W związku z coraz wyraźniejszym spowolnieniem gospodarczym firmy, szczególnie te z sektora MSP, napotykają trudności w prowadzeniu swojej działalności. Oprócz oczywistych skutków, takich jak ograniczenie popytu czy większa presja konkurentów, rosnącym problemem jest finansowanie działalności bieżącej. Z jednej strony wiąże się to z powstawaniem zatorów płatniczych, ponieważ firmy robią wszystko, aby jak najdłużej przetrzymywać gotówkę u siebie, nawet wtedy, gdy minęły już terminy płatności.

Z drugiej strony banki – ze względu na sytuację gospodarczą, dużo ostrożniej udzielają firmom kredytów, obawiając się trudności z ich spłatą. Takie podejście, skądinąd naturalne, powoduje, że instytucje finansowe często wymagają od przedsiębiorców większych zabezpieczeń, których firmy – szczególnie te dopiero rozpoczynające działalność, nie są w stanie dostarczyć.

Tym samym sektor MSP, na równi z bankami, stał się w pewnym stopniu ofiarą spowolnienia wzrostu. A przecież harmonijna współpraca tych dwóch sektorów leży nie tylko w ich interesie, lecz jest kluczowa dla całej gospodarki. Przynajmniej w pewnym stopniu rozwiązanie tych problemów może zapewnić program realizowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego. A polega on na udzielaniu tzw. gwarancji de minimis, które umożliwią firmom ubieganie się o kredyty na finansowanie bieżącej działalność.

Przeznaczenie

Gwarancja de minimis jest produktem skierowanym do mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, którzy w ocenie banku udzielającego kredytu posiadają zdolność kredytową, rozumianą jako zdolność do spłaty kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych umową kredytową. Objęcie kredytu (np. kredytu w rachunku bieżącym) gwarancją powoduje, że instytucja finansowa ponosi mniejsze ryzyko.

W przypadku braku spłaty zobowiązań, w miejsce firmy wkracza Bank Gospodarstwa Krajowego, przejmując jednocześnie wierzytelność. Innymi słowy, nie zwalnia to przedsiębiorcy z zobowiązań, ale daje możliwość zdobycia pieniędzy na finansowanie bieżącej działalności, których to inaczej nie mógłby uzyskać, albo byłyby one bardzo drogie (np. w wyniku konieczności ustanowienia kosztownych zabezpieczeń). Tym samym program ma zachęcić firmy do ubiegania się o kredyty obrotowe, a banki zachęcić do ich udzielania.

Co to jest gwarancja?

Gwarancja jest formą zabezpieczenia kredytu na wypadek, gdyby kredytobiorca nie spłacił kredytu w terminie określonym w umowie kredytowej. Gwarancja daje bankowi udzielającemu kredytu pewność spłaty kredytu. Jeśli kredytobiorca nie będzie mógł oddać kredytu z własnych środków to spłaty kredytu dokona gwarant. W takiej sytuacji dalsze rozliczenia będą prowadzone pomiędzy gwarantem a przedsiębiorcą. Przedsiębiorca będzie zobowiązany zwrócić wypłaconą z gwarancji kwotę wraz z odsetkami. Natomiast najważniejsze parametry opisywanej gwarancji de minimis są następujące:

- może być ona udzielana maksymalnie na okres 27 miesięcy,

- nie może przekroczyć 3,5 mln zł i 60 proc. kwoty kredytu obrotowego,

- nie obejmuje odsetek oraz innych kosztów związanych z kredytem obrotowym,

- jest zabezpieczona wekslem własnym in blanco przedsiębiorcy,

- udzielona w 2013 r. w pierwszym roku jest bezkosztowa, za drugi rok przedsiębiorca zapłaci prowizję w wysokości 0,5 proc. kwoty gwarancji. -

Pomoc bez zobowiązań

Warto zaznaczyć, że udostępnienie gwarancji wiąże się z udzieleniem firmie tzw. pomocy de minimis. Zatem występuje tu wsparcie ze strony państwa. Jednak jest ono wyjątkowe. Zwykle, gdy firmy ubiegają się o pomoc, jest ona uwarunkowana dokonaniem inwestycji, wprowadzeniem innowacji, zwiększeniem zatrudnienia itp. Innymi słowy, firma ma inwestować, a państwo w zamian za to, daje dotację lub preferencyjną pożyczkę. Tutaj jest inaczej. Kredyty zaciągane przez przedsiębiorców mają finansować bieżącą działalność. Z otrzymanych pieniędzy można opłacić faktury wystawione przez kontrahentów, zapłacić podatki, składki na ubezpieczenia społeczne, dokonać zakupów związanych z taką właśnie bieżącą działalnością.

