Podmiot prowadzący działalność polegającą na zbieraniu odpadów powinien robić to zgodnie z przepisami ustawy o odpadach. Obowiązuje ona od 23 stycznia 2013 r. Jeśli uzyskał decyzję zezwalającą na zbieranie odpadów przed jej wejściem w życie, może działać na podstawie „starej" decyzji przez dwa lata (do 23 stycznia 2015 r.).
Zezwolenie na wniosek
Przedsiębiorca, który chce rozpocząć działalność polegającą na zbieraniu odpadów, musi uzyskać zezwolenie wymagane w art. 41 ust. 1 ustawy o odpadach. Na wniosek posiadacza odpadów wydaje je (w formie decyzji) organ właściwy, którym jest:
– dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko,
– dla odpadów innych niż niebezpieczne poddawanych odzyskowi w procesie odzysku polegającym na wypełnianiu terenów niekorzystnie przekształconych, jeżeli ilość umieszczanych w wyrobisku lub zapadlisku odpadów jest nie mniejsza niż 10 Mg na dobę lub całkowita pojemność wyrobiska lub zapadliska jest nie mniejsza niż 25 000 Mg,
– dla regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych;
Ważne! Zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy o odpadach magazynowanie odpadów może odbywać się na terenie, do którego ich posiadacz ma tytuł prawny. Właściwy organ może więc żądać, by przedsiębiorca to potwierdził.
1 tys. złotych to minimalna kara za naruszenie przepisów o odpadach
Kiedy odmowa
Gdy wniosek jest niekompletny, organ wzywa przedsiębiorcę do uzupełnienia go w określonym terminie. Jeśli nie dopełni on tego obowiązku, wniosek może zostać nierozpatrzony.
Zgodnie z art. 46 ustawy o odpadach właściwy organ odmawia wydania zezwolenia na zbieranie odpadów, w przypadku gdy zamierzony sposób gospodarowania odpadami:
Oznacza to, że na organie właściwym do wydania zezwolenia na zbieranie odpadów ciąży obowiązek weryfikacji przedstawionego przez przedsiębiorcę wniosku, a następnie oceny, czy planowana działalność nie narusza warunków określonych w art. 46 ustawy o odpadach. Niespełnienie jednego z ww. warunków stanowi podstawę do odmówienia wydania decyzji.
1 mln złotych to maksymalna kara za naruszenie przepisów o odpadach
Cofnięcie zezwolenia
W ostatnich latach obserwuje się nasilające zjawisko porzucania odpadów w miejscach na ten cel nieprzeznaczonych, zarówno przez przedsiębiorców działających na podstawie zezwolenia na zbieranie odpadów, jak również przez nieznanych sprawców. Należy zaznaczyć, że organy ochrony środowiska oraz inspekcji ochrony środowiska posiadają kompetencje, które pozwalają na skuteczną walkę z tym procederem.
I tak w przypadku przedsiębiorcy prowadzącego działalność polegającą na zbieraniu odpadów, który narusza przepisy ustawy w zakresie działalności objętej zezwoleniem lub działa niezgodnie z wydanym zezwoleniem, właściwy organ wzywa go do niezwłocznego zaniechania naruszeń, wyznaczając termin usunięcia nieprawidłowości. Gdy posiadacz odpadów, mimo wezwania, nadal to robi, właściwy organ cofa to zezwolenie, w drodze decyzji, bez odszkodowania.
Cofnięcie zezwolenia powoduje zakończenie działalności objętej tym zezwoleniem. Posiadacz odpadów, któremu cofnięto zezwolenie, jest obowiązany do usunięcia odpadów i skutków prowadzonej działalności, objętej tym zezwoleniem, na własny koszt. W szczególnych przypadkach właściwy organ może nadać rygor natychmiastowej wykonalności, uwzględniając potrzebę bezpiecznego dla środowiska zakończenia działalności.
Sankcja administracyjna
Jeśli przedsiębiorca prowadzący działalność w zakresie zbierania odpadów narusza warunki posiadanej decyzji, podlega administracyjnej karze pieniężnej wymierzanej przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska w trybie art. 194 ust. 1 pkt 4 ustawy ?o odpadach. Administracyjna kara pieniężna za przedmiotowe naruszenia wynosi nie mniej niż 1000 zł i nie może przekroczyć 1 000 000 zł.
Przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej wojewódzki inspektor ochrony środowiska uwzględnia rodzaj naruszenia i jego wpływ na życie i zdrowie ludzi oraz środowisko, okres trwania naruszenia i rozmiary prowadzonej działalności oraz bierze pod uwagę skutki tych naruszeń i wielkość zagrożenia.
Ponadto, w przypadku naruszenia warunków decyzji określającej miejsce i sposób magazynowania odpadów, wymaganych przepisami ustawy o odpadach, co do rodzaju i sposobów składowania lub magazynowania odpadów, wojewódzki inspektor ochrony środowiska wydaje decyzję ustalającą wymiar kary biegnącej. Jej wymiar ustala się, uwzględniając przekroczenie lub naruszenie w skali doby, zgodnie z ustawą – Prawo ochrony środowiska (dalej u.p.o.ś.).
