Zgodnie z ustawą z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (dalej: ustawa) przedsiębiorca może realizować na własne potrzeby przewozy drogowe. Przewozy takie mogą być wykonywane jednak dopiero po uzyskaniu właściwego zaświadczenia potwierdzającego zgłoszenie przez przedsiębiorcę prowadzenia przewozów drogowych jako działalności pomocniczej w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej.

Kiedy nie jest potrzebne

Obowiązek uzyskania omawianego zaświadczenia nie dotyczy jednak przewozów dokonywanych:

Tylko dla konkretnej firmy

Omawiane zaświadczenie wydawane jest tylko konkretnemu przedsiębiorcy, a zatem nie może zaświadczać o wykonywaniu przewozów drogowych na potrzeby własne przez inny podmiot. Dokument taki nie może stanowić przedmiotu obrotu prawnego. Nie można więc zaświadczenia na przewozy drogowe zbyć lub przekazać innemu przedsiębiorcy. Zaświadczenie wyłącznie potwierdza zgłoszenie i nie oznacza żadnego uprawnienia wynikającego z decyzji administracyjnej. W związku z tym zaświadczenie na przewozy na potrzeby własne jest niezbywalne. Nie może stanowić przedmiotu czynności prawnej jako wyłączone z obrotu prawnego. Jego celem jest bowiem urzędowe potwierdzenie określonego stanu prawnego lub faktu.

Przykład

Adam P. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą PRACA Adam P. uzyskał zaświadczenie do wykonywania przewozów drogowych na własne potrzeby. Takie same przewozy na własne potrzeby chciałby wykonywać również jego przyjaciel Jerzy A. prowadzący działalność gospodarczą pod ?nazwą FIRMA Jerzy A. ?W związku z  tym Adam P. postanowił odsprzedać Jerzemu A. uzyskane wcześniej zaświadczenie za ?kwotę 1 tys. złotych. Taka transakcja będzie jednak nieskuteczna, ?gdyż wyżej wymienione  zaświadczenie wydawane jest wyłącznie na potrzeby własne, ?a  więc nie może zostać sprzedane. ?W celu wykonywania przewozów drogowych na potrzeby własne. ?Jerzy A. zobowiązany będzie do samodzielnego uzyskania niezbędnego zaświadczenia.

Zaświadczenie na przewozy własne jest niezbywalne,  czyli jest wyłączone z obrotu prawnego

Jeżeli podmiot, który otrzymał omawiane zaświadczenie, zaprzestanie wykonywania działalności bądź wykonywania przewozu drogowego, to ma on obowiązek przechowywania i udostępniania osobom uprawnionym do kontroli dokumentów i innych nośników informacji wymaganych przepisami przez okres jednego roku począwszy od dnia, w którym przestał wykonywać przewóz drogowy.

Przykład

Jan K. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą JOB ?Jan K. w ramach działalności pomocniczej prowadził na własne potrzeby przewóz drogowy. Jan K. zaprzestał prowadzenia działalności, w tym również ww. działalności pomocniczej 1 maja 2014 roku. Oznacza to, że Jan K. będzie zobowiązany do przechowywania dokumentacji związanej z ww. działalnością co najmniej do 1 maja 2015 roku.

Jeśli przedsiębiorca zainteresowany jest wykonywaniem własnego przewozu drogowego na skalę międzynarodową, to w takiej sytuacji – jeśli właściwa umowa międzynarodowa, którą Polska jest związana, tak stanowi – zobowiązany jest do uzyskania dodatkowego zezwolenia. W celu uzyskania go przedsiębiorca obowiązany jest przedłożyć posiadane już omawiane zaświadczenie. W przypadku, gdyby przedsiębiorca chciał realizować międzynarodowy przewóz drogowy osób na potrzeby własne, jest on zobowiązany do uzyskania formularza jazdy zawierającego w szczególności dane dotyczące oznaczenia przedsiębiorcy, numeru rejestracyjnego pojazdu, rodzaju usługi, miejsca początkowego i miejsca docelowego przewozu drogowego oraz listę imienną przewożonych osób. W zakresie międzynarodowego przewozu warto również zaznaczyć, iż organem właściwym do prowadzenia specjalnego rejestru, w którym ewidencjonowane są pojazdy i przedsiębiorcy wykonujący międzynarodowe niezarobkowe przewozy drogowe, jest główny inspektor transportu drogowego.

Prowadzenie przewozów drogowych na własne potrzeby nie wymaga korzystania przez przedsiębiorcę wyłącznie z własnego transportu. Zgodnie bowiem z art. 34 a ustawy „Na podstawie umów cywilnoprawnych mogą być używane, do celów służbowych, samochody osobowe, motocykle i motorowery niebędące własnością pracodawcy". W związku z tym przedsiębiorca, który chce prowadzić na własne potrzeby przewóz drogowy i posiadający w tym zakresie właściwe zaświadczenie, może używać np. samochodów najmowanych lub znajdujących się w leasingu.

Przykład

Spółka A, która zajmuje się produkcją sprzętu elektronicznego, zamierza prowadzić przewóz drogowy na własne potrzeby. Nie posiada ona jednak żadnych samochodów. W tym celu zobowiązana jest najpierw uzyskać właściwe zaświadczenie. Następnie powinna wynająć potrzebne  do przewozu auta.

Autor jest radcą prawnym Kancelarii Radców Prawnych i Doradców Podatkowych Bernatowicz ? Komorniczak Mazur sp.p.