Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną fiskusa w sprawie dotyczącej skutków podatkowych likwidacji spółki jawnej. Sąd nie zgodził się z jego stanowiskiem, że wspólnik, który przejmuje środki trwałe po zlikwidowanej spółce, musi kontynuować ich amortyzację na dotychczasowych zasadach.
Jak podkreślił sędzia NSA Bogusław Dauter, art. 22g ust. 13 ustawy o PIT nie ma zastosowania w takim wypadku. Przepis ten nakazuje kontynuację amortyzacji w razie zmiany formy prowadzenia działalności polegającej na połączeniu lub podziale albo zmianie wspólników. Tymczasem w spornej sprawie doszło do likwidacji spółki. – Zmiana to co innego niż likwidacja, nie mieści się w tym pojęciu – tłumaczył sędzia Dauter.
W ocenie NSA zmianę cechuje zachowanie tożsamości podmiotu. Likwidacja takiej tożsamości nie daje. Dlatego byli wspólnicy, którzy po likwidacji spółki przejmują jej majątek i będą go wykorzystywać w swojej indywidualnej działalności, amortyzację zaczną od początku. Podatnik może określić wartość początkową przejętych środków trwałych na podstawie cen rynkowych.
Sąd kasacyjny zwrócił uwagę na praktyczne aspekty likwidacji spółki. Z jej chwilą środek trwały może mieć bowiem już inną wartość niż na początku. Może się okazać, że jego wartość spadła na tyle, że nie będzie już podlegał amortyzacji. W wyniku likwidacji część środków trwałych może ulec podziałowi, np. jeden z byłych wspólników bierze samochód, a drugi naczepę.
Nie można doszukiwać się tożsamości spółki jawnej z jej wspólnikami
Spór, który zakończył się przegraną fiskusa, zaczął się od wniosku o interpretację. Podatnik wyjaśnił w nim, że wraz ze wspólnikiem zamierzają zlikwidować prowadzoną przez siebie spółkę jawną. Pozostały po niej majątek zostanie rozdzielony między nich proporcjonalnie do posiadanych udziałów w spółce. Wnioskodawca należne mu po likwidacji środki trwałe byłej spółki chciał przejąć do własnej jednoosobowej działalności. Postanowił się upewnić, że będzie mógł je amortyzować, przyjmując ich wartość początkową według cen rynkowych. Jego zdaniem były wspólnik spółki jawnej nie musi kontynuować rozpoczętej przez spółkę amortyzacji majątku. Jako osoba prowadząca działalność indywidualną może amortyzować dany składnik majątku od początku.
Fiskus nie zgodził się z tym stanowiskiem. Co prawda zgodził się, że co do zasady można określić wartość początkową środków trwałych na podstawie ich wartości rynkowej. Ta zasada jednak doznaje ograniczeń przewidzianych w art. 22g ust. 12 i 13 ustawy o PIT. Dlatego zdaniem organu podatkowego podatnik nie może po zmianie organizacyjnej formy prowadzenia działalności rozpoczynać na nowo amortyzacji środków trwałych.
Podatnik nie dał za wygraną – zaskarżył niekorzystną wykładnię do sądu. I wygrał.
Rację przyznał mu najpierw Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie. Uznał, że o zmianie formy prawnej podmiotu gospodarczego można mówić jedynie w sytuacji, w której podczas zmiany ram prawnych zachowana zostaje tożsamość prowadzącego ją podmiotu gospodarczego. Zwycięstwo podatnika ostatecznie przypieczętował sąd kasacyjny.
Wyrok jest prawomocny.
sygnatura akt: II FSK 2607/10