Zgodnie z art. 309 ust. 2 u.p.o.ś. za magazynowanie odpadów z naruszeniem decyzji określającej miejsce i sposób magazynowania odpadów wymierza się karę w wysokości 0,1 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę składowania. Wysokość stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku została ustalona w rozporządzeniu w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska.
Zgodnie z art. 291 ust 1 ?u.p.o.ś. stawki opłat, ustalone w ww. rozporządzeniu oraz określone na podstawie ?art. 290 ust. 2 u.p.o.ś. za rok poprzedni, podlegają z dniem 1 stycznia każdego roku podwyższeniu w stopniu odpowiadającym średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów ?i usług konsumpcyjnych. Minister właściwy do spraw środowiska nie później niż do 31 października każdego roku ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski" wysokość stawek opłat na rok następny, uwzględniając dotychczasowe zmiany wysokości stawek. Ich wysokość za korzystanie ze środowiska w roku 2014 ustalono w obwieszczeniu ministra środowiska z 13 sierpnia 2013 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2014 (M.P.2013.729). W załączniku 2 do obwieszczenia w tabeli L zostały określone jednostkowe stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku.
Przykład:
Zakładając, że niezgodnie ?z warunkami magazynowanych jest 100 Mg odpadów o kodzie 19 10 12 – odpady palne ?(paliwo alternatywne), to zgodnie z pozycją 996 w tabeli L, ?stawka opłat za umieszczenie ?na składowisku odpadów wynosi 119,68 zł, więc dobowy wymiar kar będzie wynosił:
100 Mg × 119,68 zł ?= 1 196,80 zł/dobę
Kara naliczana jest za cały okres trwania naruszenia. Wyliczony powyżej wymiar kary biegnącej mnoży się przez ilość dób. ?W przypadku 7 dni kara łączna wyniesie:
1 196,80 zł × 7 = 8 377,60 zł
Należy podkreślić, że przedsiębiorca ma obowiązek poinformowania o ustaniu naruszenia. Bez takiej informacji organ nalicza karę tak długo, aż sam nie stwierdzi, że naruszenie ustało.
Magazynowanie ?bez zgody
Magazynowanie odpadów bez wymaganej decyzji określającej sposób i miejsce magazynowania traktuje się jako składowanie odpadów bez wymaganej decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia składowiska. Za składowanie odpadów bez uzyskania decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia składowiska odpadów podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone w wysokości 0,05 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę składowania.
Za składowanie odpadów ?w miejscu na ten cel nieprzeznaczonym podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone w wysokości 0,7 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą tonę odpadów i za każdą dobę składowania (art. 293 u.p.o.ś.)
Natomiast w sytuacji nielegalnego porzucenia odpadów na działce stanowiącej własność prywatną, ustawodawca w art. 3 ust. 1 pkt 19 ustawy ?o odpadach wprowadził zasadę, że w przypadku braku możliwości zidentyfikowania właściciela odpadów, władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości. Oznacza to, że właściciel terenu, na którym zostały porzucone odpady (władający nim), jest obowiązany do niezwłocznego usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania ?lub magazynowania zgodnie ?z art. 26 ust. 1 ustawy o odpadach.
Jeśli posiadacz odpadów nie wywiązuje się z tego obowiązku, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji wydawanej z urzędu, nakazuje posiadaczowi odpadów usunięcie ich z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania. Nakaz usunięcia odpadów z terenów zamkniętych oraz z nieruchomości, którymi gmina włada jako władający powierzchnią ziemi, a niebędących w posiadaniu innego podmiotu, wydaje właściwy regionalny dyrektor ochrony środowiska. Organ właściwy posiada kompetencje do wszczęcia egzekucji administracyjnej, która ma na celu przymuszenie przedsiębiorcy do wykonania obowiązków wynikających z wydanej decyzji.
W przypadku niezastosowania się do nakazu usunięcia odpadów z terenu działki organ właściwy może usunąć odpady w trybie wykonania zastępczego, a następnie na drodze sądowej dochodzić zwrotu poniesionych kosztów.
podstawa prawna: ustawa z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (DzU z 2013 r., poz. 21 ze zm.)
podstawa prawna: ustawa z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 1232, ze zm.)
podstawa prawna: rozporządzenie Rady Ministrów z 14 października 2008 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (DzU z 2008 r. nr 196, poz. 1217 ze zm.)
Co we wniosku
Wniosek przedsiębiorcy o wydanie decyzji zezwalającej na zbieranie odpadów musi zawierać m.in.:
Składający wniosek zobowiązany jest załączyć do niego dowód zapłaty opłaty skarbowej w wysokości 616 zł.