Apele środowisk naukowych i artystycznych o uproszczenie procedur przetargowych przyniosły efekt. Jest propozycja zmian prawa. O tym, że obecne przepisy blokują rozwój nauki, przekonują m.in. Konferencja Rektorów Polskich, PAN, Polska Akademia Umiejętności.

Prostsze tryby

– Regulacje przedstawione przez Urząd Zamówień Publicznych zmierzają do odformalizowania i ułatwienia procedury udzielania zamówień publicznych. Nie jest natomiast celem nowelizacji rozszerzenie wyłączeń z obowiązku stosowania ustawy – Prawo zamówień publicznych – wskazuje Anita Wichniak-Olczak, rzecznik UZP. Urząd proponuje m.in. poszerzenie katalogu spraw, dla których można zastosować tryb z wolnej ręki, w którym zamówienie może być udzielone po negocjacjach z jednym wykonawcą.

– Proponujemy rozszerzenie możliwości udzielania zamówień z wolnej ręki, gdy dostawy rzeczy wytwarzanych w celach badawczych, doświadczalnych lub rozwojowych mogą być świadczone tylko przez jednego wykonawcę – zwraca uwagę Anita Wichniak-Olczak, rzecznik prasowy UZP. – Nie dotyczy to jednak rzeczy wytwarzanych w celu zapewnienia zysku lub pokrycia kosztów badań lub rozwoju – dodaje.

Odformalizowany ma być też tryb negocjacji bez ogłoszenia.

Inne przepisy, które mają ułatwić udzielanie zamówień związanych z nauką i kulturą, to m.in. wprowadzenie możliwości unieważnienia postępowania w związku z nieprzyznaniem grantów. – Jest to odzwierciedlenie stanowisk przedstawianych przez środowiska naukowe. Zakłada się, że będzie to przepis fakultatywny – mimo nieprzyznania środków zamawiający będzie mógł udzielić zamówienia, jeśli będą mu na to pozwalały warunki finansowe – wskazuje Wichniak-Olczak. Poza tym artyści oraz twórcy nie będą już musieli składać oświadczeń o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu. To też odpowiedź na postulaty środowiska. Wprowadza się też możliwość udzielania twórcom zaliczek. Wielu światowych artystów tylko pod tym warunkiem przyjmuje angaż.

Czy te zmiany zadowolą środowisko?

– To krok w kierunku ułatwień dla naukowców realizujących projekty finansowane przez Narodowe Centrum Nauki. Istotne mogą być tu zwłaszcza zmiany dotyczące trybu z wolnej ręki – mówi Tomasz Bzukała z NCN.

Grzegorz Mazurek, adwokat, były wiceprezes Krajowej Izby Odwoławczej, ocenia, że zwolnienie usług badawczych i naukowych jest pozytywną zmianą.

– Należy jednak uważać na sytuacje, gdzie dany zamawiający kwalifikuje usługi jako „badawcze i naukowe", pomimo że takiego charakteru nie będą miały – wskazuje.

Realne ceny

Projekt zawiera też przepisy dotyczące m.in. nierealnych cen. – Będą nowe zasady odrzucania ofert z powodu niskich cen. Zostało tu transponowane dotychczasowe orzecznictwo KIO, które wskazuje na to, że ofertę wykonawcy można odrzucić wtedy, gdy jego wyjaśnienia co do rażąco niskiej ceny okażą się niewystarczające – wskazuje mec. Mazurek. – W tym zakresie zostały przewidziane konsultacje zamawiającego z danym wykonawcą poświęcone dowodom dotyczącym wyjaśnień cenowych. W mojej ocenie to pozytywny element, który pozwoli zamawiającemu sprawdzić realność założeń cenowych danego wykonawcy jeszcze przed ewentualnym postępowaniem odwoławczym – dodaje adwokat.

etap legislacyjny:  Komitet Stały Rady Ministrów

Najważniejsze zmiany w projekcie

Cena, wykluczenie i wyższy próg

Nowelizacja prawa zamówień publicznych przewiduje: