Każdy pracownik musi przejść szkolenie BHP, które jest okresowo powtarzane. Czy jednak jego nieterminowe przeprowadzenie w każdym przypadku skutkuje utratą zdolności do wykonywania pracy i koniecznością odsunięcia pracownika od realizowanych obowiązków?
Jakie powinności
Podstawowy obowiązek pracodawcy polega na zapewnieniu bezpieczeństwa zatrudnionym. Wiąże się to z wieloma wymogami z zakresu tzw. technicznego bezpieczeństwa pracy. Pracodawca nie może dopuścić do pracy tego, kto nie ma odpowiednich kwalifikacji do ich wykonywania lub potrzebnych umiejętności oraz dostatecznej znajomości przepisów i zasad BHP. Właściwą znajomość zagadnień związanych z bezpieczeństwem pracy pracodawca zapewnia poprzez szkolenia zatrudnionych. Organizuje je zarówno w fazie wstępnej - przed dopuszczeniem do pracy, jak i po pewnym czasie podczas okresowych kursów. Oczywiście dla bezpieczeństwa wykonywania pracy kluczowe jest szkolenie wstępne, dopiero po jego przeprowadzeniu wolno dopuścić pracownika do pracy.
W zależności od rodzaju pracy po pewnym czasie pojawia się też konieczność zapewnienia zatrudnionemu szkolenia okresowego. Ma ono aktualizować oraz ugruntować wiedzę oraz umiejętności z dziedziny BHP. Podczas takiego kursu zaznajamia się też uczestniczące w nim osoby z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w zakresie bezpieczeństwa pracy. Przykładowo szkolenie dla zaangażowanych na stanowiskach robotniczych powinno odbywać się nie rzadziej niż raz na 3 lata, a dla pracowników administracyjno-biurowych nie rzadziej niż raz na 6 lat.
Po terminie
Uwzględniając długie okresy ważności szkoleń BHP, nie trudno przeoczyć kolejny termin ich zorganizowania. Czy w takim przypadku pracownik staje się automatycznie niezdolny do pracy, a pracodawca musi go odsunąć od zadań służbowych?
Bez analogii
Żaden przepis bezpośrednio i bezwzględnie nie zakazuje dopuszczenia do pracy zatrudnionego, który nie ma ważnych szkoleń okresowych. W żadnym razie nie można też uznać, że krótkie uchybienie terminowi przeprowadzenia szkolenia okresowego BHP dyskwalifikuje pracownika pod względem zdolności do świadczenia pracy. Niezbędną wiedzę co do bezpieczeństwa pracy zatrudniony nabył już w trakcie szkolenia wstępnego. Szkolenie okresowe ma na celu jedynie ją odświeżyć oraz uzupełnić, a nie zagwarantować jej nabycie od podstaw.
Wątpliwości pracodawców mogą wynikać z analogii do przepisu o badaniach lekarskich. Zgodnie z nim pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy. Przy szkoleniach nie ma takiego kategorycznego przepisu zakazującego dopuszczania do pracy osób bez ważnego zaświadczenia potwierdzającego terminowe aktualizowanie wiadomości z zakresu BHP. Inna jest bowiem ranga przesłanek zdrowotnych, a inna wiedzy, którą pracownik już ma, a tylko musi odświeżyć.
Krótkie uchybienie w terminie przeprowadzenia szkolenia okresowego to oczywiście nieprawidłowe działanie pracodawcy. Nie oznacza ono jednak, że szef ma bezwzględny obowiązek odsunięcia pracownika od pracy. Musi jednak szybko przeprowadzić szkolenie okresowe, które przypomni i uaktualni nabytą wcześniej wiedzę wymaganą do bezpiecznego wykonywania zadań.
Oczywiście każdy przypadek należy traktować indywidualnie. Inna jest „pilność" przeprowadzenia szkolenia okresowego osoby zatrudnionej na stanowisku robotniczym, gdzie wykonuje się prace niebezpieczne, a inna osoby pracującej przy komputerze w klimatyzowanym biurze. Warto też pamiętać, że jeżeli pracownik nie ma aktualnego zaświadczenia o okresowym szkoleniu BHP, a zdarzy się np. wypadek przy pracy, ta okoliczność obciąża pracodawcę.
—Sebastian Kryczka
