Wnioski o dofinansowanie do pensji niepełnosprawnych były błędnie wypełniane

17 sierpnia 2016 r. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) zmodyfikował na swojej stronie internetowej odpowiedź dotyczącą wypełniania we wniosku Wn-D poz. 39 i 41. Jest to formularz sporządzany przez pracodawców ubiegających się o dofinansowanie do pensji pracowników niepełnosprawnych. PFRON wskazuje obecnie, aby dodatkowo wyłączać z tych dwóch pozycji – oprócz osób pełnosprawnych i niepełnosprawnych przebywających na urlopach macierzyńskich, wychowawczych, ojcowskich tzw. tacierzyńskich, rodzicielskich – również osoby pełnosprawne i niepełnosprawne przebywające na urlopie bezpłatnym i świadczeniu rehabilitacyjnym.

To zmiana interpretacji przyjęta wcześniej przez BON i PFRON w tym zakresie. Co więcej nie wynika ona wprost z załącznika nr 1 art. 5 rozporządzenia KE 651/2014. W związku z tym Ogólnopolska Baza Pracodawców Osób Niepełnosprawnych zwróciła się do PFRON z pytaniami dotyczącymi tej zmiany. Pierwsze dotyczyło podstawy modyfikacji tej interpretacji. Art. 5 załącznika nr 1 do rozporządzenia KE 651/2014 nie zmienił się bowiem od 1 stycznia 2015 r. Co więcej, przepis w tym samym brzmieniu obowiązywał również od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2014 r. w rozporządzeniu KE 800/2008. Drugie pytanie dotyczyło natomiast daty, od której nowa interpretacja ma zacząć obowiązywać.

Skutki zmiany

W odpowiedzi PFRON powołał się na stanowisko Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wskazał przy tym, że konieczność korekt dotyczy wniosków, w których po wypełnieniu w myśl zmienionej interpretacji widać różnice w zakresie wykazania efektu zachęty metodą ilościową w miesiącu zatrudnienia nowego pracownika.

Jednocześnie sporządzanie wniosków w myśl poprzedniej, błędnej interpretacji, chroni pracodawców. Nie będą musieli zwracać uzyskanej niesłusznie pomocy >patrz odpowiedź PFRON.

Co to oznacza dla pracodawców? Muszą przeanalizować wnioski złożone do PFRON począwszy od stycznia 2015 r., kiedy zaczęło obowiązywać nowe rozporządzenie KE 651/2014, aby sprawdzić, czy konieczna jest ich korekta – tj. czy:

- po pierwsze w danym miesiącu zatrudnili w ogóle nowych pracowników niepełnosprawnych i

- po drugie – czy stosując wcześniejsze stanowisko PFRON i BON wykazali efekt zachęty, a obecnie po odjęciu pracowników na urlopach bezpłatnych i świadczeniach rehabilitacyjnych efektu zachęty metodą ilościową już by nie wykazali.

W razie takiej sytuacji musieliby zrobić stosowne korekty w SODiR. Na szczęście, zgodnie z udzieloną odpowiedzią PFRON nie czekają ich finansowe konsekwencje w związku z obecną zmianą stanowiska Funduszu.

Instrukcja na dziś

Po modyfikacji interpretacji PFRON, należy trzymać się aktualnej instrukcji wypełniania poz. 39 i 41 wniosku Wn-D („bieżący stan zatrudnienia w okresie sprawozdawczym" „ogółem" – poz. 39 i „Średni stan zatrudnienia za 12 miesięcy poprzedzających okres sprawozdawczy" – „Ogółem" – poz. 41 znajdującej się na stronie Funduszu.

Pozycje 39 i 41 wypełnia pracodawca, dla którego dofinansowanie stanowi pomoc publiczną.

Za okresy sprawozdawcze przypadające od stycznia 2009 r. do grudnia 2014 r. należy wykazać przeciętny miesięczny stan zatrudnienia ustalony w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy na podstawie art. 2 pkt 13 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych) (DzUrz UE L 214 z 9 sierpnia 2008 r., str. 3 ze zm.), które utraciło moc obowiązującą 1 stycznia 2015 r., oraz art. 5 załącznika nr 1 do tego rozporządzenia.

Zgodnie z art. 2 pkt 13 ww. rozporządzenia Komisji (WE) „liczba pracowników" oznacza liczbę rocznych jednostek roboczych (RJR), tj. liczbę pracowników zatrudnionych na pełnych etatach w ciągu jednego roku. Przy czym praca w niepełnym wymiarze godzin oraz praca sezonowa wyrażone są ułamkowymi częściami jednostek RJR.

Zgodnie z art. 5 załącznika 1  ww. rozporządzenia Komisji liczba zatrudnionych osób odpowiada liczbie rocznych jednostek roboczych (RJR), tj. liczbie pracowników zatrudnionych na pełnych etatach w obrębie danego przedsiębiorstwa lub w jego imieniu w ciągu całego uwzględnionego roku referencyjnego. Praca osób, które nie przepracowały pełnego roku, które pracowały w niepełnym wymiarze godzin bez względu na długość okresu zatrudniania, lub pracowników sezonowych jest obliczana jako część ułamkowa RJR.

