W ostatnich miesiącach w wielu gminach pojawił się problem związany z opodatkowaniem pojazdów, które wykorzystywane są przez podatników do nauki jazdy. Wszystko za sprawą wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 5 grudnia 2007 r. – I SA/Lu 533/07, w którym sąd wskazał, iż samochód ciężarowy przystosowany do nauki jazdy jest pojazdem specjalnym w rozumieniu art. 2 pkt. 36 ustawy – Prawo o ruchu drogowym.

W uzasadnieniu wyroku sąd wskazał, że podstawowym kryterium pozwalającym zaliczyć dany pojazd do kategorii pojazdów specjalnych jest wykonywanie specjalnej funkcji, która powoduje konieczność dostosowania nadwozia lub posiadania specjalnego wyposażenia. Oczywiste zatem musi być, że nie każdy pojazd ciężarowy może być wykorzystywany do nauki jazdy, ale tylko taki, który spełnia określone wymagania techniczne. Z wyrokiem sądu trudno się jednak zgodzić.

[srodtytul]Dowód rejestracyjny ma moc dowodową[/srodtytul]

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na art. 194 § 1 ordynacji podatkowej – dowód rejestracyjny jest bowiem dokumentem urzędowym sporządzonym w formie określonej przepisami prawa przez powołany do tego organ władzy publicznej i co do zasady stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone. Jest podstawowym dokumentem wykorzystywanym do określenia parametrów pojazdu dla celów opodatkowania. Starosta dokonuje rejestracji pojazdu na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym. Ani z tych przepisów, ani z obowiązującej klasyfikacji pojazdów nie wynika, iż pojazdy służące do nauki jazdy są pojazdami specjalnymi. W związku z tym takie pojazdy co do zasady podlegają opodatkowaniu.

Sprawa zwolnienia z opodatkowania pojazdów wykorzystywanych do nauki jazdy była już przedmiotem wcześniejszego rozstrzygnięcia sądowego. Wyrokiem z 28 września 2006 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie (I SA/Ol 357/06) oddalił skargę podatnika na decyzję samorządowego kolegium odwoławczego w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania w podatku od środku transportowych. Sąd dokonał w wyroku kompleksowej i trafnej interpretacji przepisów odnoszących się do pojazdów przeznaczonych do nauki jazdy, wskazując, iż organy podatkowe nie są uprawnione do samodzielnego kwalifikowania pojazdów do określonej grupy, w szczególności nie mogą tego dokonywać wbrew ostatecznej decyzji właściwego organu, uznanej za zgodną z prawem prawomocnym wyrokiem sądu administracyjnego.

Zgodnie z art.170 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczenie prawomocne (dowód rejestracyjny – przypis autora) wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe. (…) Logicznie rzecz ujmując, samochód ciężarowy używany do nauki jazdy nie może być pojazdem specjalnym również z tego względu, że zadaniem instruktora jest przygotowanie przyszłych kierowców do kierowania typowym samochodem ciężarowym, w szczególności zaś poruszania się po drogach z właściwym obciążeniem. Stosowne oznakowanie oraz pewne zmiany dostosowawcze w układzie kierowniczym mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa niewprawionemu kierowcy oraz innym uczestnikom ruchu drogowego. Zauważyć też należy, że przy użyciu posiadanego samochodu ciężarowego skarżący prowadzi działalność zarobkową. To, że nie jest to działalność stricte transportowa, nie ma znaczenia dla zasadności opodatkowania.

[srodtytul]Pytanie do wójta[/srodtytul]

W przypadku wyłączenia z opodatkowania przez podatnika pojazdów do nauki jazdy, np. samochodu ciężarowego, bądź dokonanie korekt deklaracji i powoływanie się na wskazany wyrok lubelskiego sądu gminny organ podatkowy powinien wszcząć z urzędu postępowanie podatkowe i określić prawidłową wysokość zobowiązania decyzją. Wydana przez organ podatkowy I instancji decyzja otwiera podatnikowi drogę do weryfikacji stanowiska organu podatkowego w trybie odwoławczym przed samorządowym kolegium odwoławczym, a w dalszej kolejności przez wojewódzkim sądem administracyjnym. Wówczas ewentualne rozstrzygnięcie sądu będzie wiążące dla podatnika i organu podatkowego w tej konkretnej sprawie.

Warto również zaznaczyć, iż podatnikom przysługuje na podstawie art. 14j ordynacji podatkowej prawo wystąpienia do właściwego wójta, burmistrza (prezydenta miasta) o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, która również podlega weryfikacji w drodze odwołania, a dalej skargi sądowej. Z pewnością jest to bardziej bezpieczny i właściwy sposób postępowania dla podatników, którzy w zakresie słuszności opodatkowania swoich pojazdów mają nadal wątpliwości.

[ramka][b]GPP>przypomina [/b]

Samochody do nauki jazdy wyprodukowane są przez producenta w normalnym trybie i przeznaczone do przewozu rzeczy lub osób. Następnie podatnik przystosowuje ten pojazd na swoje potrzeby celem wykonywania nauki jazdy. Zamontowanie urządzeń z tym związanych nie zmienia jednak w sposób trwały podstawowych cech pojazdu wymienionych przez producenta w świadectwie homologacji. Samochód taki może być w każdej chwili użyty do celów przewidzianych przez producenta lub sprzedany.

Ponadto należy zaznaczyć, że wskazany w zapytaniu wyrok dotyczy indywidualnej sprawy i związany jest nim organ podatkowy, którego decyzja określająca wysokość zobowiązania została zaskarżona do sądu. We wskazanym wyroku sąd „obarcza” niejako organ podatkowy klasyfikowaniem pojazdów, a to przecież nie należy do ich kompetencji. W orzecznictwie sądowym już wcześniej utrwalony został pogląd, że w kompetencji organu podatkowego nie leży przekwalifikowanie pojazdu w zależności od tego, w jakich celach wykorzystuje go właściciel. Określając stawkę podatku, organ uwzględnia dane techniczne pojazdu wynikające z dowodu rejestracyjnego” [b](wyrok NSA z 17 czerwca 1994 r., SA/Gd 1411/93)[/b]. [/ramka]

[i]Podstawa prawna:

– [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=182297]ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2006 r. nr 121, poz. 844 ze zm.)[/link],

– [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176376]ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (DzU z 2005 r., nr 8, poz. 60 ze zm.)[/link][/i]