W takim przypadku zasadne jest rozważenie uregulowanej w art. 410 i następnych kodeksu cywilnego instytucji świadczenia nienależnego.

Świadczenie nienależne pod wieloma względami powiązane jest z bezpodstawnym wzbogaceniem i dotyczącym go mechanizmem. Można więc przyjąć, że gdy świadczenie nienależne zostanie stwierdzone, osoba, która otrzymała daną kwotę, powinna ją zwrócić. Obowiązek dotyczy też zwrotu ewentualnych korzyści, na przykład odsetek.

Kluczowe jest określenie, w jakich przypadkach świadczenie nienależne można stwierdzić. Dzieje się tak, gdy:

- osoba, która świadczenie spełniła, nie była w ogóle zobowiązana do spełnienia tego świadczenia – umowa stanowiąca podstawę spełnienia świadczenia okazała się nieważna;

- osoba, która świadczenie spełniła, nie była zobowiązana do spełnienia świadczenia na rzecz osoby, której świadczyła – umowa została zawarta pomiędzy dłużnikiem a spółką X, a następnie dłużnik przekazał należność nie na konto spółki X, ale na konto prywatne prezesa zarządu tej spółki;

- podstawa świadczenia odpadła – może to być stwierdzone w wyroku lub decyzji administracyjnej, ale również wynikać z umowy między stronami;

- zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty – zapłaty określonej ceny lub wynagrodzenia dokonano przed zawarciem umowy, która nie doszła do skutku;

- czynność zobowiązująca do spełnienia świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

W k.c. zastrzeżono jednak przypadki, kiedy nawet pomimo spełnienia wskazanych warunków osoba, która przekazała określone świadczenie, nie może żądać jego zwrotu. Dotyczy to sytuacji, gdy:

- spełniający świadczenie wiedział, że nie był do niego zobowiązany;

- świadczenie zostało spełnione zanim wierzytelność stała się wymagalna;

- świadczenie zostało spełnione w celu zadośćuczynienia przedawnionemu roszczeniu – np. roszczenie o zapłatę przedawnia się 10 marca 2013 r., a dłużnik przekazu- je wierzycielowi pieniądze 20 maja 2013 r.;

- świadczenie czyni zadość zasadom współżycia społecznego.

W przypadku, gdy świadczenie nienależne zostaje zrealizowane, zalecić trzeba działania podobne do tych, które stosuje się przy egzekwowaniu innych należności.

Pierwszym krokiem jest skierowanie do adresata świadczenia pisemnego wezwania, w którym dokładnie trzeba wskazać, kiedy zostało przekazane i z jakich powodów jest nienależne. Jeżeli nie przyniesie to efektu, sprawę należy skierować do sądu. Niezależnie od tego można wystąpić do osoby, która nie chce oddać świadczenia z roszczeniem odszkodowawczym.