- Wykonuję roboty budowlane wyłącznie opodatkowane VAT. W okresie zimowym zapewniałem swoim pracownikom posiłki profilaktyczne, w związku z czym otrzymywałem faktury zakupu usług kateringowych i stołówkowych. Czy w 2011 r. takie faktury dają prawo do odliczenia VAT zgodnie z nową klasyfikacją PKWiU z 2008 r.?
– pyta czytelnik.
Prawo do odliczenia VAT naliczonego jest podstawowym prawem podatnika i wyrazem zasady neutralności VAT w obrocie gospodarczym. Dlatego każdy przypadek jego ograniczenia musi wynikać wprost z przepisów ustawy o VAT.
Zgodnie z jej art. 88 ust. 1 pkt 4 podatnik jest pozbawiony prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupu usług gastronomicznych (z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób).
Do końca 2010 r. usługi gastronomiczne były identyfikowane za pomocą klasyfikacji statystycznych.
Według klasyfikacji PKWiU z 1997 r., która wówczas obowiązywała, na potrzeby VAT usługi gastronomiczne były sklasyfikowane odrębnie od stołówkowych i kateringowych, co powodowało, że przedsiębiorca nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupu usług gastronomicznych objętych grupą 55.3, natomiast przysługiwało mu prawo do odliczenia VAT od zakupu usług stołówkowych i kateringowych objętych grupą 55.5, jeśli wydatki te związane były z jego działalnością opodatkowaną.
Po zmianie wątpliwości
Od 1 stycznia 2011, dla celów VAT, klasyfikacja PKWiU z 1997 r. została zastąpiona nową z 2008 r. Zmiana ta zrodziła wątpliwości co do możliwości odliczania VAT od usług gastronomicznych, kateringowych i stołówkowych sklasyfikowanych według PKWiU z 2008 r. w sekcji I o nazwie „Usługi związane z zakwaterowaniem i usługi gastronomiczne”.
Według nowej klasyfikacji usługi kateringowe i stołówkowe, ujęte w grupie 56.2, mogą być uznawane za pozostałe usługi gastronomiczne, co skutkowałoby wyłączeniem prawa do odliczenia VAT zarówno od usług gastronomicznych, jak i stołówkowych oraz kateringowych.
Taka interpretacja jest jednak trudna do przyjęcia, ponieważ nie zmienił się art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, ale klasyfikacja statystyczna. Zmiany w przepisach statystycznych nie mogą natomiast wpływać na ograniczenie prawa do odliczenia VAT. Poza tym skoro wymieniony przepis nie przywołuje symbolu PKWiU, to przy identyfikacji usług gastronomicznych nie ma konieczności odwoływania się do tej klasyfikacji.
Słownikowe definicje
Ponieważ ustawa o VAT nie precyzuje, co kryje się pod pojęciem usługi gastronomiczne, której dotyczy wyłączenie prawa do odliczenia na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 4, nie wskazuje też symbolu statystycznego, który umożliwiłby jej identyfikację, można odwołać do słownika języka polskiego PWN (www. sjp.pwn.pl).
Zgodnie z nim:
-przez gastronomię należy rozumieć działalność produkcyjno-usługową, prowadzenie zakładów żywienia zbiorowego (restauracje, bary itp.),
-przez katering należy rozumieć usługę polegającą na przygotowywaniu i dostarczaniu na zamówienie gotowych potraw lub na organizacji przyjęć,
-przez stołówkę należy rozumieć zakład żywienia zbiorowego przy instytucji, też salę jadalną takiego zakładu.
Elementem, który łączy usługę gastronomiczną, stołówkową i kateringową, jest dostarczenie posiłków i napojów do bezpośredniej konsumpcji klienta. Natomiast tym, co odróżnia od siebie poszczególne usługi, jest sposób ich świadczenia, miejsce konsumpcji posiłków i napojów oraz związana z nimi infrastruktura.
Na podobne różnice między usługą gastronomiczną a kateringową wskazuje też wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 10 marca 2011 (w sprawach połączonych C-497/09, C-499/09, C-501/09 i C-502/09).
Przedsiębiorstwo kateringowe dostarcza gotowe dania do miejsca zamieszkania klienta, podczas gdy świadczący usługę gastronomiczną serwuje posiłki na miejscu, zapewniając odpowiednią infrastrukturę obejmującą salę jadalną z pomieszczeniami przyległymi, a także meble i nakrycia.
Fiskus potwierdza
Usługi kateringowe i stołówkowe są zatem usługami odrębnymi w stosunku do gastronomicznych, co wynika zarówno z definicji słownikowych, jak i potocznego znaczenia tych określeń. Z tego powodu wyłączenie prawa do odliczenia VAT naliczonego od zakupionej usługi gastronomicznej powinno nadal odnosić się jedynie do nabycia posiłków przygotowanych do spożycia na miejscu w restauracjach lub barach.
Na odmienny charakter poszczególnych usług wskazała także Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 26 kwietnia 2011 (IPPP1/443-556/11-2/AW): „Usługa gastronomiczna polega na przygotowaniu i podaniu posiłku w miejscu, w którym jest on przyrządzany, tj. w restauracji czy innym lokalu.
Katering oznacza natomiast dostarczenie przygotowanych posiłków w miejsce wskazane przez zamawiającego, np. do siedziby spółki. Taką też definicję odnajdziemy w słowniku języka polskiego PWN, zgodnie z którym katering to usługa polegająca na przygotowywaniu i dostarczaniu na zamówienie gotowych potraw lub na organizacji przyjęć.
(...) Zatem mając na uwadze powyższe, należy uznać, iż nabywane przez wnioskodawcę usługi przygotowywania i dostarczania żywności dla pozostałych odbiorców zewnętrznych (katering) nie stanowią usług gastronomicznych, przy nabyciu których nie przysługuje podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT”.
Wyłączenie niezgodne z dyrektywą
Podsumowując, zmiana sposobu klasyfikacji usług kateringowych i stołówkowych według PKWiU z 2008 r. nie może wpływać na zmianę prawa do odliczenia VAT naliczonego przy zakupie tych usług.
O odliczeniu VAT nie decyduje klasyfikacja statystyczna, ale charakter usługi, którego ocena wymaga wzięcia pod uwagę wszelkich okoliczności, w jakich następuje jej świadczenie, w celu określenia jej elementów charakterystycznych i dominujących.
Z tego powodu do usług kateringowych i stołówkowych nie znajduje zastosowania wyłączenie określone w art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, przewidziane wyłącznie dla usług gastronomicznych.
Poza tym wprowadzenie od 1 stycznia 2011 zakazu odliczenia VAT dla usług kateringowych, który nie istniał w momencie przystąpienia Polski do Wspólnoty Europejskiej, byłoby niezgodne z regułami unijnej dyrektywy VAT, mielibyśmy bowiem do czynienia z identycznym naruszeniem jej przepisów, jakie stwierdził ETS w wyroku w sprawie Magoora dotyczącym odliczenia VAT od paliwa do samochodów.
Czytaj też:
Zobacz więcej:
» VAT » Odliczenie i zwrot VAT » Odliczenie VAT » Usługi gastronomiczne, noclegowe i kateringowe
Zobacz poradnik
»
»