Kredyt obrotowy objęty gwarancją de minimis może zostać udzielony np. jako kredyt w rachunku bieżącym, linia kredytowa lub jako zwykły kredyt do pokrycia jednorazowych wydatków. Jednak jednocześnie trzeba pamiętać, że pomoc de minimis rządzi się pewnymi prawami. Przede wszystkim chodzi o jej limit. Mianowicie przedsiębiorca może uzyskać taką pomoc do wysokości 200 tys. euro (100 tys. dla firm działających w sektorze transportu), przy czym sumuje się tu każde wsparcie tego typu uzyskane w bieżącym roku podatkowym i w okresie dwóch poprzednich lat podatkowych.

Jeżeli więc firma wykorzystała ten limit, to gwarancji nie otrzyma. W przeciwnym wypadku o takie wsparcie może się ubiegać, chyba że spełnione byłyby inne wyjątki, kiedy pomoc nie przysługuje (np. środki z kredytu nie mogą finansować produkcji pierwotnych produktów rolnych bezpośrednio związanych z uprawą lub hodowlą). Są one przedstawione na stronie www.deminimis.gov.pl. Przedsiębiorca znajdzie tam także wszystkie inne informacje na temat tego produktu.

Zachętą dla przedsiębiorców do ubiegania się o gwarancje powinna być także prosta procedura. Przede wszystkim wszelkie sprawy z tym związane przeprowadza się w banku, w którym przedsiębiorca stara się o kredyt obrotowy. Jedyne ograniczenie jest takie, że musi być to jedna z instytucji finansowych, która podpisała w tym zakresie stosowną umowę z BGK >patrz ramka. Nie ma więc potrzeby odwiedzania dwóch banków: komercyjnego i Banku Gospodarstwa Krajowego. Jak pokazuje dotychczasowa praktyka, wystąpienie o objęcie kredytu gwarancją nawet skraca czas rozpatrzenia wniosku przez bank – kredytodawcę.

Komentuje Halina Wiśniewska dyrektor zarządzająca pionem poręczeń i gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego

Za nami mniej więcej miesiąc działania programu rządowego Gwarancji de minimis. Cieszy nas duże zainteresowanie mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, by ich kredyty obrotowe zostały objęte gwarancją de minimis.

Od początku Bank Gospodarstwa Krajowego dążył do maksymalnego uproszczenia procedur dla klienta i skrócenia czasu uzyskania gwarancji. Osiągnięty do tej pory wynik i pozytywne komentarze klientów dają nam przekonanie, że to się udało. Przedsiębiorcy chwalą proste procedury, stwierdzają, że gwarancje nie wydłużyły a nawet przyspieszyły proces udzielania kredytów.

W ciągu 20 dni roboczych za pośrednictwem banków współpracujących z BGK udzieliliśmy ponad 170 mln zł gwarancji, dzięki czemu klienci wzięli około 280 mln zł kredytów. W tej chwili w ramach programu de minimis zawarliśmy umowy o współpracy z 14. bankami, które mogą udzielić kredytów zabezpieczonych gwarancją na kwotę 16 mld zł.

Widzimy, że program gwarancji dla kredytów był przedsiębiorcom potrzebny i pierwsze dobre rezultaty pokazują, że uruchomiliśmy go we właściwym czasie.

Gdzie się zgłosić

Banki udzielające kredytów z gwarancją de minimis:

- PKO Bank Polski,

- BRE Bank,

- ING Bank Śląski,

- Bank BPS,

- SGB-Bank,

- Bank Ochrony Środowiska,

- Raiffeisen Bank Polska,

- Getin Noble Bank,

- Idea Bank,

- Toyota Bank Polska ,

- Bank Zachodni WBK,

- Krakowski Bank Spółdzielczy,

- Alior Bank,

- Bank Pekao.