Powstanie jednej z  wymienionych w art. 58 kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.)  przyczyn rozwiązania spółki jawnej aktualizuje obowiązek zgłoszenia do KRS otwarcia jej likwidacji, chyba że uzgodniono inny sposób zakończenia działalności podmiotu (np. przez sprzedaż przedsiębiorstwa). Ustalenie to najczęściej przybiera postać uchwały wspólników, ale nie ma przeszkód, aby zawrzeć je już w pierwotnej wersji umowy spółki bądź by było ono przedmiotem zmiany kontraktu podmiotu. Przy czym porozumienie w sprawie zakończenia działalności spółki już po zaistnieniu przyczyny rozwiązania, w razie wypowiedzenia umowy przez wierzyciela wspólnika lub ogłoszenia upadłości uczestnika podmiotu, wymaga zgody nie tylko pozostałych wspólników, ale nadto odpowiednio wierzyciela bądź syndyka.

Co do zasady likwidatorami spółki jawnej są wszyscy wspólnicy. Mogą oni jednak w drodze uchwały ustanowić likwidatorami tylko niektórych spośród siebie bądź też osoby spoza swego grona. Generalnie uchwała wymaga jednomyślności, ale umowa spółki może zawierać odmienne postanowienia w tej kwestii  >patrz wzór 1. uchwały ws. powołania likwidatora sp.j. Należy ją zgłosić w ciągu 7 dni od daty jej powzięcia do KRS. Na miejsce wspólnika upadłego wchodzi syndyk. Reguły te nie obowiązują, gdy likwidatora wyznacza sąd rejestrowy.

Wpis z urzędu

Sąd rejestrowy, czyli rejonowy  sąd gospodarczy właściwy dla siedziby spółki, może ustanowić likwidatorów zarówno z grona wspólników (ale nie wszystkich – tylko niektórych spośród nich), jak również inne osoby po spełnieniu dwóch przesłanek: zaistnieniu ważnych powodów oraz złożeniu przez wspólnika bądź innej osoby mającej w tym interes prawny odpowiedniego wniosku >patrz wzór 2. wniosku o ustanowienie likwidatora sp.j.

Sąd nie jest jednak związany jego treścią. Prawo sądu rejestrowego do ustanawiania likwidatorów ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Umowa spółki ani uchwała wspólników nie może zatem go wyłączać czy też w jakikolwiek sposób go modyfikować. Podkreślenia wymaga również fakt, że sąd może wyznaczyć (na wniosek) likwidatora także wówczas, gdy został on już wcześniej powołany uchwałą wspólników. Ponadto istnieje ewentualność odwołania przez sąd (nie tylko na stosowny wniosek) likwidatora powołanego uchwałą wspólników. Poza tym sąd może wymienić (tj. odwołać – nie tylko na wniosek) jedynie niektórych likwidatorów spośród tych powołanych przez wspólników.

Uwaga! Wpis do KRS likwidatorów ustanowionych przez sąd następuje z urzędu. Oznacza to, że w tym przypadku nie jest wymagany wniosek, a sąd sam dokonuje wpisu likwidatorów przez siebie wybranych.

W świetle uchwały Sądu Najwyższego z 20 listopada 2008 r., III CZP 111/08, na postanowienie sądu rejestrowego w  sprawie wynagrodzenia likwidatora spółki jawnej, ustanowionego przez sąd, przysługuje zażalenie.

Rangę powodów, które skłoniły wspólników lub inne osoby mające w tym interes prawny do wystąpienia z wnioskiem o ustanowienie likwidatora, ocenia sąd rejestrowy. Następuje to z uwzględnieniem całokształtu okoliczności danej sprawy. Kodeks spółek handlowych nie zawiera katalogu owych ważnych powodów. Żadnych wskazówek w tej kwestii nie dostarcza również orzecznictwo. Wydaje się jednak, że można do nich zaliczyć m.in.: podjęcie przez wspólnika działalności konkurencyjnej, jego długotrwałą chorobę, konflikt między wspólnikami czy wyjazd uczestnika podmiotu za granicę.

Kto może być zainteresowany

Poza wspólnikami osobami zainteresowanymi ustanowieniem przez sąd rejestrowy likwidatora mogą być: wierzyciel spółki, wierzyciel osobisty wspólnika, syndyk, współmałżonek wspólnika, osoba wskazana przez spadkobierców wspólnika, a co do zaległości podatkowych – Skarb Państwa.

