- Jako jednostka samorządowa wymagamy przy zatrudnieniu zaświadczenia o niekaralności. Jaki jest okres ważności tego dokumentu? Czy możemy przyjmować zaświadczenia np. sprzed roku (kandydaci często uzyskali wcześniej taki dokument)? – pyta czytelnik.

Informacja z Krajowego Rejestru Karnego wskazuje na sytuację istniejącą w dniu wystawienia zaświadczenia. Nie ma tutaj żadnego terminu ważności i od pracodawcy samorządowego zależy, czy uwzględni dokument uzyskany przez kandydata przed rekrutacją.

Ocenia zatrudniający

Informacja o fakcie skazania wykracza poza katalog danych, jakich można standardowo domagać się od pracownika lub kandydata do pracy. Wolno ich żądać tylko wtedy, gdy przepis ustawowy wskazuje, że daną pracę może wykonywać jedynie osoba niekarana. Takie regulacje zawiera art. 6 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1202 ze zm.).

Pracownikiem samorządowym zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na stanowisku urzędniczym (także kierowniczym), doradcy lub asystenta może być osoba, która m.in. nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe. Jeśli nie spełni tego wymogu, nie zostanie zatrudniona.

Nie ma przy tym powinności, aby kandydaci do pracy uzyskiwali zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego. Nic nie stoi na przeszkodzi, aby poprzestać w tym zakresie na oświadczeniu osoby ubiegającej się o zatrudnienie.

To dokument potwierdzający skazanie lub niekaralność siłą rzeczy jedynie na dzień jego wystawienia, a nie na przyszłość. Do pracodawcy należy ocena, czy informacja np. sprzed roku jest dla niego wystarczająco wiarygodna. Przy czym może ją przyjąć, uzupełniając oświadczeniem kandydata o tym, że dane zawarte w informacji są aktualne.

Prokurator zawiadamia

W razie skazania prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe zastępcy wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, wicestarosty, członka zarządu powiatu, marszałka województwa, wicemarszałka województwa, członka zarządu województwa, skarbnika gminy, skarbnika powiatu, skarbnika województwa, sekretarza gminy, sekretarza powiatu, sekretarza województwa, przewodniczącego zarządu związku jednostek samorządu terytorialnego, członka zarządu związku jednostek samorządu terytorialnego, burmistrza dzielnicy m.st. Warszawy, zastępcy burmistrza dzielnicy m.st. Warszawy, członka zarządu dzielnicy m.st. Warszawy lub pracownika samorządowego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na stanowisku urzędniczym, doradcy lub asystenta właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego lub związku jednostek samorządu terytorialnego albo podmiot wykonujący czynności z zakresu prawa pracy wobec pracownika samorządowego odwołuje go lub rozwiązuje z nim umowę o pracę za wypowiedzeniem najpóźniej po upływie miesiąca od dnia, w którym uzyskał informację o fakcie prawomocnego skazania.

Zgodnie z art. 21 kodeksu postępowania karnego o ukończeniu postępowania toczącego się z urzędu przeciwko osobom zatrudnionym w instytucjach państwowych, samorządowych i społecznych, uczniom i słuchaczom szkół oraz żołnierzom należy bezzwłocznie zawiadomić przełożonych tych osób. Prokurator zawiadamia też o wszczęciu postępowania przeciwko funkcjonariuszom publicznym, a o wszczęciu postępowania przeciw innym osobom z wymienionych wtedy, gdy wymaga tego ważny interes publiczny.

O czym informuje

Tzw. zaświadczenie o niekaralności (a formalnie – informacja o osobie) zawiera:

- dane identyfikujące osobę – nazwisko, w tym także przybrane, imiona, nazwisko rodowe, datę i miejsce urodzenia, imiona rodziców, obywatelstwo, nazwisko rodowe matki, miejsce zamieszkania, zawód wyuczony, a także numer PESEL,

- dane osobowe w zakresie objętym zapytaniem lub wnioskiem albo stwierdzenie, że osoba nie figuruje w rejestrze,

- datę wydania,

- nazwisko i imię oraz podpis osoby upoważnionej do jej wydania,

- pieczęć urzędową.