Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy DeloitteJeżeli nie potrafi udowodnić, że jego kontrahent zapłacił akcyzę we wcześniejszej fazie obrotu, jako nabywca takich wyrobów staje się zobowiązany do zapłaty akcyzy. Tak orzekł WSA w Olsztynie 13 września 2007 r. (I SA/Ol 269/ 07).
Sprawa dotyczyła określenia zobowiązania w podatku akcyzowym. Podatniczka, prowadząca działalność gospodarczą w zakresie handlu węglem i paliwami, kupiła olej opałowy od spółki, która, jak się okazało, została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego. Organy kontroli skarbowej stwierdziły, że od kupionego paliwa nie został naliczony i odprowadzony podatek akcyzowy. Powołały się na art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym, zgodnie z którym akcyzie podlega m.in. sprzedaż wyrobów akcyzowych na terenie kraju. Jednak w sytuacji gdy sprzedaż tych wyrobów nie została opodatkowana, akcyzie podlega także nabycie lub posiadanie wyrobów akcyzowych, dlatego to skarżąca jako nabywca wyrobów akcyzowych jest zobowiązana do zapłaty podatku akcyzowego.
Stanowisko organu I instancji potwierdził dyrektor Izby Celnej, uznając, że skoro zbywca wyrobu akcyzowego nie jest znany, a paliwo pochodzi z nieznanego źródła, to akcyza nie została zapłacona. Podkreślił, że w razie nieopłacenia podatku akcyzowego we wcześniejszej fazie obrotu nabywca wyrobów akcyzowych staje się podatnikiem tego podatku. Ciężar dowodu, że podatek został zapłacony na pierwszym etapie obrotu, spoczywał na skarżącej, która przy prowadzeniu działalności gospodarczej jest obowiązana wykazywać maksimum staranności, aby wykonywane przez nią czynności nie budziły wątpliwości i były prawidłowo dokumentowane.
WSA w Olsztynie podzielił zdanie organów podatkowych obu instancji. Podkreślił, że podatnik ponosi ryzyko wyboru swojego kontrahenta, który w tym wypadku został uznany za podmiot nieistniejący. Na skarżącej ciążył obowiązek udowodnienia, że jej kontrahent uiścił należny podatek akcyzowy. Brak dowodu na opłacenie akcyzy we wcześniejszej fazie obrotu powoduje powstanie obowiązku podatkowego dla nabywcy wyrobów akcyzowych.
KomentarzAnna Minkner konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Katowicach)
Sąd słusznie stwierdził, że na przedsiębiorcy nabywającym wyroby akcyzowe od podmiotu, który został wykreślony z Krajowego Rejestru Sądowego, ciąży zobowiązanie do uregulowania podatku akcyzowego. Takie stanowisko wymusza na prowadzących działalność gospodarczą w zakresie obrotu wyrobami akcyzowymi zachowanie szczególnej ostrożności podczas dokumentowania wspomnianych transakcji, czego w przedstawionej sytuacji zabrakło. Skarżąca nie potrafiła bowiem wskazać przedstawicieli spółki, od której nabyła paliwo, nie miała umowy o dostawy paliwa zawartej ze spółką, nie prowadziła z nią rozmów handlowych, nie była nigdy w siedzibie spółki, a ponadto zawsze rozliczała transakcje w formie gotówkowej. Należy podkreślić, że ustawodawca dzięki art. 4 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym zabezpieczył rozliczenia należnego podatku akcyzowego w sytuacji, gdy od danych wyrobów akcyzowych podatek ów nie został zapłacony na poziomie produkcji lub sprzedaży. Dodatkowo przepis ten pozwala organom podatkowym na stosowanie wobec nabywców (posiadaczy) wyrobów akcyzowych instytucji quasi-solidarnej odpowiedzialności, funkcjonującej na gruncie prawa cywilnego (polegającej na obowiązku uregulowania należnego podatku akcyzowego w razie zawarcia transakcji z nieuczciwym kontrahentem).
Równocześnie występuje znaczące ryzyko, że organy podatkowe będą domagać się uregulowania nieopłaconego podatku akcyzowego również od nabywców (posiadaczy) wyrobów akcyzowych, którzy działają w dobrej wierze, tj. nie mają świadomości, że od zakupionych wyrobów nie został uiszczony podatek akcyzowy.
