Szczególnie w obecnej sytuacji pandemii tego typu działania są bardzo istotne i w dużym stopniu zapobiegają rozpoczęciu procesu zasadniczej windykacji długu.

Jeżeli jednak dojdzie już do etapu windykacji cały proces odzyskiwania wierzytelności może zakończyć się w sądzie, a następnie u komornika. Finał egzekucji komorniczej często bywa niekorzystny dla wierzyciela i o tym więcej w poniższym artykule.

Egzekucja komornicza

Egzekucja komornicza jest rozwiązaniem stosunkowo ryzykownym, gdyż wiele spraw prowadzonych przez komorników finalnie nie prowadzi do zaspokojenia należności, a dodatkowo wiąże się z kosztami, które obciążają wierzyciela. Kancelaria Radców Prawnych Ryszewski Szubierajski Sp.k. wprowadziła przed czterema laty usługę monitoringu komorniczego. Proces ten w zdecydowanej większości powoduje osiągnięcie celu tej usługi, czyli zwiększenie skuteczności egzekucji, co wprost przekłada się na zaspokojenie roszczeń wierzyciela w stopniu wyższym.

Jaki skutek powoduje umorzenie egzekucji?

Zgodnie z art. 770 KPC – dłużnik zwraca wierzycielowi koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji. Koszty te ściąga się wraz z egzekwowanym świadczeniem.

Jednak w przypadku egzekucji bezskutecznej tymi kosztami obarczony jest wierzyciel.

Umorzenie egzekucji i opłata stosunkowa za umorzenie na skutek bezczynności wierzyciela i na jego wniosek

Art. 29 ustawy o kosztach komorniczych stanowi m.in., że w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego:

  • na wniosek wierzyciela,
  • jeżeli wierzyciel w ciągu sześciu miesięcy nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania (tzw. bezczynność wierzyciela),

ustawa nakłada na wierzyciela obowiązek poniesienia opłaty stosunkowej w wysokości 5 proc. wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Pod pojęciem „świadczenia pozostałego do wyegzekwowania” rozumie się różnicę między wartością świadczenia wskazanego we wniosku o przeprowadzenie egzekucji, a wartością świadczenia wyegzekwowaną przez komornika.

CZYTAJ TEŻ: Próbki i prezenty w świetle przepisów ustawy o podatku VAT

Zgodnie z art. 23 ustawy o kosztach komorniczych do wartości świadczenia wlicza się należność główną wraz z odsetkami, kosztami i innymi należnościami ubocznymi, z wyjątkiem kosztów zastępstwa prawnego i kosztów komorniczych należnych w postępowaniu egzekucyjnym, w którym jest obliczana opłata.

Zawieszenie egzekucji z uwagi na zgon dłużnika

Zgodnie z art. 819 KPC komornik zawiesza postępowanie z urzędu w przypadku śmierci dłużnika. W tym przypadku wierzyciel może wszcząć postępowanie spadkowe celem odzyskania długu od spadkobierców dłużnika albo pozostawać w tym zakresie bezczynny. W obu sytuacjach wierzyciel nie uniknie jednak poniesienia kosztów – opłat związanych z postępowaniem spadkowym lub opłaty stosunkowej z art. 29 ust. 1 ustawy o kosztach komorniczych.

Umorzenie egzekucji w przypadku niecelowego wszczęcia egzekucji

Komornik ma obowiązek wydać postanowienie o pobraniu od wierzyciela opłaty stosunkowej w wysokości 10 proc. egzekwowanego świadczenia w przypadku, gdy:

  • wierzyciel oczywiście niecelowo wszczął egzekucję,
  • wierzyciel wskazał we wniosku o wszczęcie egzekucji osobę niebędącą dłużnikiem.

Druga przesłanka opłaty nie budzi wątpliwości. Jednak problematycznym może być zrozumienie pojęcia „oczywiście niecelowego wszczęcia egzekucji”. W tym przypadku powinno decydować zachowanie dłużnika, tj. czy wystąpiły podstawy do wszczęcia postępowania.

Umorzenie egzekucji w innych przypadkach

W przypadkach innych, niż omówione powyżej, zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy o kosztach komorniczych, komornik w razie umorzenia egzekucji ma obowiązek nałożyć na wierzyciela opłatę stosunkową w wysokości 150 zł. Przepis ten znajduje zastosowanie przy najczęściej występującym powodzie umorzeń postępowań, czyli bezskuteczności.

CZYTAJ TEŻ: TSUE: polska ulga na złe długi w VAT narusza prawo unijne

Zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy o kosztach komorniczych opłaty tej nie pobiera się od:

  • osób fizycznych dochodzących roszczeń pracowniczych lub odszkodowawczych,
  • jednostek samorządu terytorialnego,
  • podmiotów, których przedmiotem działalności nie jest działalność finansowa i ubezpieczeniowa,
  • podmiotów, których przedmiotem działalności jest działalność finansowa i ubezpieczeniowa – o ile są wierzycielami pierwotnymi (tj. tymi, u których powstało zadłużenie), a wierzytelność nie była przedmiotem obrotu,

o ile wszczęli egzekucję przed upływem dwóch lat od powstania tytułu egzekucyjnego obejmującego daną wierzytelność. Termin ten biegnie więc od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu nakazującego spełnienie danego roszczenia – z wyjątkiem wyroków, które są wykonalne przed dniem uprawomocnienia się.

Bogusław Gębarowski z Kancelarii Radców Prawnych Ryszewski Szubierajski Sp.k. Kancelaria jest zrzeszona w sieci Kancelarie RP działającej pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita”.