Jakie sprawozdania finansowe za 2014 r. mają złożyć przedsiębiorstwa powiązane w rozumieniu art. 3 załącznika nr 1 rozporządzenia KE 651/2014, które zdaniem UOKiK i BON, mają rozpatrywać sytuację ekonomiczną w oparciu o dane finansowe z wszystkich przedsiębiorstw z sobą powiązanych? Większość z tych firm nie tworzy tzw. sprawozdań skonsolidowanych, a tworzy sprawozdania finansowe osobno dla każdej z firm.
Z tym pytaniem organizacja OBPON zwróciła się do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Z odpowiedzi PFRON wynika, że w tej sytuacji podmioty powiązane mają obowiązek sporządzić – do końca kwietnia 2015 r. – skonsolidowane sprawozdanie w oparciu o ustawę o rachunkowości.
Fundusz powołał się na pismo UOKiK z 7 stycznia 2015 r. (DDO-52-489(2)/14/RR) dotyczące kwestii przesądzającej o „przynależności" do jednolitego organizmu gospodarczego (jednego przedsiębiorstwa). Taka zależność występuje, gdy jeden podmiot może wywierać decydujący wpływ na drugi, a więc w szczególności zachodzą między nimi relacje powiązania. Przedsiębiorstwa powiązane to – zgodnie z art. 3 ust. 3 załącznika nr 1 do rozporządzenia Komisji (UE) nr 800/2008 z 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (DzUrz UE L 214) – takie, które pozostają w jednym z poniższych związków:
- przedsiębiorstwo ma większość praw głosu w innym przedsiębiorstwie w roli udziałowca/akcjonariusza lub członka,
- przedsiębiorstwo ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innego przedsiębiorstwa,
- przedsiębiorstwo ma prawo wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo zgodnie z zawartą z nim umową lub postanowieniami w jego statucie lub umowie spółki,
- przedsiębiorstwo będące udziałowcem/akcjonariuszem lub członkiem innego przedsiębiorstwa kontroluje samodzielnie, zgodnie z umową z innymi udziałowcami/akcjonariuszami lub członkami tego przedsiębiorstwa, większość praw głosu udziałowców/akcjonariuszy lub członków w tym przedsiębiorstwie.
Analogiczną definicję przedsiębiorstwa powiązanego przedstawia art. 3 ust. 3 załącznika nr 1 do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (DzUrz UE L 187).
Jeśli zatem podmiot wnioskujący o dofinansowanie wiążą z innym podmiotem (lub podmiotami) wyżej wskazane relacje, to podmioty te tworzą jedno przedsiębiorstwo. W konsekwencji sytuacja ekonomiczna powinna być rozpatrywana w oparciu o dane finansowe wszystkich przedsiębiorstw z sobą powiązanych. O obowiązku, jak również o wyłączeniu od obowiązku sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych stanowi ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 330).
Uważam, że należy podkreślić, iż ustawa o rachunkowości wprost wskazuje, jakie firmy mają tworzyć tzw. sprawozdania skonsolidowane. Dlatego większość firm powiązanych w rozumieniu art. 3 załącznika nr 1 rozporządzenia KE 651/2014 i tak wyśle do PFRON tylko sprawozdanie finansowe za 2014 r. ze swojej firmy. Zgodnie z ustawą o rachunkowości nie mają bowiem obowiązku sporządzać ich wspólnie.
W przypadku firm powiązanych w świetle rozporządzenia KE 651/2014 i rozporządzenia o pomocy de minimis 1407/2013 – jakie skutki wywołuje ten fakt dla obu firm? Czy chodzi tylko o sumowanie łącznie otrzymanej pomocy de minimis i pomocy innej niż de minimis, czy są jeszcze jakieś inne aspekty tego powiązania?
Uwzględniając te dwa rozporządzenia, fakt powiązania przekłada się na:
- wielkość firmy (należy zsumować zatrudnienie z firm powiązanych),
- wykazywanie efektu zachęty metodą ilościową na Wn-D (w poz. 39 i 41 pracodawca bierze pod uwagę swoich pracowników, tj. osoby wymienione w art. 5 załącznika nr 1 do rozporządzenia KE 651/2014 i osoby z firm powiązanych),
- sytuacji ekonomicznej firmy – badana jest w oparciu o wszystkie firmy z sobą powiązane,
- jednym limicie w przypadku SOD – 10 mln euro na rok (wspólnie dla wszystkich powiązanych firm),
- jednym limicie w przypadku pomocy de minimis – 200 tys. euro (wspólnie dla wszystkich) w okresie trzech ostatnich lat podatkowych.
Jak należy wyliczyć wskaźnik zatrudnienia w poz. 9 na wniosku Wn-D oraz jego poz. 39 i 41, aby wykazać efekty zachęty metodą ilościową, gdy chodzi o powiązane z sobą firmy? Czy przedsiębiorstwo A, które ma większość praw głosu w innym przedsiębiorstwie w roli udziałowca/akcjonariusza lub członka, powinno brać pod uwagę osoby z firmy B?
W odpowiedzi na to pytanie udzielonej organizacji OBPON, Biuro Pełnomocnika Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych wyjaśniło (w piśmie BON-I-52311-365-2-LK/2014), że stany zatrudnienia ustalane i wykazywane we wniosku, o którym mowa w art. 26c ust. 1 pkt 2 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.) w celu potwierdzenia istnienia efektu zachęty wywoływanego przez dofinansowanie do wynagrodzenia danej osoby niepełnosprawnej ustala się w odniesieniu do przedsiębiorstwa w rozumieniu przyjmowanym do celów związanych ze stosowaniem art. 107 TFUE, a więc z uwzględnieniem:
- zależności wskazanych w art. 3 załącznika nr 1 do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 traktatu (DzUrz UE L 187 z 26 czerwca 2014, str. 1) oraz
- grup osób wskazanych w art. 5 tego załącznika.
W praktyce te zmiany po 1 stycznia 2015 r. wprowadziły dużo zamieszania w firmach, które nie do końca wiedzą po pierwsze, czy na pewno są powiązanie, a po drugie – jeżeli są, to jak kontrolujący sprawdzą kwestie powiązań i sprawdzą wyliczenie ww. pozycji na Wn-D. W szczególności, jak przeanalizują wykazanie efektu zachęty metodą ilościową, skoro według art. 5 załącznika nr 1 do ww. rozporządzenia do wyliczenia wskaźników wliczani są nie tylko pracownicy firm, ale również np. osoby pracujące dla przedsiębiorstwa i czerpiące korzyści finansowe.
