Firmy działające w grupach kapitałowych powinny się mieć na baczności. Ministerstwo Finansów opublikowało nową instrukcję, która zwraca uwagę kontrolerów podatkowych na niektóre zdarzenia gospodarcze, potencjalnie służące ucieczce przed opodatkowaniem.
Instrukcja sugeruje, by kontrolerzy przyjrzeli się bacznie ustalaniu cen w transakcjach między podmiotami z grupy na poziomie odbiegającym od cen rynkowych. To podstawowe kryterium, od dawna stosowane w zwalczaniu transferu zysków do spółek korzystających z korzystnego reżimu opodatkowania (np. zarejestrowanych ?w krajach o niskich stawkach podatku dochodowego). Ale ?w instrukcji pojawiają się nowe jak na polskie warunki kryteria, dotyczące zmian w strukturze grupy kapitałowej. Ważne, że dotyczy to nie tylko struktur międzynarodowych, ale i takich, w których wszystkie podmioty z grupy działają w Polsce.
Urzędników skarbowych wyczulono na przenoszenie ryzyka między spółkami. Zdarza się bowiem, że jedna ze spółek w grupie zostaje wyznaczona do zarządzania nią i pobiera za to wysokie wynagrodzenie od pozostałych, ale nie ponosi ryzyka gospodarczego swoich decyzji. Wtedy urzędnicy skarbowi będą mieli podstawy do stwierdzenia, że owo zarządzanie jest fikcyjne i służy raczej transferowi zysku grupy do tej niby-zarządzającej spółki. „Przyjmuje się, że ryzyko powinno, co do zasady, zostać przypisane temu podmiotowi, który posiada zdolność finansową do poniesienia obciążeń w przypadku materializacji tego ryzyka" – czytamy w instrukcji.
W instrukcji zwrócono też uwagę na przenoszenie w ramach grupy np. praw do znaku towarowego albo konkretnej działalności (zwłaszcza przynoszącej straty). Kontrolerzy będą zwracali uwagę także na zmianę systemu produkcji towarów, polegającą na tym, że dotychczasowy producent, kupujący surowce i sprzedający gotowy wyrób, będzie dokonywał jedynie usługi przerobu powierzonych surowców. Te ostatnie często należą w takiej sytuacji do innego podmiotu z grupy, przejmującego ekonomicznie istotne funkcje, aktywa i ryzyka. Instrukcja sugeruje, że w takiej sytuacji również może dojść do transferu zysków grupy.
Instrukcję opublikowano na internetowej stronie resortu: www.finanse.mf.gov.pl. Nie jest ona żadnym aktem prawnym ani interpretacją prawa podatkowego. W wielu miejscach odwołuje się jednak do wytycznych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w sprawie cen transferowych. Owe wytyczne fiskus ?w praktyce już od dawna stosuje dla celów kontroli cen transferowych.
Nowe wytyczne ministerstwa to kolejny krok na drodze do zaostrzenia kontroli cen transferowych. Już w lipcu 2013 r. minister wydał dwa rozporządzenia wykonawcze do ustaw o PIT i CIT (DzU z 2013 r., poz. 767 i 768), które określają, na jakie działania biznesowe przedsiębiorców powinni zwracać uwagę kontrolerzy podatkowi.
Nadal obowiązują też przepisy art. 11 ustawy o CIT i art. 25 ustawy i PIT, przewidujące zasady dokumentacji transakcji między podmiotami powiązanymi. Znajdują się tam również ogólne metody szacowania dochodu w takich transakcjach. Jeżeli organ skarbowy stwierdzi, że w relacjach pomiędzy podmiotami powiązanymi są stosowane ceny odbiegające od normalnych praktyk rynkowych i że miało to wpływ na dochód danej firmy, może sam oszacować jego wysokość. Taki dochód podlega specjalnej, 50-procentowej, stawce podatku dochodowego.