Sąd rejestrowy może z ważnych powodów odwołać likwidatora z urzędu bądź na wniosek wspólnika lub osoby mającej interes prawny. Wniosek ten może dotyczyć zarówno likwidatora powołanego przez wspólników, jak również ustanowionego przez sąd  >patrz wzór 3. wniosku o odwołanie likwidatora sp.j. Likwidator wybrany uchwałą wspólników może być więc odwołany przez nich (jednomyślnie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej), jak i sąd >patrz wzór 4.  uchwały o odwołaniu likwidatora. Ważnymi powodami pozwalającymi na wystąpienie z wnioskiem o odwołanie likwidatora są np.: jego choroba, rozpoczęcie nowych interesów, które nie są wymagane do zakończenia działalności podmiotu, narażenie spółki na szkodę, utrata zdolności do czynności prawnych czy podjęcie przez niego działalności konkurencyjnej. Co do osób mających interes prawny w wystąpieniu do sądu rejestrowego z wnioskiem o odwołanie likwidatora  aktualne są wcześniejsze uwagi.

Wyznacza i odwołuje

Odwołanie likwidatora wyznaczonego przez sąd rejestrowy możliwe jest tylko przez ten sąd. Wykreślenie likwidatorów odwołanych przez sąd rejestrowy (a nie  wspólników) następuje z urzędu. Niezbędne jest więc zgłoszenie wniosku do KRS o wykreślenie likwidatora odwołanego przez wspólników (wniosek składa się w ciągu 7 dni od daty podjęcia uchwały ws. odwołania likwidatora).

Istotne jest również, że sąd po odwołaniu likwidatorów nie ma kompetencji do powołania z urzędu nowych likwidatorów. Konieczny jest zatem odpowiedni wniosek.

Uwaga!

Norma art. 73 k.s.h. (stanowiąca o odwołaniu likwidatora przez sąd rejestrowy) – w odróżnieniu od art. 72 k.s.h. (dotyczącego odwołania likwidatora przez wspólników) – ma charakter bezwzględnie obowiązujący. Nie można więc w umowie spółki ustalić innych zasad niż te, które określa art. 73 k.s.h.

Autorka jest adwokatem

podstawa prawna: art. 58, 67, 70–71, 73 oraz art. 74 § 3 ustawy z dnia 15 września  2000 r. –Kodeks spółek handlowych (DzU z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.)

podstawa prawna: art. 6942 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 1964 nr 43, poz. 296 ze zm.)

podstawa prawna: art. 59 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych DzU z 2005 r. nr 167, poz. 1398 ze zm.)

podstawa prawna: art. 22 ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 168, poz. 1186 ze zm.)

WZÓR 1.

UCHWAŁA Nr 8/2013

z dnia 8.11.2013 r.

Wspólników Przedsiębiorstwa Robót Drogowych Adrianna Zetowska sp.j.

zs. w Płocku

w sprawie powołania likwidatora spółki

§ 1.

Na podstawie art. 70 § 1 k.s.h. Wspólnicy Przedsiębiorstwa Robót Drogowych Adrianna Zetowska sp.j. z/s w Płocku powołują na likwidatora ww. spółki Panią Amandę Igrekowską zam. ul. Warzywna 6, 09-400 Płock, PESEL: 75061300001.

§ 2.

Uchwała została podjęta jednogłośnie w głosowaniu jawnym.

Podpisy wspólników:

1. Adrianna Zetowska .................................................,

2. Ewelina Nowak ........................................................,

3. Olga Małż ...................................................................

WZÓR 2.

Płock, dnia 06.11. 2013 r.

Do:

Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie

XIV Wydział Gospodarczy KRS

ul. Czerniakowska 100, 00-454 Warszawa

Wnioskodawca: Karina Nowak (PESEL: 80051200111)

zam. ul. Grudniowa 21, 09-400 Płock

wspólnik spółki pod firmą Przedsiębiorstwo Budowlane

Karina Nowak

spółka jawna zs. w Płocku (nr KRS: 0000011111)

ul. Kasztanowa 6, 09-400 Płock

Uczestnik: Przedsiębiorstwo Budowlane Karina Nowak

spółka jawna zs. w Płocku

ul. Kasztanowa 6, 09-400 Płock-

repr. przez wspólnika Matyldę Kowalską

opłata stała 300 zł

Wniosek o ustanowienie likwidatora spółki

Działając jako wspólnik spółki Przedsiębiorstwo Budowlane Karina Nowak spółka jawna z siedzibą w Płocku, załączając aktualny odpis z KRS ww. spółki, na podstawie art. 71 § 1 k.s.h., niniejszym wnoszę o:

ustanowienie likwidatora spółki pod firmą Przedsiębiorstwo Budowlane Karina Nowak spółka jawna z siedzibą w Płocku wpisanej do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie XIV Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000011111 – w osobie Karoliny Wiśniewskiej (adres: ul. Piaskowa 34, 09-400 Płock).

