Poród nie przerywa bowiem urlopu wychowawczego. Pracownica dostanie zasiłek macierzyński, choć nie ma prawa do urlopów z tytułu macierzyństwa. Nie obowiązują ją zatem reguły ubiegania się o to wolne, w tym konieczność złożenia pracodawcy wniosku o urlop dodatkowy czy rodzicielski na co najmniej 2 tygodnie przed ich startem.

Nowe zasady

Do 16 czerwca ub.r. pracownica, która urodziła kolejne dziecko podczas urlopu wychowawczego, najczęściej dostawała zasiłek macierzyński 2 tygodnie krócej. Czas, za jaki przysługiwało to świadczenie, był okrajany o tę właśnie część urlopu macierzyńskiego, jaką pracownica mogła wykorzystać przed porodem. Stanowił o tym art. 29 ust. 3 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.). Wyjątkiem była sytuacja, gdy pełny okres urlopu macierzyńskiego miałby się skończyć później niż udzielony wychowawczy. Wtedy kobieta mogła liczyć, że pieniądze dostanie za cały wymiar urlopu.

Wskazany przepis nie obowiązuje od 17 czerwca 2013 r. Matka, która urodzi korzystając z  wychowawczego na starsze dziecko, może obecnie pobrać zasiłek za pełny wymiar wszystkich urlopów z tytułu macierzyństwa. Gdy na świat przyjdzie jedno dziecko, świadczenie będzie jej  przysługiwać nawet przez 52 tygodnie – za 20 tygodni podstawowego i 6 dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz 26 rodzicielskiego. A po mnogim porodzie okres ten może być jeszcze dłuższy.

Dzień wyprzedzenia

Urlop wychowawczy nie zostaje przerwany z tego powodu, że kobieta rodzi kolejne dziecko. W dalszym ciągu na nim przebywa, więc jej stosunek pracy jest zawieszony. Z tego powodu nie ma  zastosowania procedura ubiegania się o urlopy z tytułu macierzyństwa u pracodawcy. Nie obowiązuje zatem rygor składania wniosku o urlop dodatkowy i rodzicielski z 14-dniowym wyprzedzeniem.

Podstawą wypłaty zasiłku za okres podstawowego urlopu macierzyńskiego jest uwierzytelniona przez szefa kopia odpisu skróconego aktu urodzenia dziecka. Świadczenie to przysługuje od dnia porodu. Do wypłaty zasiłków za okres dodatkowego macierzyńskiego i rodzicielskiego wystarczy natomiast wniosek złożony dzień przed rozpoczęciem kolejnego okresu, za który przysługują pieniądze.

Na raz 52 tygodnie

W grę wchodzi też możliwość złożenia przez pracownicę wniosku od razu o wypłatę zasiłku za maksymalny możliwy okres – czyli za pełny wymiar urlopu podstawowego, dodatkowego i rodzicielskiego. Podanie to musi złożyć pracodawcy w ciągu 14 dni od urodzenia dziecka.

To, w jaki sposób kobieta chce korzystać ze swoich uprawnień, ma przełożenie na wysokość zasiłku, jaki będzie otrzymywać. Ustala się go na ogólnych zasadach. Jeśli złoży wniosek z prośbą o zasiłek za maksymalny okres, przez cały ten czas będzie otrzymywać świadczenie w wysokości 80 proc. podstawy jego wymiaru. Gdy o kolejny okres zasiłku będzie się ubiegać na raty, to najpierw dostanie go w wysokości 100 proc. (za czas podstawowego i dodatkowego urlopu), a potem 60 proc. podstawy wymiaru (za okres urlopu rodzicielskiego).

Gdy wolne się kończy

Sytuacja zmieni się, gdy w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego upłynie okres, na jaki pracodawca udzielił urlopu wychowawczego. Aby kobieta mogła przebywać na urlopie macierzyńskim, powinna złożyć szefowi wniosek o jego udzielenie. Tutaj jednak nie powinno się stosować restrykcji, że podanie ma wyprzedzać wolne o 14 dni. Chyba że np. urlop rodzicielski miałby się zacząć po 2 tygodniach od zakończenia wychowawczego, ponieważ sprawa jest dyskusyjna, wystąpiliśmy o stanowisko do resortu pracy.

Zdaniem eksperta:

Krzysztof ?Gąsior, adwokat ?w K&L Gates Jamka sp.k.

Celem zeszłorocznej nowelizacji kodeksu pracy było m.in. zrównanie sytuacji matek, które urodziły dziecko podczas urlopu wychowawczego, z tymi, których pociecha przyszła na świat ?w okresie regularnego zatrudnienia. Obecnie zatrudniona, której dziecko przyszło na świat jeszcze w trakcie wolnego wychowawczego na starsze rodzeństwo, ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za cały okres odpowiadający długości urlopu macierzyńskiego. Do wniosku ?o jego wypłatę składanego do pracodawcy lub ZUS (w przypadku zakładów zatrudniających nie więcej niż 20 pracowników) powinna załączyć skrócony akt urodzenia dziecka. Jeżeli wniosek składa ?u szefa, może on poświadczyć za zgodność jego kopię, a oryginał oddać zainteresowanej. ?Chociaż przepisy tego jasno nie rozstrzygają, występując o wypłatę zasiłku za dalsze okresy (dodatkowy macierzyński i rodzicielski), ?nie ma obowiązku zachowania 14-dniowego okresu wyprzedzenia. Ma on zastosowanie do wniosków o kolejne części urlopu, z którego podwładna na wychowawczym faktycznie nie korzysta. ?Gdy wychowawczy dobiega końca i korzystanie z dodatkowych części wolnego, np. z urlopu rodzicielskiego, miałoby przypadać już po powrocie do pracy, to uzasadnione wydaje się użycie kodeksowych terminów na złożenie wniosku o jego udzielenie.