Pod koniec tego roku pracownica socjalna osiągnie 5-letni okres zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do dodatkowego urlopu. Od lutego 2014 r. będzie jednak korzystać z półrocznego urlopu wychowawczego. W jaki sposób wpływa to na urlop dodatkowy? – pyta czytelnik.
Pracownik socjalny zatrudniony w ośrodku pomocy społecznej lub w powiatowym centrum pomocy rodzinie, do którego obowiązków należy praca socjalna oraz przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych, ma prawo (raz na 2 lata) do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych. Tak stanowi art. 121 ustawy z 12 marca 2004 r. ?o pomocy społecznej (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 182 ?ze zm., dalej ustawa).
Warunkiem uzyskania prawa do tego urlopu jest – jak wskazuje art. 121 ust. 3 ustawy – nieprzerwane i faktyczne przepracowanie 5 lat.
Wykorzystywanie urlopu wychowawczego przerywa 5-letni okres nieprzerwanego i faktycznego wykonywania pracy. Skutkuje to tym, że ten 5-letni okres liczy się na nowo od zakończenia urlopu wychowawczego. Takie znaczenie tego przepisu wynika z obowiązku nie tyle pozostawania w zatrudnieniu przez 5 lat, ale faktycznego przepracowania tego czasu we wskazanych miejscach i przy wykonywaniu wymienionych czynności.
Przy tym jeśli pracownik socjalny nabył uprawnienia do dodatkowego urlopu wypoczynkowego i wziął następnie urlop wychowawczy, to po powrocie do pracy zachowuje uzyskane wcześniej uprawnienia do dodatkowego urlopu.
Takie opinie przeważają ?w większości publikacji dotyczących tego zagadnienia. Przerwy w zatrudnieniu, jak ?i w faktycznym wykonywaniu pracy, takie jak urlop bezpłatny, wychowawczy i macierzyński, uniemożliwiają nabycie prawa do urlopu (>patrz ?I. Sierpowska „Ustawa o pomocy społecznej. Komentarz" Wolters Kluwer Polska, 2009 r.). Podobnie L. Borkowski, R. Krajewski, S. Szymański (Komentarz do ustawy o pomocy społecznej, 2006 r.) wskazują, że przesłanka zatrudnienia nieprzerwanego i faktycznego powoduje, że przerwa w świadczeniu pracy (np. spowodowana urlopem macierzyńskim) bądź zmiana jej faktycznego charakteru uniemożliwiają skorzystanie z dodatkowego urlopu.
Inną opinię wyraziło jednak Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (www.mpips.gov.pl). Praca nieprzerwana to ta wykonywana bez przerw ?w zatrudnieniu, natomiast faktyczne wykonywanie obowiązków to zwykłe, codzienne świadczenie pracy. Można uznać, że okresy niewykonywania pracy z powodu niezdolności do pracy, przebywania na urlopie macierzyńskim, opieki nad chorym dzieckiem czy urlopu szkoleniowego nie przerywają okresu zaliczanego do okresu, od którego zależy nabycie prawa do urlopu dodatkowego.
Oczywiście w tych okresach nadal trwa zatrudnienie, ale nie są faktycznie wykonywane obowiązki wskazane w przepisie. Urlop dodatkowy jest swoistą nagrodą za realne świadczenie określonej pracy, wykonywanie pewnych grup zadań. Można sobie wyobrazić sytuację, w której np. niedługo po rozpoczęciu pracy (np. po 3 miesiącach), wskazanej ?w art. 121 ustawy, pracownica idzie na wielomiesięczne zwolnienie lekarskie, rodzi dziecko i przez rok przebywa na urlopach macierzyńskim, dodatkowym oraz rodzicielskim, wykorzystuje urlop wypoczynkowy i potem przez ?2,5 roku przebywa na urlopie wychowawczym. Faktyczne wykonywanie pracy w 5-letnim okresie sprowadziłoby się do niecałego roku.
Argumentem przeciwko stanowisku MPiPS jest przede wszystkim to, że przepisy nie wskazują tylko na nieprzerwane przepracowanie, ale też faktyczne. MPiPS podkreśla to w dalszej części swoich wyjaśnień: „Pracownik socjalny oddelegowany do innych obowiązków służbowych, np. do wydziału do spraw świadczeń rodzinnych, nie wykonuje faktycznie obowiązków, ?o których mowa w art. 121 (praca socjalna oraz przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych). W takiej sytuacji do 2-letniego okresu uprawniającego do nabycia prawa do kolejnego urlopu nie wlicza się okresu oddelegowania do innych obowiązków służbowych".
