Po wejściu w życie nowelizacji kodeksu pracy z 25 czerwca 2015 r. (DzU z 2015 r., poz. 1220) okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie kilku takich umów (nie więcej niż trzech) zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie będzie mógł przekraczać 33 miesięcy (nowy art. 25
1
§ 1 k.p.). Jednocześnie obowiązywać będą wyjątki od stosowania powyższej zasady, przez co w praktyce zawieranie terminowych angaży będzie mogło trwać dłużej.
Dla pracodawców wprowadzenie nowych reguł zawierania umów na czas określony oznaczać będzie obowiązek wydania świadectwa pracy między zakończeniem jednego, a zawarciem drugiego terminowego kontraktu według obecnie obowiązujących reguł. Zasady wydawania tych dokumentów nie zmienią się bowiem po wejściu w życie nowelizacji, mimo że modyfikacji ulegnie treść przepisu dotyczącego zbiorczego świadectwa pracy. Wprowadzone zmiany polegają bowiem wyłącznie na tym, że z treści przepisu wykreślono umowy na czas wykonania określonej pracy, które zostaną usunięte z porządku prawnego, oraz na zastąpieniu słowem „począwszy" słowa „poczynając".
Raz na 24 miesiące
Oznacza to, że bez zmian pozostanie możliwość wydawania zbiorczych świadectw pracy dokumentujących okres zatrudnienia na podstawie umowy na okres próbny i na czas określony. Takie świadectwo powinno obejmować okres 24 miesięcy, począwszy od zawarcia pierwszej z tych umów (art. 97 § 1
1
k.p.).
Co do zasady dokument ten wydaje się w dniu upływu dwuletniego okresu zatrudnienia. Można go jednak wystawić później, gdy zakończenie ostatniej z terminowych umów przypada po upływie 24 miesięcy od zawarcia pierwszej z nich. Świadectwo pracy wydaje się wówczas po zakończeniu tej ostatniej okresowej umowy (art. 97 § 1
2
k.p.).
Zbiorczego świadectwa nie można natomiast wydać, gdy po zakończeniu terminowej umowy o pracę pracodawca zawiera z tą samą osobą umowę na czas nieokreślony. Trzeba jej wówczas wydać świadectwo pracy po zakończeniu terminowego angażu. W takim przypadku można je wystawić przed upływem 24 miesięcy zatrudnienia.
Przykład
Podwładny pracował na podstawie umowy zawartej na okres próbny 1 stycznia 2015 r. Po jej zakończeniu pracodawca podpisał z nim od 1 kwietnia 2015 r. roczną umowę o pracę. Jeżeli po tym terminie strony zdecydują się na kolejną umowę na czas określony – np. na kolejny rok – to szef będzie musiał wystawić świadectwo pracy po rozwiązaniu tego drugiego kontraktu. Zatem obejmie ono staż dłuższy niż 24 miesiące. Jeśli zaś po 31 marca 2016 r. strony podpiszą umowę na czas nieokreślony, pracodawca będzie musiał wydać świadectwo pracy obejmujące łączny okres zatrudnienia na podstawie umowy próbnej i umowy czas określony (od 1 stycznia 2015 r. do 31 marca 2016 r.). Będzie to okres krótszy niż 24 miesiące. Gdyby wydał świadectwo dopiero po rozwiązaniu umowy na czas nieokreślony, dokument ten objąłby nie tylko pracę na podstawie kontraktów terminowych, ale i bezterminowego, a takiej sytuacji nie przewidują przepisy dotyczące zbiorczego świadectwa pracy.
Bardzo krótki okres
Może się zdarzyć, że pracodawca będzie musiał wydać świadectwo pracy po bardzo krótkim okresie zatrudniania etatowca. Po pierwsze, są to po prostu sytuacje, gdy jedna ze stron albo obie porozumieniem rozwiążą umowę o pracę w niedługim czasie po jej zawarciu.
Po drugie, zdarza się, że podwładny wnosi o wydanie świadectwa pracy po ustaniu kontraktu próbnego, mimo że zatrudnienie jest kontynuowane. Ma do tego pełne prawo, na co wskazuje treść art. 97 § 1
3
k.p. >patrz ramka.
Po trzecie, krótki okres zatrudnienia może wynikać z faktu przejęcia przez nowego pracodawcę zakładu pracy w trybie art. 23
1
k.p. (kupno sklepu, połączenie czy podział firm, dziedziczenie warsztatu itp.). Nowy pracodawca wstępuje wówczas automatycznie w miejsce dotychczasowego. Nie aneksuje się wówczas ani nie rozwiązuje obowiązujących umów. Jeżeli w okresie po przejściu dojdzie do rozwiązania terminowej umowy o pracę, to okres 24 miesięcy zatrudnienia na podstawie kontraktów czasowych oraz zawarte umowy ustala się, biorąc pod uwagę angaże zawarte przez poprzednią firmę. Nowy pracodawca wystawia zbiorcze świadectwo pracy nawet wtedy, gdy podwładny pracował dla niego tylko kilka dni.
Na żądanie w każdym czasie
Zamiast zbiorczego świadectwa pracy podwładny może żądać wydania mu świadectw po ustaniu każdej terminowej umowy. Pracodawca ma obowiązek wydać takie świadectwo w ciągu siedmiu dni od dnia otrzymania pisemnego wniosku pracownika (art. 97 § 1
3
k.p.). Jest to więc inny termin niż w przypadku zbiorczego świadectwa pracy albo dokumentu wydawanego po ustaniu umowy na czas nieokreślony. W takich sytuacjach wydaje się go bowiem niezwłocznie.
Jeżeli pracodawca nie może wywiązać się z obowiązku niezwłocznego wydania świadectwa pracy, ma dodatkowe siedem dni na jego przesłanie pracownikowi lub osobie upoważnionej przez niego na piśmie za pośrednictwem poczty albo doręczenie go w inny sposób (§ 2 ust. 2 rozporządzenia MPiPS z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania, DzU nr 60, poz. 282 ze zm.). Na takiej samej zasadzie dodatkowe siedem dni przysługuje w razie wydawania świadectwa pracy na żądanie podwładnego.