Najczęściej odbywa się w ramach realizacji uprawnień gwarancyjnych, które przysługują nabywcy towaru na podstawie art. 577 – 582 kodeksu cywilnego.
Cena za udzielenie gwarancji wliczona jest w cenę towaru nią objętego. Już zatem na tym etapie opodatkowana jest zarówno sprzedaż towaru, jak i związane z nią uprawnienie gwarancyjne.
Dlatego wydanie towaru pozbawionego wad w miejsce wadliwego nie jest nową dostawą i nie podlega VAT, o ile nie wiąże się z tym dodatkowe wynagrodzenie za wykonanie świadczenia gwarancyjnego.
Nie ma też obowiązku wystawienia faktury korygującej na zwracaną partię wadliwego towaru (i nowej na dostarczoną partię towaru bez wad). Stanowisko to podzielają także organy podatkowe.
Fiskus: podmiana to nowa dostawa
Rzecz komplikuje się nieco, jeśli wymiana towaru następuje na zasadach podobnych do gwarancji. Przyjrzyjmy się sprawie spółki zajmującej się sprzedażą piwa i wina, rozpatrywanej przez Izbę Skarbową w Warszawie w interpretacjach z 20 lutego 2009 (IPPP1-443-2113/08-2/PR, IPPP1-443-2113/08-3/PR).
Napoje były sprzedawane hurtownikowi, który z kolei zaopatrywał lokalnych sprzedawców detalicznych, a ci zbywali je ostatecznym konsumentom.
Chcąc utrzymać kontrolę nad jakością, spółka uzgodniła z kontrahentami (hurtownikami) i punktami sprzedaży detalicznej procedurę zezwalającą na wycofywanie produktów, które zgodnie z jej standardami nie powinny trafić do rąk ostatecznego konsumenta (chodziło o napoje bliskie przekroczenia lub po przekroczeniu terminu ważności).
Jeżeli przedstawiciel spółki stwierdził takie w trakcie wizyty (kontroli jakościowej) u sprzedawcy detalicznego, był zobowiązany je zabrać i na ich miejsce wstawić takie same pełnowartościowe. Dokumentowano to protokołem wymiany podpisywanym przez przedstawiciela spółki i sprzedawcę.
Zdaniem izby skarbowej zastąpienie produktów niespełniających norm jakości należało traktować jako odrębną dostawę towarów i opodatkować.
Uznała ona, że przy tej wymianie doszło do zwrotu towarów, należało więc wystawić fakturę korygującą dokumentującą zwracane partie oraz nową fakturę stwierdzającą wydanie nowych towarów. Jako że podmiana nie była realizowana w ramach reklamacji czy gwarancji (lecz na warunkach podobnych do gwarancji), to nie mogła być nieobjęta VAT.
Sąd: to podwójne opodatkowanie
Spółka nie zgodziła się z takim stanowiskiem i złożyła skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
WSA w Warszawie w wyroku z 25 listopada 2009 (III SA/Wa 1148/09, orzeczenie prawomocne)
w pełni podzielił jej zastrzeżenia. Uznał, że uwzględnienie stanowiska fiskusa oznaczałoby podwójne opodatkowanie dostawy: pierwszy raz na etapie sprzedaży towaru hurtownikowi i drugi raz przy zamianie napojów na niewadliwe, co jest sprzeczne z konstrukcją podatku VAT.
Zdaniem sądu wydanie towaru pełnowartościowego w miejsce wadliwego nie jest czynnością opodatkowaną, bo „zamiana towarów stanowi skutek zamówienia dokonanego w spółce przez sprzedawcę hurtowego.
Sprzedawca hurtowy dokonał już zapłaty za dostarczony towar, zaś elementem tej dokonanej i opłaconej (oraz opodatkowanej) dostawy była ewentualna zamiana konkretnych towarów u sprzedawcy detalicznego, który nabył towar u hurtownika.
Nie można więc twierdzić, że w związku z zamianą towarów przeterminowanych na jakościowo odpowiednie spółka otrzyma jakiekolwiek wynagrodzenie ponad to, które już otrzymała dostarczając towar na rzecz sprzedawcy hurtowego.
Ewentualność oraz koszt takiej zamiany spółka niejako już wkalkulowała w cenę określoną i zażądaną od hurtownika. Zatem z powodu zasadniczego – braku cechy odpłatności za zamianę towaru wadliwego na niewadliwy – nie można podzielić poglądu ministra, że zamiana taka stanowi odpłatną dostawę towaru, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT”.
Zbędna faktura
W związku z tym, że ponowne wydanie towarów wolnych od wad w miejsce wadliwych nie podlega VAT, nie rodzi obowiązku wystawienia faktury na dostarczoną partię pełnowartościowego towaru.
Co istotne sąd wykluczył także obowiązek wystawienia faktury korygującej na okoliczność zwrotu towarów niepełnowartościowych.
De facto nie doszło bowiem do takiego zwrotu, ponieważ napoje zostały wymienione u sprzedawcy detalicznego, na rzecz którego spółka nie dokonała wcześniej żadnej dostawy, przy czym w wyniku zamiany w obrocie gospodarczym pozostała nadal ta sama ilość towarów oznaczonych gatunkowo oraz nie doszło do zwrotu wynagrodzenia otrzymanego przez spółkę, co w rezultacie wykluczyło zastosowanie art. 29 ust. 4 ustawy o VAT.
Reasumując, nie mamy tu do czynienia ani ze zwrotem towaru wadliwego (art. 29 ust. 4 ustawy o VAT), ani z nową sprzedażą towaru pozbawionego wad (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Wymiana u sprzedawcy detalicznego z pominięciem sprzedawcy hurtowego jest kontynuacją prawidłowo zrealizowanej i opłaconej dostawy dla hurtownika.
Spółka wymieniła towary u sprzedawcy detalicznego wyłącznie dlatego, że wcześniej towary tego samego rodzaju dostarczyła hurtownikowi, od którego otrzymała z tego tytułu wynagrodzenie. Wobec tego wymiana towaru wadliwego na wolny od wad została wliczona w cenę dostawy na rzecz hurtowni.
Czytaj też:
Zobacz wiecej:
»
»
»
Co i jak podlega opodatkowaniu
»
