Przepisy umożliwiające dokonywanie jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych o wartości znacznie przewyższającej próg 3500 zł obowiązują od początku 2007 roku. Jednorazowy odpis dopuszczalny jest do wysokości nieprzekraczającej w złotych równowartości 50 tys. euro.
Limit ten w 2009 roku wzrósł do równowartości 100 tys. euro. Wartość początkowa środków trwałych, od której podatnicy mogą dokonywać jednorazowych odpisów w podwyższonej wysokości, jest jednak ograniczona w czasie. Odpis w takiej wysokości możliwy był w 2009 roku i obowiązuje jeszcze w tym roku. Warto się zatem pospieszyć.
[srodtytul]Mali i rozkręcający biznes[/srodtytul]
Do preferencyjnego, jednorazowego odpisu [b]uprawnieni są tylko podatnicy rozpoczynający w danym roku działalność gospodarczą (bez względu na ich wielkość) oraz tzw. mali podatnicy[/b]. Małym podatnikiem jest taki, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro.
Wartość tę trzeba przeliczyć według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł. A zatem w 2010 roku małym podatnikiem jest ten, kto w 2009 roku uzyskał przychody ze sprzedaży (wraz z należnym VAT) nieprzekraczające 5 067 000 zł.
Niestety, nie wszyscy rozpoczynający działalność mają prawo do jednorazowego odpisu. Podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych nie skorzysta z jednorazowej amortyzacji, jeśli w roku rozpoczęcia działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia:
- prowadził działalność gospodarczą samodzielnie,
- prowadził działalność gospodarczą jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej
- małżonek podatnika prowadził taką działalność, a pomiędzy małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.
[ramka][b]Przykład[/b]
Pan Romek rozpoczął w tym roku własną działalność gospodarczą, kupił samochód dostawczy. Chciał skorzystać z jednorazowej amortyzacji. Zastanawiał się, czy może, gdyż jego żona prowadziła w ciągu ostatnich pięciu lat własną firmę.
Z przepisów wynika, że podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych nie skorzysta z jednorazowej amortyzacji, jeśli w roku rozpoczęcia działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, małżonek podatnika prowadził taką działalność, a pomiędzy małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.
Ponieważ pomiędzy panem Romkiem i jego żoną istnieje ustawowa wspólność majątkowa, jednorazowy odpis amortyzacyjny nie będzie możliwy.[/ramka]
[srodtytul]Przeliczenia z euro na złote[/srodtytul]
Limit obowiązujący przy jednorazowej amortyzacji to kwota w euro, którą przedsiębiorca przelicza na złote. Ponieważ właściwy jest do tego średni kurs euro ogłoszony przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy (w zaokrągleniu do 1000 zł), będzie on co roku inny. Obecnie obowiązuje limit będący odpowiednikiem 100 000 euro.
[b]W 2009 roku wynosił on 338 000 zł, w 2010 roku jest to kwota 422 000 zł.[/b] Do jego wartości nie wlicza się odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 3,5 tys. zł.
[b]Z odpisu w wysokości 100 tys. euro mogą skorzystać w latach 2009 – 2010 mali podatnicy oraz rozpoczynający działalność gospodarczą w latach 2008 lub 2009[/b] f. Natomiast przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają (lub już rozpoczęli) działalność w 2010 roku i ponieśli wydatki na środki trwałe, które objęte są tym preferencyjnym odliczeniem, mają prawo do jednorazowego odpisu tylko w 2010 roku.
[srodtytul]Maszyny tak, auta – nie [/srodtytul]
Przepisy podatkowe wykluczają zakup środków trwałych z katalogu kosztów uzyskania przychodu, pozwalają natomiast na dokonywanie od nich odpisów amortyzacyjnych (choć nie od wszystkich, są pewne ograniczenia), które taki koszt stanowią.
[b]Nabywając środek trwały możemy zdecydować, czy chcemy amortyzować go na zasadach ogólnych (równe raty co miesiąc, kwartalnie lub raz w roku z zastosowaniem odpowiednich stawek amortyzacyjnych), czy też poprzez jednorazowy odpis.[/b]
W tym drugim przypadku zaliczamy całą wartość składnika jednorazowo w ciężar kosztów podatkowych nie wcześniej niż w miesiącu wprowadzenia go do ewidencji środków trwałych, pamiętając o obowiązującym limicie.
Poza tym nie od każdego środka trwałego jednorazowy odpis jest dopuszczalny. Dotyczy on jedynie środków trwałych zaliczonych do grupy 3 – 8 klasyfikacji środków trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych. Jeśli więc kupujemy do firmy auta osobowe, nie będą one objęte jednorazowym odpisem.
Preferencyjnymi zasadami nie zostały objęte też budynki, budowle, inwestycje w obce środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne.
