Zgodnie z zasadą swobody umów przedsiębiorcy mogą kształtować łączący ich stosunek prawny według własnego uznania. Wystarczy, aby ich umowa nie była sprzeczna z przepisami ustawy ani zasadami współżycia społecznego. W związku z tym także przy zawieraniu umów o dzieło oraz zleceń dopuszczalne jest dodawanie do nich różnych elementów. Jednym z nich jest klauzula związana z zakazem konkurencji.
Przy podejmowaniu współpracy zleceniobiorcy albo osoby w inny sposób współpracujące z konkretnym podmiotem gospodarczym nabierają wiedzy i doświadczenia. Dzięki temu mogłyby współpracować również z podmiotami konkurencyjnymi. Czasami mogłyby też spróbować prowadzić własną działalność gospodarczą. Wszystko to odbywałoby się niewątpliwie ze szkodą dla pierwszego podmiotu, z którym została nawiązana współpraca.
Dlatego też zleceniodawca – w celu zabezpieczenia się ?– może do umowy wprowadzić klauzulę związaną z zakazem konkurencji.
Może być ona różnie sformułowana. Na przykład może zabraniać drugiej stronie, czyli kontrahentowi, świadczenia działalności konkurencyjnej w ciągu roku od dnia, w którym umowa przestanie obowiązywać. Jeżeli zakaz zostanie naruszony, spowoduje to sankcję w postaci obowiązku zapłaty kary umownej. Nie może budzić wątpliwości, co strony uważają za działalność konkurencyjną. Wyobraźmy sobie, że przedsiębiorca organizuje specjalistyczne kursy dokształcające. Nie chce też, aby ktoś z przyszłych współpracowników zaczął prowadzić podobne kursy. W takiej sytuacji jako działalność konkurencyjną należałoby w umowie określić „czynności związane z organizacją i prowadzeniem określonych szkoleń" . Można również podać przykłady najważniejszych czynności, które zostaną uznane za działalność konkurencyjną. Ważne jest, aby przy zawieraniu umowy każda ze stron wiedziała, na czym dokładnie może polegać naruszenie jej interesów. Potem wystarczy takie przypadki wpisać do klauzul umownych.
Warto również pamiętać ?o obowiązywaniu ustawy ?o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Reguluje ona zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej, zwłaszcza produkcji przemysłowej, rolnej, budownictwie, handlu i usługach. Jako czyny nieuczciwej konkurencji ustawodawca określa wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, naśladownictwo produktów, utrudnianie dostępu do rynku czy też nieuczciwą lub zakazaną reklamę. Jest to szerszy zakres czynności od umownych klauzul związanych z zakazem konkurencji.
Przedsiębiorca, którego interes poprzez tego typu działania zostanie zagrożony, może skierować sprawę do sądu. Może żądać zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia ich skutków, złożenia oświadczenia o odpowiedniej treści i formie, naprawienia wyrządzonej szkody, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a także zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
—Maciej J. Nowak ?radca prawny