Jakie wynagrodzenie dla niepełnosprawnego zatrudnionego na 7/8 etatu

Nie.

Taki sposób traktowania osoby niepełnosprawnej jest mniej korzystny, niż wskazuje ustawa, ?i prowadzi do obejścia prawa. Ponadto zmniejszenie etatu do 7/8 musi mieć racjonalne uzasadnienie.

Szczegółowe zasady zatrudniania osób niepełnosprawnych określa ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm., dalej: ustawa ?o rehabilitacji). Regulacje te są istotne dla większych pracodawców.

Zgodnie z art. 21 ustawy ?o rehabilitacji pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy musi dokonywać miesięcznych wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. To wysokość kwoty stanowiącej iloczyn 40,65 proc. przeciętnego wynagrodzenia ?i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6 proc. ?a rzeczywistym zatrudnieniem inwalidów. Z wpłat na fundusz zwolnieni są pracodawcy, ?u których wskaźnik zatrudnienia niepełnosprawnych wynosi co najmniej 6 proc.

Pracodawcy, którzy angażują niepełnosprawnych, muszą się liczyć z koniecznością respektowania dodatkowych praw takich osób, co gwarantuje im ustawa o rehabilitacji. Na podstawie jej art. 15 czas pracy niepełnosprawnego nie może przekraczać ośmiu godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Z kolei praca osoby zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać siedmiu godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo, jeżeli lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad osobą niepełnosprawną wyda wobec niej zaświadczenie ?o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy. Tych przepisów nie stosuje się:

1) ?do zatrudnionych przy pilnowaniu oraz

2) ?gdy na wniosek osoby zatrudnionej lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.

Najważniejszy przepis dotyczący obniżonego wymiaru czasu pracy znalazł się w art. 18 ustawy o rehabilitacji. Stosowanie norm czasu pracy, ?o których mowa w art. 15 ustawy o rehabilitacji, nie powoduje obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości. Dodatkowo godzinowe stawki wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadające osobistemu zaszeregowaniu lub zaszeregowaniu wykonywanej pracy, przy przejściu na normy czasu pracy, o których mowa w art. 15 ustawy o rehabilitacji, ulegają podwyższeniu w stosunku, ?w jakim pozostaje dotychczasowy wymiar czasu pracy do tych norm. W praktyce oznacza to, że osobie ze znaczną lub umiarkowaną niepełnosprawnością szef musi wypłacać pełne wynagrodzenie za cały etat, choć rzeczywiście świadczy pracę przez siedem godzin dziennie. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby zatrudnić pracownika na 7/8 etatu. Ale jeśli będzie to osoba niepełnosprawna, jej czas pracy powinien wynosić 6,125 godziny dziennie przy wynagrodzeniu za 7/8 etatu.

Potwierdził to Sąd Najwyższy w uchwale z 18 kwietnia 2000 r. (III ZP 6/00). Wskazał, że stosowanie skróconej normy czasu pracy wobec pracownika niepełnosprawnego podejmującego zatrudnienie nie może spowodować obniżenia wynagrodzenia ustalanego według godzinowej stawki osobistego zaszeregowania. SN dodatkowo wyjaśnił, że jest obojętne, czy obowiązek ustalenia wynagrodzenia w wysokości należnej za pełny wymiar czasu pracy według norm skróconych powstanie podczas trwania stosunku pracy, czy istnieje w chwili zatrudnienia pracownika. Obowiązek taki istnieje ze względów podmiotowych, a nie czasowych. Odmienna wykładnia ustawy prowadziłaby do korzystniejszego kształtowania sytuacji pracowników niepełnosprawnych, których zaliczono do umiarkowanej lub znacznej niepełnosprawności, podczas trwania stosunku pracy w porównaniu z tymi samymi kategoriami niepełnosprawnych podejmującymi pracę.

Jakie są konsekwencje pracy niepełnosprawnych przez osiem godzin dziennie mimo konieczności zastosowania skróconego czasu pracy? Ustalenie w umowie o pracę zawartej z niepełnosprawnym pracownikiem w stopniu umiarkowanym ośmiogodzinnego dnia pracy zamiast zgodnego z prawem siedmiogodzinnego oznacza, że za każdą przepracowaną ósmą godzinę ma on prawo do wynagrodzenia ?w wysokości 1/7 dziennego wynagrodzenia wynikającego ?z umowy i do dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. Tak uznał SN w wyroku z 6 lipca 2005 r. (III PK 51/05).

—Tomasz Poznański, adwokat

Ile więcej się należy

Niepełnosprawny ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Przerwa wynosi ?15 minut i jest wliczana do czasu pracy. Jest to więc dodatkowa pauza, gdyż niepełnosprawny korzysta też z tej gwarantowanej ?przepisami kodeksu pracy.

Ponadto osobie zaliczonej do znacznej lub umiarkowanej ?ułomności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy (dziesięć dni roboczych w roku kalendarzowym). Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności.

Uwaga na kary

Szef naruszający przepisy o czasie pracy osób niepełnosprawnych może odpowiadać za wykroczenie określone w art. 281 pkt 5 k.p., za co przewidziano grzywnę od 1000 do 30 000 zł.