Jakie normy czasu pracy należy stosować wobec pracowników z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 czerwca 2013 r.? Czy obecnie, aby skrócić normy, szef może żądać przedłożenia zaświadczenia lekarskiego o celowości ich stosowania? – pyta czytelnik.
Tak.
Co do zasady pracowników niepełnosprawnych w stopniu znacznym lub umiarkowanym nadal obowiązują normy czasu pracy wynoszące 8 godzin na dobę oraz 40 godzin w tygodniu. Jeżeli lekarz uzna za celowe skrócenie czasu pracy, to niepełnosprawny będzie wykonywał zadania odpowiednio przez 7 godzin na dobę oraz 35 w tygodniu. Zasady te będą obowiązywały do 9 lipca 2014 r. włącznie.
Do 31 grudnia 2011 r. czas pracy osoby niepełnosprawnej w stopniu znacznym lub umiarkowanym wynosił 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. W wyniku nowelizacji ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm., dalej ustawa o rehabilitacji) czas pracy zmienił się na 8 godzin na dobę i 40 tygodniowo. Utrzymano jednak pewne złagodzenie. Jeśli lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub - gdy go nie ma - ten sprawujący opiekę nad osobą niepełnosprawną, wydał tej osobie zaświadczenie o celowości stosowania skróconej normy, wtedy jej czas pracy wynosi 7 godzin na dobę i 35 na tydzień (art. 15 ust. 2 ustawy o rehabilitacji). Te reguły nie dotyczą niepełnosprawnych zatrudnionych przy pilnowaniu oraz pracowników, którym na ich wniosek lekarz medycyny pracy lub ten sprawujący opiekę nad tą osobą zgodził się na stosowanie norm powszechnych (art. 16 ustawy o rehabilitacji).
Art. 15 ust. 2 ustawy o rehabilitacji zaskarżono do Trybunału Konstytucyjnego. 13 czerwca 2013 r. wydał on wyrok (K 17/11), w którym uznał, że uzależnienie stosowania skróconego czasu pracy niepełnosprawnych od uzyskania zaświadczenia lekarskiego o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy jest niezgodne z art. 2 w związku z art. 69 konstytucji. Tym samym przepisy dotyczące czasu pracy stracą moc obowiązującą z 10 lipca 2014 r., tj. po upływie 12 miesięcy od ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw (DzU z 2013 r., poz. 791).
Przykład
W zakładzie zatrudniono pracownika z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Poza tym orzeczeniem nie przedstawił on zaświadczenia lekarskiego o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy. Dlatego do 9 lipca 2014 r. osobę tę obowiązuje 8-godzinna norma dobowa i 40-godzinna tygodniowa (chyba że w międzyczasie lekarz wyda opisane zaświadczenie lub ponownie zmieni się ustawa o rehabilitacji).
—Małgorzata Poznańska
