Otrzymane odszkodowanie wywłaszczeniowe jest bezwzględnie objęte VAT należnym do zadeklarowania w deklaracji VAT-7. Stanowi o tym wyraźnie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT mówiący o tym, co jest dostawą towarów. Jednakże dotyczy to wprost podmiotu wywłaszczonego z działki pod drogę gminną (będącego w istocie sprzedawcą tej działki).
Natomiast gmina jako organ wywłaszczający i jednocześnie nabywca nieruchomości przeznaczonej pod budowę drogi gminnej może być obciążona VAT, ale tylko przez sprzedawcę w wystawionej przez niego fakturze. Czyli sprzedawca, tj. podmiot wywłaszczany, może przerzucić na gminę jako na nabywcę działki należny VAT, który ma zadeklarować w deklaracji VAT-7. Ma do tego pełne prawo wynikające z istoty tego podatku. Gmina, wypłacając odszkodowanie, nie ma obowiązku sama z siebie powiększać go o kwotę VAT. Na żądanie wywłaszczonego podatnika VAT może jednak wypłacić odszkodowanie powiększone o kwotę VAT (choć nie musi).
W tej dość zawiłej sytuacji prawnej nabywca gruntu pod drogę gminną, czyli wywłaszczająca gmina, z zasady i tak w praktyce nie płaci sprzedawcy odszkodowania powiększonego o kwotę VAT. Kieruje się bowiem jedynie wysokością odszkodowania ustalonego w wydanej przez siebie decyzji administracyjnej. Podczas gdy sprzedawca (ale tylko ten, który jest podatnikiem VAT) mimo wszystko i tak VAT należny od otrzymanego odszkodowania musi zadeklarować urzędowi skarbowemu.
Tym sposobem przyjmuje się, że wypłacone przez gminę podatnikowi VAT odszkodowanie wywłaszczeniowe, choć faktycznie nie jest powiększone o VAT i tak go formalnie zawierać musi (jest kwotą brutto). Tak stanowi wprost art. 29 ust. 1 ustawy o VAT traktujący o tym, że podstawą opodatkowania VAT jest całość kwoty należnej od nabywcy. Natomiast wywłaszczony wystawia fakturę na otrzymane odszkodowanie na jego płatnika, na zasadach określonych w § 8 rozporządzenia ministra finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie m.in. wystawiania faktur.