Za okresy począwszy od stycznia 2015 r. należy wykazać przeciętny miesięczny stan zatrudnienia ustalony w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy zgodnie z art. 2 pkt 32 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (DzUrz UE L 187 z 26 czerwca 2014 r., str. 1) oraz art. 3 i 5 załącznika nr 1 do tego rozporządzenia.

Nie należy wypełniać poz. 40 i 42 w przypadku składania wniosku za okresy sprawozdawcze począwszy od stycznia 2015 r.

Zgodnie z art. 5 załącznika 1 rozporządzenia Komisji (UE) liczba personelu odpowiada liczbie rocznych jednostek pracy (RJP), to jest liczbie pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy w obrębie danego przedsiębiorstwa lub w jego imieniu w ciągu całego uwzględnianego roku referencyjnego. Praca osób, które nie przepracowały pełnego roku, osób, które pracowały w niepełnym wymiarze godzin, bez względu na długość okresu zatrudnienia, lub pracowników sezonowych jest obliczana jako część ułamkowa RJP.

W skład personelu wchodzą:

- pracownicy,

- osoby pracujące dla przedsiębiorstwa, podlegające mu i uważane za pracowników na mocy prawa krajowego,

- właściciele-kierownicy,

- partnerzy prowadzący regularną działalność w przedsiębiorstwie i czerpiący z niego korzyści finansowe.

Mając na uwadze to, że dla właścicieli oraz partnerów prowadzących regularną działalność gospodarczą w przedsiębiorstwie i czerpiących z niego korzyści finansowe, nie ustala się nominalnego wymiaru czasu pracy analogicznie jak w przypadku wymiaru czasu pracy wynikającego z umowy o pracę czy wymiaru czasu pracy wykonawców pracy nakładczej, o których mowa w art. 28 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.), zgodnie z opinią: BON-I-52311-195-2-LK/2011, należy przyjąć nominalny wymiar czasu pracy tych osób równy 1. Natomiast ewentualne ustalenie przeciętnego miesięcznego wymiaru czasu tych osób może wynikać z formalnej niepełnomiesięcznej aktywności tych osób (np. gdy wspólnik przystąpił do spółki w połowie miesiąca).

Uwaga! Należy zauważyć, że wliczanie ww. osób do stanu zatrudnienia, o którym mowa, nie oznacza, że na te osoby przysługuje dofinansowanie do wynagrodzeń, o którym mowa w art. 26a ww. ustawy o rehabilitacji. Dofinansowanie przysługuje wyłącznie na pracowników w rozumieniu art. 2 kodeksu pracy oraz na niepełnosprawnych wykonawców pracy nakładczej, o których mowa w art. 28 ust. 3 ustawy o rehabilitacji.

Do bieżącego stanu zatrudnienia nie należy wliczać:

- praktykantów lub studentów odbywających szkolenie zawodowe na podstawie umowy o praktyce lub szkoleniu zawodowym,

- osób przebywających na urlopie macierzyńskim,

- osób przebywających na urlopie wychowawczym,

- osób przebywających na urlopie bezpłatnym,

- osób przebywających na świadczeniu rehabilitacyjnym.

Zgodnie z wyjaśnieniami Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych do stanów zatrudnienia ustalanych na podstawie art. 5 załącznika do GBER nie wlicza się osób na urlopach związanych z rodzicielstwem (macierzyńskich, ojcowskich (tzw. tacierzyńskich), wychowawczych, rodzicielskich i innych podobnych urlopów przewidzianych w prawie państwa, któremu podlega pracownik pracodawcy wnioskującego o dofinansowanie.

Uwaga! Dane wykazane w poz. 36-42 podaje się stosując zaokrąglenie w dół, jeżeli pierwsza odrzucona cyfra należy do przedziału od 0 do 4 albo w górę, jeżeli pierwsza odrzucona cyfra należy do przedziału od 5 do 9.

Autorka jest wiceprezesem Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych

Odpowiedź Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z 7 września 2016 r. na pytanie OBPON

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych informuje, iż zmiana objaśnień w kwestii wypełniania poz. 39-42 zaistniała po otrzymaniu stanowiska Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w kwestii ustalania stanu zatrudnienia. Zgodnie z wyjaśnieniami UOKIK do personelu przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 5 załącznika 1 do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu, nie wlicza się również osób przebywających na urlopach bezpłatnych oraz osób przebywających na świadczeniu rehabilitacyjnym.
Ustawodawca nie przewidział dat granicznych dokonywania korekt wniosków o dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego i nie ma podstawy prawnej do ich wyznaczenia w drodze interpretacji. Jednakże w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w dotychczas składanych wnioskach, mających wpływ na fakt ustalenia efektu zachęty w miesiącu zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych, pracodawca jest zobowiązany do złożenia stosownych korekt.
Należy jednak pamiętać, że zmiana wykładni przepisów przez organ nie jest podstawą do żądania zwrotu kwot już wypłaconych pracodawcy stosującemu się do dotychczasowej interpretacji przyjmowanej przez organ, nawet wtedy gdy była ona błędna.
Kwestie związane z wykazywaniem efektu zachęty w przedsiębiorstwach powiązanych nadal są przedmiotem konsultacji z Biurem Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych.