- Planujemy zaangażować 17-latka w celu przyuczenia zawodowego. Czy musimy spełnić jakieś szczególne wymagania? Czy zatrudnienie takiego pracownika wiąże się z dodatkowymi obowiązkami?
– pyta czytelnik.
Tak.
Przede wszystkim trzeba zadbać o odpowiednie warunki pracy dla takiej osoby i przestrzegać ograniczeń dotyczących jej zatrudniania.
W myśl art. 190 § 1 k.p. młodocianym jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat. Od 1 września 2018 r. granica wieku zostanie obniżona do 15 lat.
Jakie zajęcia...
Prawo dopuszcza zatrudnianie młodocianych, którzy ukończyli co najmniej gimnazjum oraz przedstawią świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu. Odstępstwa od tej zasady przewiduje rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 5 grudnia 2002 r. w sprawie przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób niemających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób niemających 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum (DzU nr 214, poz. 1808).
Młodocianego można zatrudnić jedynie w celu przygotowania zawodowego lub przy wykonywaniu tzw. prac lekkich. Nawiązanie stosunku pracy następuje przeważnie na podstawie umowy na czas nieokreślony. Jednak wolno ją wypowiedzieć tylko w ściśle określonych przypadkach (np. pracownik nie wypełnia obowiązków, mimo stosowania wobec niego środków wychowawczych, ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy). Zanim dojdzie do podpisania umowy, pracodawca musi wysłać kandydata na badania lekarskie, aby uzyskał orzeczenie o zdolności do określonej pracy.
...i warunki
Przyjmujący młodocianego na naukę profesji musi mieć co najmniej tytuł mistrza w zawodzie lub przynajmniej średnie wykształcenie zgodne z kierunkiem kształcenia ucznia i odpowiedni staż pracy. Dodatkowo pracodawca ma mieć przygotowanie pedagogiczne.
Szef młodocianego musi też spełnić wymogi formalne, czyli prowadzić akta osobowe takich osób, wprowadzić do regulaminu pracy wykaz prac wzbronionych młodocianym, rodzaje prac i stanowisk pracy dozwolonych oraz wykaz lekkich prac dozwolonych w innym celu niż przygotowanie zawodowe. Co więcej, jeżeli w zakła- dzie występują czynniki szkodliwe, powinien prowadzić rejestr z wyodrębnieniem stanowisk dla pracowników młodocianych.
Młodociany ma status pracownika. Oznacza to, że przysługuje mu wynagrodzenie oraz urlop wypoczynkowy. Jeżeli chodzi o czas pracy, to tygodniowy wymiar w okresie odbywania zajęć szkolnych nie może przekraczać 12 godzin, zaś w dniu, gdy uczestniczy on w zajęciach, 2 godzin.
W czasie ferii nie może pracować dłużej niż 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Młodocianego nie można zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Dodatkowo w każdym tygodniu przysługuje mu prawo do co najmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku, który powinien obejmować niedzielę. Z upływem 6 miesięcy od startu zatrudnienia młodociany ma prawo do 12 dni roboczych urlopu. Po roku wzrasta to do 26 dni.
Angelika Ciastek-Zyska, radca prawny w Kancelarii Radcy Prawnego A. Ciastek-Zyska
