Spółki osobowe stają się coraz bardziej popularną formą prowadzenia działalności gospodarczej. Dzieje się tak m.in. ze względu na przepisy podatkowe. Nie są one bowiem podatnikami podatków dochodowych (CIT ani PIT).
Podatek od dochodu uzyskanego w ramach spółki osobowej jest płacony przez jej wspólników (osoby fizyczne lub prawne).
Wynika to z art. 5[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893] ustawy o CIT[/link], zgodnie z którym przychody z udziału w spółce osobowej łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego udziału. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów. Podobne regulacje zawiera również [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawa o PIT[/link].
Choć spółki osobowe nie mają podmiotowości podatkowej, to jednak mogą we własnym imieniu zawierać umowy, na podstawie których nabywają prawa i obowiązki (art. 8 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0878F97C9B855869DA1A3F9BAD45E3AB?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link]). Możliwe jest więc np. zawarcie skutecznej pod względem prawnym (oraz podatkowym) umowy sprzedaży rzeczy przez wspólnika spółce osobowej.
Pojawia się pytanie, jak będą wyglądały skutki podatkowe takiej transakcji oraz kto i w jaki sposób rozliczy koszt i przychód wynikający z takiej umowy?
Opierając się na przepisach ustaw o podatkach dochodowych, należy uznać, że [b]skutki podatkowe czynności dokonanych przez spółkę osobową będą dotyczyły każdego ze wspólników, proporcjonalnie do posiadanych przez nich udziałów. Natomiast skutki podatkowe czynności dokonanych osobiście przez wspólnika będą dotyczyły tylko jego osoby.[/b]
Tak więc w przywołanym przykładzie sprzedaży przez wspólnika rzeczy spółce osobowej otrzymana przez wspólnika cena za rzecz, zapłacona przez spółkę osobową, będzie dla tego wspólnika przychodem podlegającym CIT/PIT. Natomiast koszt uzyskania przychodu będzie alokowany do wszystkich wspólników (nie wyłączając sprzedającego rzecz), proporcjonalnie do ich udziału.
Oczywiście zasada ta ma również zastosowanie w sytuacji odwrotnej, tzn. gdy to spółka osobowa sprzeda coś jednemu ze wspólników. W tej sytuacji to przychód (cena za rzecz) będzie przydzielony do wszystkich wspólników proporcjonalnie do ich udziału w spółce osobowej, a zapłacona przez wspólnika nabywcę cena będzie dla niego w całości kosztem uzyskania przychodu.
Prawidłowość takiego sposobu rozliczenia potwierdzają również organy podatkowe.
[b]Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 6 marca 2009 r. (IBPBI/2/423-1145/08/AM)[/b] odniosła się do sytuacji, w której spółka mająca osobowość prawną sprzedawała usługi spółce komandytowej, której była wspólnikiem. Otrzymane z tego tytułu wynagrodzenie było dla spółki-wspólnika przychodem podlegającym CIT.
Odnosząc się do ustalenia kosztów uzyskania przychodu, organ podatkowy potwierdził jej stanowisko, że „wartość usług świadczonych przez wnioskodawcę na rzecz spółki komandytowej oraz sprzedawanych towarów stanowi koszty podatkowe dla spółki w wysokości przypadającego na nią udziału w kosztach spółki komandytowej”.
[i]Autor jest doradcą podatkowym, konsultantem w MDDP [/i]
