Przedsiębiorcy mają jeszcze czas na przygotowanie się do pozyskania środków finansowych pochodzących z funduszy strukturalnych UE w latach 2014–2020. Obecnie  jesteśmy w okresie negocjacji polskich instytucji odpowiedzialnych za wdrożenie funduszy UE z przedstawicielami Komisji Europejskiej. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju oszacowało, że łączna kwota dofinansowań dla przedsiębiorców w nowej perspektywie finansowej 2014–2020 wyniesie około 80 mld zł. Firmy będą więc de facto największym beneficjentem środków unijnych.

Pierwsze nabory

Należy przewidywać, że pierwsze nabory wniosków będą miały miejsce w II kwartale 2015 r. Teoretycznie wydaje się, że jest to dużo czasu i w działalności biznesowej może nastąpić wiele znaczących zmian, które będą wpływały na kształt przygotowania projektu. Jednak z doświadczenia wynika, że przygotowanie dobrego wniosku o dofinansowanie to kilka miesięcy ciężkiej pracy polegającej przede wszystkim na zbieraniu informacji oraz tworzeniu właściwego „środowiska" dla przedstawienia planowanego przedsięwzięcia w najbardziej skuteczny sposób.  Chodzi o to, aby oceniający eksperci mogli wydać pozytywną opinię. Właśnie z tego powodu zarządzający przedsiębiorstwami powinni  jak najszybciej podejmować działania zmierzające do opracowania założeń projektowych, które będą ukierunkowane  na podstawowe drogi rozwoju określone w latach 2014–2020.

Przede wszystkim innowacyjność

Dofinansowanie będzie skierowane przede wszystkim na działania związane ze zwiększaniem rozwoju technologicznego i innowacji. Z tego względu w obecnej chwili przedsiębiorcy powinni się skoncentrować na określeniu innowacyjności ich produktów oraz procesu technologicznego. Najbardziej optymalnym zdarzeniem byłoby złożenie wniosku do urzędu patentowego, choć oczywiście nie każdy przedsiębiorca będzie mógł spełnić ten warunek. Warto  jednak spotkać się z rzecznikiem patentowym, aby ewentualnie określić szanse na uzyskanie patentu. Konieczne jest też nawiązanie ścisłej współpracy z jednostką naukową, która może pełnić ewentualną rolę konsorcjanta w projekcie.

Celem firmy powinno być zaprezentowanie ekspertowi, że przedsięwzięcie jest wykonalne oraz posiada już większość zezwoleń administracyjnych

Premiowane  mają być rozwiązania, które oparte zostaną na własnych pracach badawczo-rozwojowych, a te przeważnie powinny być wykonywane w oparciu o kooperację z instytutami naukowymi lub uczelniami wyższymi. Warto także porozumieć się bezpośrednio z pracownikiem naukowym, który będzie gotowy zaangażować się w projekt. Na etapie pisania wniosku prawdopodobnie przedsiębiorca będzie  musiał mieć tzw. opinię o innowacyjności. Na pewno łatwiej ją uzyska, gdy już będzie współpracował z przedstawicielami świata nauki.

Ponadto wskazane jest pozyskanie konkretnej wiedzy od dostawców technologii, a także przeanalizowanie działania przedsiębiorstw konkurencyjnych w skali europejskiej lub światowej. Wszystkie te aspekty są kluczowe w zakresie udowodnienia innowacyjnych procesów planowanych w ramach projektu mającego uzyskać zewnętrzne dofinansowanie.

Przedsiębiorcy powinni także dokonać samodzielnej analizy tzw. inteligentnych specjalizacji wybranych przez Ministerstwo Gospodarki oraz poszczególne urzędy marszałkowskie. Inteligentne specjalizacje mają się przyczynić do transformacji gospodarki poprzez jej unowocześnienie, przekształcenia strukturalne, zróżnicowanie produktów i usług oraz tworzenie innowacyjnych rozwiązań społeczno-gospodarczych. Na poziomie krajowym można mówić o strategicznym dokumencie pn. „Krajowa inteligentna specjalizacja", określającym priorytety gospodarcze w obszarach badań i rozwoju oraz innowacji. Dla firm oznacza to w praktyce próbę wpisania się w konkretne zadania, aby realnie myśleć o pozyskaniu znaczących środków finansowych i skutecznym konkurowaniu w ramach organizowanych konkursów o dofinansowanie.

Zagadnienia formalnoprawne

Każdy projekt musi być także odpowiednio przygotowany pod kątem formalnym. Celem firmy powinno być zaprezentowanie ekspertowi, że przedsięwzięcie jest wykonalne oraz posiada już większość zezwoleń administracyjnych. Niezbędnym minimum jest przygotowanie kosztorysu oraz programu funkcjonalno-użytkowego – umożliwi to określenie inwestycji w sposób bardziej dokładny, a dzięki temu na etapie realizacji projektu będzie zdecydowanie mniej problemów.

Bardzo istotnym elementem jest także dokonanie szczegółowej analizy statusu przedsiębiorstwa i określenia jego powiązań kapitałowo-osobowych. Dodatkowo firmy powinny też zweryfikować kody PKD prowadzonej działalności w celu ich ewentualnej zmiany lub uzupełnienia dokumentów rejestrowych. Warto także konstruować już zespół projektowy, wybierać doradców oraz weryfikować własną zdolność finansową w celu uzyskania ewentualnej promesy kredytowej.

Zdaniem autora

Jan Kordasiewicz, wspólnik zarządzający w Kancelarii Doradztwa Gospodarczego Cieślak & Kordasiewicz

Należy uczulić przedsiębiorców, że w latach 2014–2020 innowacyjność będzie kluczowym elementem rozdysponowania funduszy UE, ale podstawowym celem powinno być wprowadzenie na rynek nowego lub znacząco ulepszonego produktu. Konieczne jest pokazanie w dokumentacji aplikacyjnej, że nasza oferta po realizacji inwestycji będzie miała realne szanse na sprzedaż na rynkach światowych i europejskich. Warto więc pod tym kątem dokonać samodzielnych badań marketingowych, aby realnie określić konkurencyjność naszego produktu.

Należy podkreślić raz jeszcze, że przygotowań do projektu nie powinno się odkładać na ostatnią chwilę. Ma to istotny wpływ na łatwość realizacji projektu, a jak wiadomo z doświadczeń poprzednich dofinansowanych programów, pozyskanie dotacji to trudne zadanie, ale jej prawidłowe rozliczenie to prawdziwe wyzwanie. Zachęcamy także do uważnego monitorowania postępów prac nad wdrożeniem nowych programów unijnych – kilka najbliższych miesięcy będzie kluczowych dla przedsiębiorstw pragnących się stać beneficjentami nowego rozdania unijnego.