Nie używasz, nie umarzasz

Literalne brzmienie art. 22c pkt 5 ustawy o PIT oraz art. 16c pkt 5 ustawy o CIT wskazuje, że pomimo zaprzestania używania danego składnika majątku jego amortyzacja może być kontynuowana, o ile działalność, w której składniki te były wykorzystywane, jest nadal kontynuowana (por. [b]interpretacja Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 4 stycznia 2006 r. (PD-005/57/2005[/b]).

[srodtytul]To nie jest środek trwały[/srodtytul]

Niektóre organy podatkowe twierdzą jednak, że takie składniki majątku nie są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, nie spełniają zatem definicji środka trwałego. Z definicji tej, zawartej odpowiednio w art. 22a ust. 1 ustawy o PIT albo art. 16a ust. 1 ustawy o CIT, wynika bowiem, że amortyzacji podlega tylko taki środek trwały, który jest m.in. wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo jest oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu (tak [b]interpretacja Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 16 października 2006 r., ZD/4061-167/06, oraz z 27 października 2006 r., ZD/4061-169/06[/b]).

Na to, że faktyczne wykorzystywanie przedmiotu amortyzacji na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą jest podstawowym warunkiem dokonywania odpisów amortyzacyjnych, zwrócił też uwagę [b]WSA w Łodzi w wyroku z 23 listopada 2007 r. (I SA/Łd 788/Łd).[/b]

[srodtytul]Jest odpis, nie ma kosztu[/srodtytul]

Taka wykładnia art. 22c pkt 5 ustawy o PIT i art. 16c pkt 5 ustawy o CIT nie wydaje się właściwa, jako niezgodna z ich wykładnią językową. Moim zdaniem, pomimo trwałego lub czasowego wycofania z używania składnika majątku, w sytuacji gdy działalność, w której składnik ten był wykorzystywany, jest kontynuowana, jest możliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Nie można jednak wykluczyć także i takiej interpretacji, zgodnie z którą możliwe jest co prawda dokonywanie odpisów amortyzacyjnych, ale naliczone odpisy jako niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

[srodtytul]Przeciągający się remont[/srodtytul]

Ryzyko zakwestionowania amortyzacji podatkowej pojawia się również w sytuacji, gdy środki trwałe oddane zostały do remontu, który trwa bardzo długo. Przykładowo [b]WSA w Gliwicach w wyroku z 22 października 2007 r. (I SA/GL 63/07)[/b] wyraził pogląd, że amortyzowane mogą być tylko te urządzenia i maszyny, które są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie jest wykorzystywany w działalności środek trwały niesprawny technicznie (remontowany). Orzeczenie dotyczyło sytuacji, w której środek trwały był remontowany przez okres ponad czterech lat.

Trudno jednoznacznie wskazać, jak długo może trwać remont środka trwałego, aby odpisy amortyzacyjne za czas jego trwania mogły stanowić koszt uzyskania przychodów. Powinno to podlegać każdorazowo indywidualnej ocenie, z uwzględnieniem m.in. zakresu prac remontowych koniecznych do wykonania.

Podsumowując, w razie wycofania składnika majątku z używania należy rozważyć postawienie go w stan likwidacji, zwłaszcza jeśli wycofanie miałoby być trwałe. W takim wypadku warto mieć na uwadze, że zgodnie z regułą wyrażoną w art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT oraz art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT odpisów amortyzacyjnych dokonuje się do końca tego miesiąca, w którym środek trwały lub wartość niematerialną i prawną postawiono w stan likwidacji.

[ramka][b]Działalność sezonowa, odpisy przez cały rok[/b]

Z przepisów podatkowych nie wynika, że warunkiem nieprzerwanego naliczania odpisów amortyzacyjnych jest to, by środek trwały był używany permanentnie w działalności gospodarczej. Przeciwnie, wskazują one, że mimo okresowej przerwy w działalności (i wykorzystaniu w niej składnika majątku) możliwa jest kontynuacja amortyzacji. Wynika to bezpośrednio z art. 16h ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT i art. 22h ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, które określają zasady amortyzacji środków trwałych używanych sezonowo. Dla takich składników majątku wysokość odpisu miesięcznego ustala się przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku.

Czasowe niewykorzystanie środka trwałego może też wynikać np. z przestojów w produkcji spowodowanych czasowym spadkiem zapotrzebowania na dane towary. Organy podatkowe w takich sytuacjach na ogół nie kwestionują możliwości naliczania amortyzacji i zaliczania jej do kosztów podatkowych. Przykładem jest [b]interpretacja Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 5 lipca 2005 r. (1472/ROP1/423-185-150/05/PS),[/b] który stwierdził, że „w przypadku okresowego braku wykorzystywania posiadanych środków trwałych w prowadzonej działalności gospodarczej (brak nowych kontraktów), dokonywane w tym okresie odpisy amortyzacyjne stosownie do treści wyżej przywołanych art. 15 ust. 1 i art. 15 ust. 6 ww. ustawy o CIT stanowią koszt uzyskania przychodu”. Także w wyjaśnieniach[b] Urzędu Skarbowego Poznań-Nowe Miasto z 20 listopada 2003 r. (ND-A/423-39/03) [/b]czytamy: „w przypadkach okresowego zaprzestania używania niektórych środków trwałych w działalności gospodarczej spowodowanych potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej, jak np. koniecznością przemieszczenia maszyny pomiędzy centrami dystrybucyjnymi, remontem lub zmniejszeniem zapotrzebowania na wyroby spółki, podatnik nadal uprawniony jest do dokonywania odpisów amortyzacyjnych”.

Takie stanowisko jest tym bardziej uzasadnione, że z przepisów podatkowych wyraźnie teraz wynika, że kosztem uzyskania przychodu są również koszty poniesione w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu.

[i]—a.kol.[/i][/ramka]

[i]Autor jest doradcą podatkowym w BDO Numerica International Auditors & Consultants sp. z o.o.[/i]