Nadto wnoszę o:

dopuszczenie, a następnie przeprowadzenie dowodu z nw. dokumentów:

? umowa spółki jawnej z dnia 17 stycznia 2012 r. – na okoliczność ustalenia, że wnioskodawczyni i reprezentantka uczestniczki są wspólnikami spółki pod firmą Przedsiębiorstwo Budowlane Karina Nowak spółka jawna z siedzibą w Płocku;

? wypowiedzenie umowy spółki z dnia 28 czerwca 2013 r. – na okoliczność pisemnego i terminowego wypowiedzenia umowy ww. sp.j. przez wnioskodawczynię oraz potwierdzenia jego odbioru przez Matyldę Kowalską, tj. drugiego wspólnika ww. spółki.

Uzasadnienie

Wnioskodawczyni i Matylda Kowalska są wspólnikami spółki pod firmą Przedsiębiorstwo Budowlane Karina Nowak spółka jawna z siedzibą w Płocku wpisanej do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie XIV Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000011111.

Dowód: umowa spółki jawnej z dnia 17 stycznia 2012 r.

W dniu 28 czerwca 2013 r. wnioskodawczyni, zachowując formę pisemną oraz 6-miesięczny termin określony w art. 61 § 1 k.s.h., wypowiedziała ww. umowę spółki jawnej – zawartej na czas nieoznaczony – ze skutkiem na dzień 31 grudnia 2013 r. Wnioskodawczyni doręczyła Matyldzie Kowalskiej owo pisemne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy sp.j. w dniu 28 czerwca br., co ta ostatnia potwierdziła własnoręcznym podpisem.

Dowód: wypowiedzenie umowy spółki z dnia 28 czerwca 2013 r.

W świetle art. 58 pkt 5 k.s.h. wypowiedzenie umowy spółki jawnej przez wspólnika stanowi przyczynę jej rozwiązania. Inny sposób zakończenia działalności spółki pod firmą Przedsiębiorstwo Budowlane Karina Nowak spółka jawna z siedzibą w Płocku nie został uzgodniony, dlatego, w oparciu o treść art. 67 § 1 k.s.h., należy przeprowadzić jej likwidację.

Pomiędzy wspólnikami od dłuższego czasu istnieje silny konflikt personalny. Nie mogą oni uzyskać porozumienia w żadnej kwestii związanej z prowadzeniem działalności przez spółkę, a tym bardziej z zakończeniem jej bytu prawnego. Matylda Kowalska nie tylko nie zgodziła się na podjęcie uchwały powołującej likwidatora, ale odmówiła nawet spotkania mającego na celu jego wybranie.

Z uwagi zatem na fakt, że, w niniejszej sprawie, zachodzi ważny powód przemawiający za ustanowieniem przez Sąd likwidatora, wniosek jako uzasadniony zasługuje na uwzględnienie.

W załączeniu:

? odpis wniosku,

? dowód uiszczenia opłaty sąd. od wniosku,

? dokumenty z poz. „Dowód".

.................................................

(Karina Nowak)

WZÓR 3.

Płock, dnia 12.11.2013 r.

Do:

Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie

XIV Wydział Gospodarczy KRS

ul. Czerniakowska 100, 00-454 Warszawa

Wnioskodawca: Inga Wiśniewska (PESEL: 81031400222)

zam. ul. Rybia 7, 09-400 Płock

wspólnik spółki pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowe I. Wiśniewska

spółka jawna w likwidacji zs. w Płocku (nr KRS: 0000022222)

ul. Ogrodowa 56, 09-400 Płock

Uczestnik: Przedsiębiorstwo Handlowe I. Wiśniewska

spółka jawna w likwidacji zs. w Płocku

ul. Ogrodowa 56, 09-400 Płock

repr. przez likwidatora Paulinę Iksińską

opłata stała 300 zł

Wniosek o odwołanie likwidatora spółki

Działając jako wspólnik spółki Przedsiębiorstwo Handlowe I. Wiśniewska spółka jawna w likwidacji z siedzibą w Płocku, załączając aktualny odpis z KRS ww. spółki, na podstawie art. 73 § 1 k.s.h., niniejszym wnoszę o:

odwołanie likwidatora spółki pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowe I. Wiśniewska spółka jawna w likwidacji z siedzibą w Płocku wpisanej do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie XIV Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000022222 – ustanowionego w osobie Pauliny Iksińskiej Uchwałą nr 18/2013 z 3 września 2013 r. Wspólników spółki Przedsiębiorstwo Handlowe I. Wiśniewska sp.j. zs. w Płocku.

