. Będzie to przede wszystkim współkierowanie z podatnikiem jego działalnością gospodarczą. Odpowiedzialność podatkowa nie obejmuje osób, które pomagają podatnikowi okazjonalnie lub dorywczo bądź są zatrudnione oficjalnie na umowę o pracę czy zlecenie.
Należy podkreślić, że krąg osób, które w tym wypadku będą odpowiadać za długi rodzinnej firmy, jest bardzo szeroki. Za członków rodziny podatnika uważa się bowiem nie tylko zstępnych (dzieci, wnuki itd.), wstępnych (rodziców, dziadków itd.), rodzeństwo, małżonków zstępnych. Ordynacja podatkowa zalicza do nich także osobę będącą w stosunku przysposobienia lub też pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu, czyli konkubenta. Za długi podatkowe z tego tytułu odpowiedzą również małżonkowie, którzy zawarli umowę o ograniczeniu lub wyłączeniu wspólności majątkowej, których wspólność majątkowa została zniesiona przez sąd, a także małżonkowie pozostający w separacji.
Fiskus może zażądać spłaty całego długu przez rodzinę podatnika
Fiskus nie ma jednak prawa żądać spłaty długów przedsiębiorcy od osoby, co do której w okresie stałego z nim współdziałania na podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny. W tym wypadku odpowiedzialność jest wyłączona w zakresie wynikającym z obowiązku alimentacyjnego.
W stosunku do wszystkich członków rodziny współodpowiedzialność za długi podatkowe ograniczona jest do wysokości uzyskanych korzyści.
Przezczerpanie korzyści ze współdziałania z podatnikiem rozumie się wszelkie przysporzenia majątkowe. Będą to nie tylko pieniądze, ale także rzeczy czy darmowe usługi świadczone przez podatnika na rzecz współdziałającego z nim członka rodziny.
Odpowiedzialność nie obejmuje jednak niepobranych i pobranych, ale niewpłaconych podatków, z wyjątkiem należności, które nie zostały pobrane od samych członków rodziny i współmałżonków.
Czytaj też:
Zobacz więcej:
