Od lipca 2014 r. pracownik ma przyznaną umiarkowaną grupę niepełnosprawności. Oficjalnie poinformował o tym pracodawcę w sierpniu 2014 r. Kiedy i ile dni dodatkowego wypoczynku będzie mu przysługiwało – dziesięć dni, jak twierdzi szef, od lipca 2015 r., czy jednak 20 dni, jak uważa pracownik? – pyta czytelnik.

Będzie to dziesięć dni roboczych w roku kalendarzowym. Tyle dodatkowego urlopu wypoczynkowego należy się pracownikowi zaliczonemu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Tak wynika z art. 19 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721, dalej: ustawa o rehabilitacji). Ten urlop etatowiec może jednak dostać dopiero po przepracowaniu roku po dniu zaliczenia go do znacznej lub umiarkowanej niepełnosprawności (art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji). To oznacza, że dłuższe wakacje już mu się należą (od lipca 2015 r.).

Wątpliwości czytelnika co do różnicy w obliczeniach należnych dni biorą się prawdopodobnie stąd, że kumuluje on wypoczynek z dwóch lat. Tak się nie robi – nie uwzględnia się poprzedniego roku, kiedy zatrudniony z dopiero przyznanym stopniem niepełnosprawności pracował niejako „na pusto", nabywając dopiero uprawnienie do ekstrawypoczynku.

Choć nie ma takiego podwójnego liczenia, nie ma również proporcjonalnego cięcia tego urlopu. Mimo że pracownik z pytania nabywa prawo do jego dodatkowego wymiaru od lipca 2015 r., otrzymuje go w całości, czyli pełne dziesięć dni, choć uprawnienie to nabywa w połowie roku.

Z kolei niejasność co do terminu pierwszego dodatkowego urlopu spowodowana jest tym, że ani przepisy ustawy o rehabilitacji, ani kodeksu pracy nie uzależniają prawa do urlopu wypoczynkowego od wniosku osoby do urlopu uprawnionej >patrz ramka. Nieuzyskanie przez pracodawcę wiadomości o przysługującym pracownikowi z mocy prawa prawie do dodatkowego urlopu wypoczynkowego może – w konkretnych okolicznościach – oznaczać tylko tyle, że pracodawcy nie można zarzucić zawinionego niewykonywania zobowiązania do udzielenia urlopu zgodnie z przepisami prawa pracy. Tak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 29 czerwca 2005 r. (II PK 339/04).

Nabycie prawa do dodatkowego wypoczynku nie zależy od momentu przedstawienia orzeczenia pracodawcy, ale jego udzielenie już tak. Jak podkreśla Biuro Pełnomocnika Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych na stronie internetowej, art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji jest przepisem lex specialis w stosunku do art. 20c tej ustawy. W praktyce oznacza to, że niepełnosprawny zaliczony do znacznego lub umiarkowanego stopnia z prawa do dodatkowego urlopu skorzysta dopiero po przedstawieniu pracodawcy orzeczenia.

WYJAŚNIENIA MINISTERSTWA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ DOTYCZĄCE ZASAD UDZIELANIA URLOPU PRACOWNIKOWI NIEPEŁNOSPRAWNEMU Z 19 SIERPNIA 2011 R. (BON-I-5232-44-2-EW/11) W ODPOWIEDZI NA PYTANIE OBPON

Prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikowi zaliczonemu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, chociażby nie wystąpił do pracodawcy o przyznanie takiego urlopu (wyrok SN z 29 czerwca 2005 r., II PK 339/04). Ani ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721), ani przepisy kodeksu pracy, do których ustawa o rehabilitacji (...) odsyła w sprawach w niej nieuregulowanych, nie uzależniają prawa do urlopu wypoczynkowego od wniosku osoby do urlopu uprawnionej. Nieuzyskanie przez pracodawcę wiadomości o przysługującym pracownikowi z mocy prawa prawie do dodatkowego urlopu wypoczynkowego może – w konkretnych okolicznościach – oznaczać tylko tyle, że pracodawcy nie można zarzucić zawinionego niewykonania zobowiązania do udzielenia urlopu zgodnie z przepisami prawa pracy.

W związku z tym, jeżeli (...) pracownik niepełnosprawny już uprzednio przepracował rok, posiadając orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (mimo że go nie przedstawił ówczesnemu pracodawcy), to aktualnie pracodawca powinien uznać, że warunek, o którym mowa w art. 19 ust. 1 zdanie drugie ustawy o rehabilitacji (...), został spełniony, i udzielić niepełnosprawnemu dodatkowego urlopu wypoczynkowego od razu, bez konieczności przepracowywania przez niego roku po raz kolejny.