Dowolność w pierwszym roku
Istota preferencji podatkowej, o której mowa w art. 22k ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (jednorazowego odpisu), nie polega na dokonaniu zapisu księgowego (ewidencjonowaniu), lecz na powiększeniu kosztów uzyskania przychodów o odpowiednią (zwiększoną – jednorazową) kwotę odpisów z tytułu zużycia środków trwałych (odpisów amortyzacyjnych), a w efekcie na zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
Przypomniał o tym [b]WSA we Wrocławiu w wyroku z 23 września 2009 r. (I SA/Wr 825/09)[/b].
Podatnik ma możliwość w tym przypadku dokonania odpisu amortyzacyjnego w wysokości 100 proc. wartości początkowej nabytego środka trwałego. Może też zrobić ten odpis stosownie do osiągniętego w danym roku podatkowym wyniku podatkowego.
Inaczej mówiąc, [b]odpis amortyzacyjny może być niższy niż 100 proc. wartości środka trwałego, może np. wynieść 60 proc. albo tylko 30 proc[/b]. W pierwszym roku używania środka trwałego podatnik ma zatem możliwość dokonania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego według dowolnej stopy amortyzacyjnej.
Takiej dowolności nie ma już w następnych latach podatkowych. Przepisy mówią, że wtedy środek trwały trzeba amortyzować według ogólnych zasad, czyli albo według metody liniowej, albo degresywnej.
[srodtytul]Wpis do ewidencji może nie wystarczyć[/srodtytul]
Przepisy mówią, że podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji. Tyle że nie zawsze to wystarczy.
Składnik majątku wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych najpóźniej w miesiącu przekazania go do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
W praktyce oznacza to tyle, że aby [b]możliwa była jednorazowa amortyzacja kupionej np. maszyny, musi się ona stać środkiem trwałym i zostać wpisana do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. [/b]
Wpisu do ewidencji trzeba dokonać nie później niż w miesiącu przekazania danego składnika do używania. Przepisy używają zwrotu „najpóźniej”, co oznacza, że wolno zrobić to również wcześniej, bezpośrednio po zakupie, ale przed faktycznym przekazaniem do używania.
Wydaje się jednak, że nie sam wpis do ewidencji przesądza o amortyzacji, skoro podlegają jej tylko te składniki majątku, które zostały przekazane do używania i są wykorzystywane w działalności gospodarczej. A to oznacza, że [b]wpisowi powinno towarzyszyć rzeczywiste przekazanie np. kupionych maszyn do używania i korzystania z nich. Dopiero wtedy mamy podstawy do jednorazowego odpisu[/b].
[srodtytul]Nowa spółka nie ma prawa[/srodtytul]
Organy podatkowe konsekwentnie odmawiają prawa do jednorazowej amortyzacji nowo powstałym spółkom osobowym, gdy którykolwiek ze wspólników prowadził w dwóch poprzednich latach – albo nadal prowadzi – działalność gospodarczą. Nie ma przy tym znaczenia, czy prowadził działalność samodzielnie czy w formie spółki.
Zdaniem organów podatkowych w takim przypadku w roku rozpoczęcia działalności przez spółkę nie ma ona prawa do stosowania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego.
Przykładem są [b]interpretacje Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 29 maja 2009 r. (ITPB1/415-207/09/PSZ), a także Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 maja 2008 r. (ILPB1/415-138/08-2/AA) i z 16 października 2009 r. (ILPB1/415-845/09-2/AA) oraz tegoroczne Izby Skarbowej w Katowicach z 15 lutego 2010 r. (IBPBI/1/415-1018/09/ESZ) i z 18 lutego 2010 r. (IBPBI/1/415-1024/09/AP)[/b].
[ramka][b]Gdy brak pewności, wolno zapytać[/b]
[b]Kwalifikacji środka trwałego do określonej grupy klasyfikacji środków trwałych, dokonuje sam podatnik. [/b]
W przypadku trudności w ustaleniu symbolu KŚT zainteresowany może zwrócić się o jego wskazanie i o wydanie opinii do
Ośrodka Interpretacji Standardów Klasyfikacji Urzędu Statystycznego w Łodzi, ul. Suwalska 29, 93-176 Łódź.
Opinie te wydawane są bowiem na wniosek zainteresowanego podatnika.[/ramka]
[ramka][b]Grupy z klasyfikacji[/b]
[b]Klasyfikacja środków trwałych dzieli je na grupy:[/b]
0 – grunty
1 – budynki i lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu niemieszkalnego
2 – obiekty inżynierii lądowej i wodnej
3 – kotły i maszyny energetyczne
4 – maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania
5 – specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty
6 – urządzenia techniczne
7 – środki transportu
8 – narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie
9 – inwentarz żywy. [/ramka]