Nadto wnoszę o:

dopuszczenie, a następnie przeprowadzenie dowodu z nw. dokumentów:

? umowa spółki jawnej z dnia 16 kwietnia 2012 r. – na okoliczność ustalenia, że wnioskodawczyni i reprezentantka uczestniczki są wspólnikami spółki pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowe I. Wiśniewska spółka jawna w likwidacji z siedzibą w Płocku;

? uchwała nr 18/2013 z dnia 3 września 2013 r. wspólników spółki Przedsiębiorstwo Handlowe I. Wiśniewska sp.j. zs. w Płocku na okoliczność podjęcia w dniu 3 września 2013 r. przez wspólników spółki Przedsiębiorstwo Handlowe I. Wiśniewska sp.j. zs. w Płocku ww. uchwały ws. ustanowienia likwidatora spółki w osobie Pauliny Iksińskiej;

? pismo Pauliny Iksińskiej z dnia 1 października 2013 r. – na okoliczność poinformowania przez ww. wspólników spółki Przedsiębiorstwo Handlowe I. Wiśniewska sp.j. w likwidacji zs. w Płocku o jej służbowym pobycie w Madrycie w okresie od 15 października 2013 r. do 30 kwietnia 2014 r. i niemożności wykonywania w tym okresie przez Paulinę Iksińską obowiązków likwidatora spółki pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowe I. Wiśniewska spółka jawna w likwidacji z siedzibą w Płocku.

Uzasadnienie

Inga Wiśniewska i Roksana Widelec są wspólnikami spółki pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowe I. Wiśniewska spółka jawna w likwidacji z siedzibą w Płocku wpisanej do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie XIV Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000022222.

Dowód: umowa spółki jawnej z dnia 16 kwietnia 2012 r.

Uchwałą nr 18/2013 podjętą w dniu 3 września 2013 r. wspólnicy spółki Przedsiębiorstwo Handlowe I. Wiśniewska sp.j. zs. w Płocku ustanowili jej likwidatorem Paulinę Iksińską (osobę spoza grona uczestników spółki).

Dowód: uchwała nr 18/2013 z dnia  3 września 2013 r. Wspólników spółki Przedsiębiorstwo Handlowe I. Wiśniewska sp.j. zs. w Płocku.

W dniu 1 października 2013 r. Paulina Iksińska przedłożyła wspólnikom pismo, w którym oświadczyła, że w okresie od 15.10.2013 r. do 30.04.2014 r. będzie przebywać służbowo w Madrycie i, w związku z tym, nie będzie wtedy wykonywać obowiązków likwidatora ww. spółki.

Dowód: pismo Pauliny Iksińskiej z dnia 1 października 2013 r.

Pomiędzy wspólnikami zaś, od dłuższego czasu, istnieje silny konflikt personalny. Roksana Widelec nie zgodziła się na podjęcie uchwały odwołującej likwidatora. Do jej powzięcia wymagana jest jednak jednogłośność wszystkich wspólników (art. 72 k.s.h.), ponieważ umowa ww. spółki nie stanowi inaczej.

Dowód: umowa spółki jawnej z dnia 16 kwietnia 2012 r.

Z uwagi zatem na fakt, że, w niniejszej sprawie, zachodzi ważny powód przemawiający za odwołaniem przez Sąd likwidatora, wniosek jako uzasadniony zasługuje na uwzględnienie.

W załączeniu:

? odpis wniosku,

? dowód uiszczenia opłaty sąd. od wniosku,

? dokumenty z poz. „Dowód".

.....................................

(Inga Wiśniewska)

WZÓR 4.

UCHWAŁA Nr 10/2013

z dnia 5.11.2013 r.

Wspólników Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego Dominika Dzik sp.j. w likwidacji

zs. w Płocku

w sprawie odwołania likwidatora spółki

§ 1.

Na podstawie art. 72 k.s.h. Wspólnicy Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego Dominika Dzik sp.j. w likwidacji z/s w Płocku odwołują z pełnienia funkcji likwidatora ww. spółki Panią Emilię Nowak zam. ul. Magiczna 34, 09-400 Płock, PESEL: 81031400002.

§ 2.

Uchwała została podjęta jednogłośnie w głosowaniu jawnym.

Podpisy wspólników:

1. Dominika Dzik .................................................,

2. Elwira Kot .......................................................,

3. Antonina Wilk ..................................................